İran ile yaşanan son 12 günlük çatışmada İsrail’in doğrudan maddi kayıplarının yaklaşık 3 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. İran’ın 12 gün süren çatışmada İsrail’e verdiği ekonomik zarar sadece maddi hasarla sınırlı kalmayıp, ülkenin savunma kapasitesi ve kritik altyapısında da önemli tahribatlara yol açtı.
YDH- Amerikan finans ve haber ajansı Bloomberg’in yayımladığı haberde, İran ve Tel Aviv arasında yaşanan çatışmanın İsrail’e verdiği zararın maliyetinin yaklaşık 10 milyar şekel (3 milyar dolar) olduğu belirtildi.
Haberde, bu maliyetin İsrail Maliye Bakanlığı ile Vergi Dairesi’nin verilerine dayanarak, roket saldırılarında hasar gören binaların onarımı ve zarar gören işletmelere yapılan tazminatları kapsadığı vurgulandı.
Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı resmi raporlara göre, yaşanan yıkımın büyüklüğü, İran’ın füzelerinin yaklaşık iki haftalık süreçte İsrail’in savunma sistemlerini ne denli aşabildiğini ortaya koyuyor.
İsrail Vergi Dairesi Genel Müdürü Şay Aharonoviç, bu durumu “Tarihimizde şimdiye dek karşılaştığımız en büyük sınav. Böylesine kapsamlı bir hasar hiç yaşanmamıştı” sözleriyle değerlendirdi.
Henüz, çatışmada kullanılan silahların ve savunma sistemlerinin yenilenmesiyle ilgili maliyetler hesaplara dahil edilmedi.
Uzmanlar, bu kalemlerin de eklenmesiyle toplam kaybın çok daha yüksek bir seviyeye ulaşacağını öngörüyor.
Kayıplar 12 milyar dolara ulaşabilir
İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, kayıpların toplamda 12 milyar dolara ulaşabileceğini belirtirken, İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron Bloomberg TV’ye verdiği röportajda bu rakamın yarısı civarında olabileceğini dile getirdi.
Ancak Bloomberg’in değerlendirmesine göre, nihai rakam ne olursa olsun, bu durum halihazırda 20 aydır devam eden geniş çaplı çatışmalar nedeniyle baskı altında olan İsrail ekonomisi için ağır bir yük teşkil ediyor.
13 Haziran’da başlayan çatışmada, İsrail işgal rejimi İran’a karşı yoğun insansız hava aracı ve füze saldırıları başlatmış, İran da karşılık vererek askeri, güvenlik ve ekonomik hedeflere yönelik saldırılar düzenlemişti. Taraflar arasında ateşkes ise 27 Haziran sabahında ilan edildi.
Çatışmalar süresince İsrail ekonomisi büyük ölçüde durma noktasına geldi; okullar ve birçok işletme kapatılırken, yalnızca zorunlu faaliyetler devam etti.
Maliye Bakanlığı’nın tahminlerine göre, zarar gören şirketlere yapılacak tazminatlar 5 milyar şekele (yaklaşık 1,5 milyar dolar) kadar çıkabilir. Bu tutar, hükümetin Ekim 2023’ten bu yana Hamas ve Hizbullah kaynaklı saldırılara karşı ödediği tazminatların iki katını oluşturuyor.
Yüksek maliyetli savaşın temel nedenleri
Bloomberg’in analizinde, İran’ın bu son çatışmada yüksek maliyetin ortaya çıkmasındaki iki ana faktör şu şekilde sıralanıyor:
Yoğun nüfuslu şehirlerin hedef alınması: İran, geçmişte küçük kırsal alanlara yönelik saldırılar gerçekleştirmişken, bu kez İsrail’in merkezi ve yoğun nüfuslu bölgeleri doğrudan hedef aldı.
Yaklaşık bin 600 kilometrekarelik bu alan, Tel Aviv başta olmak üzere işgalci nüfusun en az yarısını barındırıyor.
Gelişmiş balistik füze envanteri: İran’ın elindeki ileri teknoloji balistik füzelerin bazıları en az 500 kilogram patlayıcı ve şarapnel taşıyor.
Bu durum, saldırıların verdiği hasarın boyutunu önemli ölçüde artırıyor.
Buna ek olarak, İsrail’in önde gelen bilimsel araştırma merkezlerinden Weizmann Bilim Enstitüsü, Hayfa’daki en büyük petrol rafinerisi ve güneydeki bir kamu hastanesi de doğrudan isabet alarak ağır zarar gördü.
