ABD Başkanı Donald Trump, Körfez turuna Suudi Arabistan'dan başlıyor. Ziyaretin odağında milyarlarca dolarlık yatırım anlaşmaları, teknoloji forumları ve İran'la diplomasi çabaları var. İsrail'le normalleşme ise Gazze savaşı nedeniyle rafa kaldırılmış durumda.
YDH- İngiltere merkezli Financial Times'ın yayınına göre, ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’a dönüşünün ardından ilk yurtdışı ziyaretini bu hafta Suudi Arabistan’a gerçekleştirecek.
Ziyaret kapsamında milyarlarca dolarlık anlaşmaların imzalanması beklenirken, İsrail’le normalleşme pazarlığının gerçekleşme ihtimali düşük görünüyor.
Trump’ın, Katar ve BAE’yi de kapsayan turunun ana motivasyonunun bölgeden gelecek yatırım ve petro-dolarlar olduğu açıkça ifade ediliyor.
Riyad’da yapılacak görüşmelere Elon Musk, Sam Altman, Mark Zuckerberg ve Larry Fink gibi ABD’nin önde gelen yöneticilerinin de katılması bekleniyor.
Trump “Önce Amerika” yatırım politikasını savunurken, ziyarete gelen Amerikalı CEO'lar Salı günü teknoloji, yapay zeka ve enerji konularına odaklanacak ve yatırım duyurularının yapılacağı bir ABD-Suudi yatırım forumuna katılacaklar.
Ancak Gazze’de 19 aydır süren savaş, Suudi Arabistan-İsrail yakınlaşmasının önündeki en büyük engel olarak değerlendiriliyor.
Konuyla ilgili olarak, Kraliyet sarayına yakın bir Suudi yorumcu olan Ali Şihabi, “Suudi Arabistan ziyaretin ikili ilişkilere odaklanmasını istiyor” dedi ve ekledi:
“İsrail, Suudi Arabistan'ın istediği ciddi adımları atmadığı, savaşa son vermediği ve bir Filistin devleti kurmadığı sürece normalleşme rafa kalkacak. Aksi takdirde hiçbir yere varılamaz.”
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad'ın dört yıl içinde ABD'ye 600 milyar dolar yatırım yapacağını taahhüt etti; BAE 10 yıl içinde 1,4 milyar dolarlık bir vaatte bulundu ve Katar'ın Trump'ın gezisinin Doha ayağı sırasında yüz milyarlarca dolarlık kendi yatırım vaadini yapması bekleniyor.
ABD ayrıca Trump'ın Air Force One'ın yerine Doha'dan 400 milyon sterlinlik bir jumbo jet kabul etmesi konusunda da Katar ile görüşmeler yürütüyor.
ABD Hazinesi Perşembe günü yaptığı açıklamada, Körfez ülkelerinin ABD'deki yapay zeka yatırımlarını hızlandırmak ve Amerikan çiplerine erişimi kolaylaştırmak için lobi yaptığı “ABD'deki işletmelere daha fazla yatırım yapılmasını kolaylaştırmak için hızlı bir süreç” oluşturacağını söyledi.
Financial Times, ‘’geleneksel olarak Cumhuriyetçi başkanları destekleyen, dünyanın en büyük egemen servet fonlarından bazılarını yöneten ve Trump'ı gösterişli törenlerle şereflendirecek olan Körfez ülkelerinden sahici ve arzu edilen anlaşmaların gelmeye devam edeceğini’’ kaydetti.
Aynı bağlamda, Eski bir ABD diplomatı olan Aaron David Miller, “Trump, Körfez'in bir ucundan diğer ucuna kadar pohpohlanacak,” dedi.
Bir diğer eski ABD'li diplomat Dennis Ross, “Bu jeopolitik bir gezi değil, bölgenin stratejik vizyonuna dayalı bir gezi. İlk dönemde ABD'nin büyük silah satışlarıyla birlikte büyük anlaşmalar ve yatırımlarla ilgili duyurular yapmakla meşgul olundu. Bunun bir tekrarını göreceğimizi umuyorum.” dedi.
Trump aynı zamanda Körfez liderlerini, Orta Doğu'da yeni bir savaşın patlak vermesi riskinden endişe ederken, İslam cumhuriyetinin geniş kapsamlı nükleer programı konusunda ABD'yi İran'la bir anlaşmaya varmaya zorlarken bulacak.
Princeton Üniversitesi'nde Yakın Doğu çalışmaları profesörü olan Bernard Haykel şöyle söyledi:
“Suudiler ve BAE, İran gerçekten tehdit edilir ve saldırıya uğrarsa, bir karşı saldırının kurbanı olacaklarını anladılar. Bu yüzden Suudilerin çok önemli bir arabuluculuk rolü oynadığını ve aynı zamanda Trump'a karşı bir tür yumuşatma rolü oynadığını düşünüyorum.”
