Arabulucu Katar, Gazze'deki Filistin direnişi ile İsrail arasında kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varılması amacıyla yeni bir müzakere çerçevesi sundu. 'Gayri resmi' olarak nitelendirilen teklif, 60 günlük bir ateşkesi, aşamalı esir takasını ve ABD'nin garantörlüğünü içeren ayrıntılı maddeler içeriyor.
YDH - Arabulucu Katar, Gazze'deki Filistin direnişi ile İsrail arasında kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varılması hedefiyle yeni bir müzakere çerçevesi sundu.
Doha tarafından önerilen ve "gayri resmi" olarak nitelendirilen anlaşma metni, uygulama aşamaları ve maddelerin ayrıntılarını içeriyor.
Teklife göre, taraflar arasındaki askeri operasyonların geçici olarak durdurulacağı 60 günlük bir ateşkes süreci öngörülüyor.
Metinde, ABD Başkanı Donald Trump'ın, üzerinde anlaşılan bu süre boyunca İsrail'in ateşkese bağlı kalmasını garanti edeceği belirtiliyor.
Aşamalı esir takası
Teklifin en önemli maddelerinden birini esir takası oluşturuyor. Plana göre, İsrail'in sunduğu "58 kişilik listeden" 10'u hayatta olan 28 İsrailli esir, ateşkesin 1, 7, 30, 50 ve 60. günlerinde serbest bırakılacak.
Takvim şu şekilde işleyecek:
— 1. gün: 8 İsrailli esir (hayatta)
— 7. gün: 5 İsrailli esirin cenazesi
— 30. gün: 5 İsrailli esirin cenazesi
— 50. gün: 2 İsrailli esir (hayatta)
— 60. gün: 8 İsrailli esirin cenazesi
Bu esirlerin serbest bırakılmasına karşılık İsrail de, üzerinde anlaşılan bir mekanizma uyarınca ve herhangi bir tören düzenlenmeksizin eş zamanlı olarak Filistinli esirleri serbest bırakacak.
Ateşkesin 10. gününde Hamas, elindeki diğer tüm İsrailli esirler hakkında hayatta olduklarına veya öldüklerine dair tam bilgi sunacak.
Buna karşılık İsrail, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutukladığı Filistinli esirler ve elinde tuttuğu Gazzeli cenazelerin sayısı hakkında bilgi verecek.
İnsani yardımlar
Metne göre, Hamas'ın ateşkes anlaşmasını onaylamasının hemen ardından Gazze'ye insani yardım sevkiyatı başlayacak.
Yardımlar, su, elektrik ve kanalizasyon gibi altyapıların onarımını, hastaneler ile fırınların yeniden faaliyete geçirilmesini, enkaz kaldırma ve yolların açılması için gerekli ekipmanların girişini kapsayacak.
Ayrıca Refah Sınır Kapısı'nın yolcular, hastalar, yaralılar ve ticaret için açılması da planda yer alıyor. Yardımların dağıtımı Birleşmiş Milletler (BM) ve bağlı kuruluşları ile Filistin Kızılayı aracılığıyla yapılacak.
İsrail saldırıları duracak, ordu yeniden konuşlanacak
Katar'ın sunduğu teklif, anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı amaçlı askeri faaliyetlerini durdurmasını içeriyor.
Esir takasının yapıldığı günlerde İsrail'in askeri ve keşif amaçlı hava faaliyetleri günde 10 ila 12 saat süreyle durdurulacak.
Anlaşma, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde yeniden konuşlanmasını da belirli bir takvime bağlıyor.
İlk gün 8 İsrailli esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail güçleri, kuzeyde ve Netzarim koridorunda daha önceki anlaşma haritalarına göre belirlenen mevzilere çekilecek.
Yedinci günde ise 5 İsrailli cenazesinin teslim edilmesinin ardından İsrail ordusu, güneydeki mevzilerde benzer bir yeniden konuşlanma gerçekleştirecek.
Müzakereler ve garantörler
Teklife göre, kalıcı ateşkese yönelik düzenlemeler için müzakereler, arabulucular ve garantörlerin gözetiminde ilk günden itibaren başlayacak.
Bu müzakereler şu konuları kapsayacak:
— Geriye kalan tüm İsrailli esirlerin, üzerinde anlaşılacak sayıda Filistinli esir karşılığında serbest bırakılması.
— İsrail güçlerinin geri çekilmesi ve Gazze içindeki uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri.
— Gazze'de "ertesi güne" ilişkin tarafların gündeme getirebileceği konular.
— Kalıcı ateşkesin ilanı.
ABD, Mısır ve Katar, 60 günlük süre boyunca ateşkesin devamını ve kalıcı ateşkes için ciddi müzakerelerin yürütülmesini garanti edecek.
Anlaşmayı tamamlamak üzere ABD Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un bölgeye gelerek müzakerelere başkanlık etmesi öngörülüyor.
Metinde, "ABD ve Başkan Trump, nihai bir anlaşmaya varılana kadar adil müzakerelerin sürmesini sağlamaya kararlıdır," ifadeleri yer alıyor.
