The Guardian, Meta'nın Facebook ve Instagram'da, Gazze'de görev yapan İsrail askerlerine drone ve taktik teçhizat sağlamak amacıyla bağış toplayan reklamlara yer verdiğini bildirdi.
YDH- The Guardian'ın haberine göre, Meta’ya ait Facebook, Instagram ve Threads platformlarında, İsrail ordusu için drone ve taktik teçhizat gibi askeri malzemelerin bağışı amacıyla yayınlanan reklamlara yer verildiği bildirildi.
The Guardian, söz konusu reklamların, şirketin ilan ettiği reklam politikalarını ihlal ettiğini belirtti.
11 Haziran’da yayınlanan ve 17 Temmuz itibarıyla hâlâ aktif olan bir Facebook reklamında, “Biz Gazze’de konuşlanmış, Şaked Birliği’nin keskin nişancı ekibiyiz. Cibaliya’daki görevimizi tamamlamak için acilen atış sehpasına ihtiyacımız var.” ifadelerine yer verildi.
Bu reklamlar, uluslararası tüketici gözlem kuruluşu Ekō tarafından tespit edilerek Meta’ya bildirildi. Ekō, Mart 2025’ten bu yana en az “117” reklamın İsrail ordusu için doğrudan askeri ekipman bağışı çağrısı içerdiğini belirtti. Aynı yayıncılar tarafından Aralık 2024’te de benzer reklamlar yayınlandığı, Meta’nın o dönemde birçok reklamı kaldırdığı ancak aynı içeriklerin daha sonra tekrar yayınlandığı ifade edildi.
Ekō kampanya yürütücüsü Maen Hammad, “Bu durum, Meta’nın kimin parasını aldığına önem vermediğini gösteriyor.” diyerek, platformun kontrol mekanizmalarının “yetersizliğine” dikkat çekti.
Meta sözcüsü Ryan Daniels, The Guardian ve Ekō’nun yorum talebi sonrası, şirketin bu reklamları şirket politikalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle kaldırdığını belirtti. Meta, sosyal konular, seçimler veya siyasetle ilgili tüm reklamların doğrulama sürecinden geçmesini ve reklamı kimin finanse ettiğini açıklayan bir uyarı ibaresi taşımasını zorunlu kılıyor. Ancak bu reklamlar bu gereklilikleri taşımıyordu.
Ekō’nun verilerine göre, bu reklamlar sadece Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’ta en az “76.000” gösterim aldı. ABD’deki gösterim sayısı tespit edilemedi.
Reklamların en az 97’si, sivil drone modelleri için bağış çağrısı yapıyordu. +972 Magazine’in araştırmasına göre, bu tür drone’lar, İsrail birlikleri tarafından Gazze’de silahsız Filistinlilerin üzerine “el bombası” bırakmak için kullanıldı. Amazon’dan satın alınabilen bu fotoğrafçılık drone’ları, İsrail askerlerinin aktardığına göre, askeri sınıf drone’lara kıyasla çok daha ucuz olduğu için tercih ediliyor.
Bir başka reklamda, “Çoğu drone’umuz bozuldu ve elimizde yedek yok. Şimdi bağış yapın; her saniye önemlidir, her drone hayat kurtarır.” ifadeleri yer aldı.
+972’ye konuşan bazı askerler, reklamlarla bağlantılı olup olmadığı net olmayan bu drone’ların, Çinli Autel firmasından temin edildiğini ve “bağışlar” ile Facebook grupları üzerinden kendilerine ulaştırıldığını söyledi.
The Guardian'a göre, Ekō’nun tespit ettiği yayıncılardan Vaad Hatzedaka adlı STK’nın reklamları, iki Autel drone dahil çeşitli ekipmanların bağışı için bir web sitesine yönlendiriyor.
Kuruluşun hedefi olan 300.000 doların 250.000 dolarından fazlasını topladığı belirtildi. Diğer yayıncı olan İsrailli müzisyen Mayer Malik, termal drone gibi taktik teçhizatlar için sponsorluk çağrıları içeren bir sayfaya yönlendirme yapan reklamlar yayınladı. Malik’in bugüne kadar İsrail ordusu için “2,2 milyon” dolardan fazla bağış topladığı bildirildi.
Meta’nın reklam politikası, “bazı istisnalar dışında”, silah, mühimmat, patlayıcı ve öldürücü takviyelerin bağış, satış, alış veya transferini hedefleyen girişimleri yasaklıyor. Şirket, Ekō tarafından bildirilen bu reklamların “bir kısmını”, içeriklerin gerekli politik uyarıyı taşımaması gerekçesiyle kaldırdı.
Ekō, söz konusu reklamların Avrupa Birliği’nin Dijital Hizmetler Yasası’nı (DSA) da ihlal etmiş olabileceğini belirtti.
DSA kapsamında, platformların ulusal ya da AB yasalarını ihlal eden içerikleri kaldırması gerektiğini söyleyen The Guardian'a göre, Fransa ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde, “hayır kurumlarının” yabancı ordular için bağış toplama faaliyetlerine çeşitli sınırlamalar getiriliyor. Örneğin, Birleşik Krallık’ta, Ocak 2025’te bir yardım kuruluşu, İsrail için bağış topladığı gerekçesiyle resmi uyarı almış ve bu faaliyetlerin “yasal olmadığı” bildirilmişti.
