İsrail'de muhalefet, Knesset’in feshi için yasa tasarısını bugün oylamaya sunma kararı aldı. Ultra-Ortodoks medya organları, fesih yönünde oy kullanılacağını manşetlerine taşıdı. Muhalefet, tüm yasa tekliflerini geri çekerek önceliği hükümeti devirmeye verdi.
YDH- İsrail siyasetinde Likud ile ultra-Ortodoks partiler arasında büyüyen kriz, dün gece Başbakan Benyamin Netanyahu, Dışişleri ve Savaş Komitesi Başkanı Yuli Edelstein ve Şas lideri Aryeh Deri arasında yapılan ancak sonuçsuz kalan görüşmeyle zirveye çıktı.
Bu sabah muhalefet partileri, Knesset’in feshi için yasa tasarısını oylamaya sunacaklarını duyurdu. Aynı dakikalarda, Haredi (ultra-Ortodoks) temsilciler ile koalisyon yetkilileri arasında yasa taslağının hukuki denetimden muaf tutulması konusunda kritik bir toplantı başladı.
Başbakan Netanyahu’ya yakın kaynaklar, Degel Ha-Torah lideri Moshe Gafni ve Şas lideri Deri ile anlaşma sağlanabileceğini belirtirken, Agudat Israel lideri İzak Goldknopf ile uzlaşmanın daha zor olduğunu ifade etti.
Ultra-Ortodoks partilerden bazı temsilciler, “Bugün yasa geçmez ama süreci dinliyoruz” açıklamasında bulunurken, Degel Ha-Torah kanadından yapılan açıklamada, “Uzlaşma yok; ya yazılı bir yasa taslağı ya da fesih oylaması” vurgusu yapıldı.
İsrail meclisi tarihi bir oylamaya doğru ilerliyor
Knesset Genel Kurulu’nda koalisyon yasalarının görüşülmesi yaklaşık dokuz saat sürecek. Günün en dikkat çekici anlarından biri ise saat 19:00’da gerçekleşecek olan Arjantin Cumhurbaşkanı Javier Milley’in ziyareti olacak.
Yediot Ahronot gazetesi, Milley’in konuşması sebebiyle yasama faaliyetlerinin geçici olarak durdurulabileceğini belirtti.
Ziyaretin ardından, Başbakan Netanyahu, muhalefet lideri Yair Lapid ve Knesset Başkanı Amir Ohana da kürsüye çıkacak.
Muhalefetin fesih yasa tasarıları, bu konuşmaların hemen ardından oylamaya sunulacak.
Koalisyonun, tasarıyı engelleme yönündeki çabalarına rağmen, kritik oylamanın bu gece yapılması bekleniyor.
Likud partisi, milletvekillerine gün boyunca herhangi bir anlaşmalı çekilme kararı verilmeyeceğini bildirdi.
Parti kaynakları, siyasi dengeyi korumak için “hiçbir aşamada taviz verilmeyecek” mesajını yineledi.
Yahudi Birliği fesih yasasını destekliyor; Şas’ın sessizliği belirsizlik yaratıyor
Ultra-Ortodoks Yahudi Birliği içerisindeki medya organlarında bu sabah yayınlanan haberlerde, fesih yasasına destek vurgulandı.
Meyr Poruş’un yayınladığı Hamveser gazetesi, birlik milletvekillerinin yasayı destekleyeceğini yazarken, Goldknopf’un Gur Hasidik çevresine ait Hamoyda gazetesi manşetten “Tevrat alimlerine zarar verilmesinnden dolayı büyük üzüntüyle, Haredi heyeti Knesset’in feshi yönünde oy kullanacak” ifadelerine yer verdi.
Degel HaTorah’ın resmi yayın organı Yatet Niman da ön sayfasında fesih yönünde oy kullanılacağını duyururken, alt başlıkta koalisyonun “son dakika girişimlerle” süreci durdurmaya çalıştığına dikkat çekildi.
Maliye Komitesi’nde konuşan Yahudi Birliği Milletvekili İzak Pindros ise “Bildiğim kadarıyla bir değişiklik yok, fesih için oy veriyoruz” dedi.
Fesih sürecinin kritik aktörlerinden biri olan Şas Partisi'nin tutumu ise hâlâ belirsizliğini koruyor.
Parti son 24 saattir kamuoyuna açıklama yapmazken, rabinik konseyin toplantısı da ertelendi.
Bu sessizlik hem koalisyon hem de muhalefet için kilit bir muamma yaratıyor.
Likud ise, Yemen’deki gelişmeler, Gazze savaşı ve ABD-İran gerilimi gibi güvenlik tehditlerini gerekçe göstererek, bu dönemin “seçim değil ulusal güvenlik zamanı” olduğunu vurguluyor.
Muhalefet kararlı: “Tüm gücümüzle bu kötü hükümeti düşürmeye odaklandık”
Muhalefet liderleri bu sabah bir araya gelerek, fesih yasa tasarısını bugün Genel Kurul’a getirme kararı aldı.
Açıklamada, kararın oybirliğiyle alındığı ve tüm fraksiyonlar için bağlayıcı olduğu belirtildi.
Ayrıca, diğer tüm yasa ve soru önergelerinin geri çekildiği ve önceliğin hükümeti devirmeye verildiği açıklandı.
Ancak bu adım risk içeriyor.
Knesset kurallarına göre, bugün oylamaya sunulan bir fesih tasarısı başarısız olursa, aynı tasarı altı ay boyunca tekrar gündeme getirilemiyor.
Israel Beytenu partisi ise bu riski göze almaya hazır olduklarını belirterek, “Bu adım atılmazsa bile tartışmalar uzar ve fesih Kasım ya da Aralık ayında gerçekleşir” değerlendirmesinde bulundu.
Koalisyon düşerse seçim kaçınılmaz
Son iki gündür perde arkasında yoğun görüşmeler yaşanırken, Netanyahu cephesinden gelen açıklamalar, fesih tasarısının oylanmasının siyasi süreci geri döndürülemez şekilde etkileyebileceği yönünde.
Başbakan’a yakın bir kaynak, “Fesih önerisi yalnızca hukuki bir adım değil, bir siyasi kartopudur” değerlendirmesinde bulundu.
Ancak Torah Yahudiliği çevreleri, hükümetin süreci geciktirmekten başka bir şey yapmadığını savunuyor.
“Netanyahu önce Savaş Bakanı’nı, sonra savaşı, şimdi de İran tehdidini bahane etti. Ortada hâlâ somut bir yasa yok,” diyen bir kaynak, “Bu halkımıza karşı affedilemez bir tavırdır” ifadesini kullandı.
Askerlik krizi derinleşiyor
Milli Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in partisi Otzma Yehudit üyeleri büyük ölçüde sessizliğini korurken, Milletvekili İzak Kreuzer bu sabah yaptığı açıklamada, Haredi gençlerin askere alınmaması konusuna tepki gösterdi.
“Gazze’de rehineler varken savaşa katılmak istemeyenler için oy verenler affedilmeyecek. Halk bunun hesabını soracak,” diyen Kreuzer, ordunun hem düzenli hem de yedek birliklerde takviye ihtiyacına dikkat çekti.
Miş Atit Milletvekili Meirav Cohen ise, muhalefetin kararına destek vererek şöyle dedi:
“Burada büyük bir risk var; ancak bu kötü hükümeti devirmek için tüm gücümüzle birleştik. Süreci dikkatle izleyeceğiz.”
