New York Times, İran'ın nükleer programını engellemek için diplomatik bir çözümden “çekinen” Netanyahu’nun, Trump'ın müzakere edilmiş bir anlaşmaya yönelik çabalarını boşa çıkaracak bir askeri harekât için baskı yapmaya devam ettiğini bildirdi.
YDH- New York Times'da yayınlanan habere göre, Trump yönetimi İran ile nükleer anlaşma müzakere etmeye çalışırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'ın ana nükleer zenginleştirme tesislerini vurarak görüşmeleri altüst etmekle tehdit ediyor.
Times, İran'ın nükleer silah üretmemesinin en iyi nasıl sağlanacağı konusundaki çatışmanın, Başkan Trump ile Netanyahu arasında en az bir gergin telefon görüşmesine ve son günlerde üst düzey yönetim yetkilileri ile üst düzey İsrailli yetkililer arasında bir dizi toplantıya yol açtığını belirtti.
New York Times Nisan ayında İsrail'in bu ay içinde İran'ın nükleer tesislerini vurmayı planladığını ancak Tahran'la müzakerelere devam etmek isteyen Trump'ın buna izin vermediğini yazdı. Ancak Netanyahu, ABD'nin yardımı olmadan askeri harekat için baskı yapmaya devam etti.
Netanyahu ve Trump arasındaki gerilimin temelinde, İran'ın “zayıf anından en iyi nasıl yararlanılacağı” konusundaki farklı görüşlerin yattığı ileri sürüldü.
Netanyahu İran'ın zayıflığının uzun sürmeyeceğini ve saldırı için doğru zamanın geldiğini savundu. Trump ise İran'ın zayıflığının, zenginleştirme programının sona erdirilmesi için müzakere etmek için mükemmel bir zaman olduğunu ve görüşmelerin başarısız olması halinde askeri harekat tehdidiyle desteklenmesi gerektiğini savundu.
Geçen cuma günü, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Mossad şefi David Barnea, Roma'da ABD-İran görüşmeleri sırasında Witkoff ile bir araya geldi. Pazartesi günü, CIA Direktörü John Ratcliffe ile görüşmek üzere Washington'a gittiler.
İki adam daha sonra Pazartesi günü C.I.A. direktörü John Ratcliffe ile görüşmek üzere Washington'a gitti. Bay Dermer Salı günü Bay Witkoff ile tekrar bir araya geldi, ancak bu görüşmenin konusu hemen netleşmedi.
Beyaz Saray, haberle ilgili yorum talebine yanıt olarak, The New York Times'a Trump'ın hafta sonu yaptığı açıklamalara atıfta bulundu. Trump, "hiçbir bomba atılmadan" nükleer sorunun çözülmesini "çok istediğini" iddia etmişti.
Times, Netanyahu'nun ofisinin habere "Sahte haber." olarak cevap verdiklerini söyledi.
Ratcliffe geçen ay İsrail'e giderek Netanyahu ve İsrailli istihbarat yetkilileriyle İran'a karşı olası “gizli eylemleri” görüştü. İki ülke geçmişte İran'ın uranyum zenginleştirme kabiliyetini “sekteye uğratmak” için Bush ve Obama yönetimleri döneminde tesislere sofistike bir siber silahla saldırmak da dahil olmak üzere gizli çabalar konusunda işbirliği yapmıştı.
Times’a göre, “Bu kez İsrailli yetkililer eski bir oyun kitabının tozunu aldılar: Amerikan yardımı olmasa bile İran'ı vurmakla tehdit etmek. Yaklaşık yirmi yıldır defalarca bu tür tehditlerde bulunup geri adım atmış olmalarına rağmen blöf yapmadıklarında ısrar ediyorlar.”
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi iki kişiye göre, İsrailli yetkililer Trump'ın bu ay Orta Doğu'ya yaptığı ilk resmi yurtdışı gezisinden kısa bir süre önce Trump yönetimine İran'ın nükleer tesislerine saldırmaya hazırlandıkları sinyalini verdi. ABD istihbaratı İsrail'in de saldırı hazırlığında olduğunu tespit etti.
Bu durum Trump'ın Netanyahu ile konuşmasına yol açtı; Netanyahu da ordusuna ve istihbarat teşkilatlarına saldırı için hazırlık yapmaları emrini verdiğini inkar etmedi ve saldırı için sınırlı bir zaman dilimi olduğunu savundu.
Gazeteye göre, ABD'li askeri yetkililer, Amerikan desteği olmadan gerçekleştirilecek bir İsrail saldırısının ne kadar etkili olacağı konusunda kuşkulular. Yetkililer, Trump'ın telefon görüşmesinde İran'ın zayıflığını kabul ettiğini ancak bunun ABD'ye nükleer programı “barışçıl” yollarla sona erdirecek bir anlaşma yapmak için koz verdiğini söylediğini aktardı.
Times'a göre, herhangi bir “ilkeler” bildirgesi İsrail'i ve ABD Kongresi'ndeki İran şahinlerini tatmin edecekse, muhtemelen İran'ın yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyumunu sınırlarının dışına göndermesini ya da çok daha düşük bir zenginleştirme seviyesine "seyreltmesini" gerektirecektir.
Bu durumda, Trump’ın en azından “geçici” olarak İran'ın bomba yapma hızını ortadan kaldırdığını iddia edebileceği kaydedildi.
Haberde, ABD istihbaratının İsrail'in yedi saat gibi kısa bir sürede saldırı hazırlıkları yapabileceğine inandığı, bunun da Amerikalılara Başbakan Benjamin Netanyahu'ya fikrini değiştirmesi için baskı yapmak için çok az zaman bırakacağı belirtildi.
ABD istihbarat yetkililerinin, İsrail'in tek taraflı bir saldırısının “etkinliğinden şüphe duyduğu”, ancak İsrailli yetkililerin, İran'ın misilleme yapması durumunda ABD'nin yardım etmek zorunda kalacağına inandığı kaydedildi.
Ayrıca, İsrailli yetkililerin, ABD ile İran arasında nükleer anlaşmaya varılması halinde bile saldırı düzenlenebileceğini Washington'a bildirdiği ifade edildi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi birçok kişiye göre Netanyahu, Nisan ayında Trump'la Beyaz Saray'da yaptığı görüşmenin ardından İsrailli ulusal güvenlik yetkililerine, ABD'nin yardımını gerektirmeyecek “daha küçük” bir operasyon da dahil olmak üzere İran'a yönelik bir saldırı planlamaya devam etmeleri talimatını verdi.
Times'a göre, İsrail'in halihazırda rafta, bazıları kalabalık şehirlerde olmak üzere İran'a ait tesislerin günlerce bombalanmasına kadar uzanan pek çok farklı planı var.
