Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda sunulan yeni ateşkes önerisi, Filistinli ve İsrailli tutukluların aşamalı serbest bırakılmasını ve 50 gün içinde dolaylı müzakerelerin başlamasını öngörüyor. Hamas, geçiş noktalarının açılması ve İsrail’in belirli bölgelerden çekilmesi şartlarını öne sürerken, İsrail tarafı askeri varlığını koruyarak dolaylı müzakerelerin süresinin kısaltılmasını talep etti.
YDH- Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmelerinde, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğunda ABD'nin desteğiyle sunulan yeni bir öneri taraflara iletildi.
Söz konusu teklif, ateşkesin uzatılması ve esir takasının aşamalı olarak gerçekleştirilmesini öngörüyor.
Mısır-Katar önerisi, İsrail’in sunduğu ilk “Witkoff önerisine” alternatif olarak geliştirildi ve yaşayan ile ölü İsrailli tutukluların belirli bir takvim çerçevesinde serbest bırakılmasını içeriyor.
Bu süreç, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun koalisyon dengesini korumasına yardımcı olacak ve savaşın sona erdirilmesi konusunda herhangi bir siyasi taahhütte bulunmadan hareket alanı sağlayacaktı.
Esir takası mekanizması nasıl işleyecek?
Yoğun müzakerelerin ardından önceki gece Doha’da her iki tarafa iletilen yeni öneri, belirli sayıda Filistinli rehinenin serbest bırakılması karşılığında, aralarında İsrailli-Amerikalı Idan Alexander'ın da bulunduğu beş İsrailli tutuklunun ilk gün serbest bırakılmasını öngörüyor.
Öneri, ayrıca askeri operasyonların durdurulması ve yardımların Gazze'ye girişine devam edilmesiyle birlikte, 50 gün içinde dolaylı müzakerelerin başlatılmasını ve kalıcı bir ateşkese giden sürecin hızlandırılmasını hedefliyor.
Katar merkezli el-Cezire’nin haberine göre, arabulucular, bu sürecin nihai bir anlaşmaya ulaşana kadar kesintisiz devam etmesi gerektiğini vurguladı.
Hamas’ın yanıtı ve talepleri
Hamas, Katar ve Mısır'ın sunduğu öneriye verdiği yanıtta, planın "17 Ocak anlaşmasının ayrılmaz bir parçası" olması gerektiğini belirtti.
Hamas, Filistinli rehinelerin serbest bırakılması konusunda net bir mutabakata varılmadıkça, Idan Alexander ve dört İsrailli tutuklunun cesetlerini teslim etmeyeceklerini ifade etti.
Ayrıca, esir takasından sonra geçiş noktalarının açılması, yardımların girişinin yeniden başlaması ve kalıcı ateşkes müzakerelerinin başlatılması şartlarını öne sürdü.
Hamas, İsrail'in işgal altındaki bölgelerden, özellikle Philadelphi Koridoru'ndan çekilmesini talep etti. İsrail ise, 11 İsrailli tutuklunun ve 16 cesedin serbest bırakılmasını istedi ve bunun karşılığında bin 110 Filistinli rehine ile 120 müebbet tutuklusunun salıverilmesini önerdi.
İsrail, müzakerelerin süresinin 40 günle sınırlanmasını ve kalıcı ateşkesin, Hamas’ın elinde kalan İsrailli tutukluların yaşam belirtilerine dair kanıt sunmasına bağlanmasını talep etti.
ABD ve İsrail’den açıklamalar
ABD, Ramazan ve Hamursuz Bayramı boyunca ateşkesin uzatılmasını ve kalıcı barış için müzakerelere zaman tanınmasını istedi.
Wall Street Journal, Hamas’ın kamuoyu önünde esneklik gösterirken perde arkasında gerçekçi olmayan talepler sunduğunu iddia etti.
Gazze'deki İsrailli Tutuklu Aileleri Komitesi, müzakerelerin yönetilme biçimini eleştirerek tüm esirleri kapsayan geniş çaplı bir anlaşma talep etti.
İsrail, savaşın tamamen sona erdirilmesine yönelik bir anlaşmayı müzakere etmeyi reddetti.
İsrailli yetkililer, müzakerelerde hâlâ giderilmesi gereken boşluklar bulunduğunu ifade ederek, süreçte ilerleme sağlanmasının tamamen Hamas’ın tavrına bağlı olduğunu savundu.
