İran'daki gizemli patlamalar ve yangınlar: İsrail sabotajı mı?

YDH - İran'da iki haftadan uzun süredir ülke genelinde konutlar, petrol rafinerileri ve önemli altyapı tesislerinde meydana gelen bir dizi gizemli patlama ve yangın, sabotaj şüphelerini gündeme getirdi.

İranlı yetkililer kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda olayları tesadüf veya eski altyapı sorunları olarak nitelendirerek halkı sakinleştirmeye çalışsa da özelde hem İranlı hem de Avrupalı yetkililer, bu eylemlerin arkasında İsrail'in olduğundan şüpheleniyor.

Yetkililer özelde 'İsrail sabotajı' diyor

AFP'ye konuşan ve aralarında Devrim Muhafızları Ordusu'ndan bir üyenin de bulunduğu üç İranlı yetkili, pek çok olayın sabotaj eylemi olduğuna inandıklarını belirtti.

Yetkililer, İran'da suikastlar ve patlamaları da içeren gizli operasyon geçmişine dikkat çekerek şüphelerini İsrail üzerinde yoğunlaştırdı.

Geçtiğimiz ay İsrail'in İran'a yönelik 12 günlük bombalı saldırı faaliyetinin ardından üst düzey bir İsrailli istihbarat yetkilisi, İran'daki operasyonlara devam etme sözü vermişti.

İran ile ilişkileri yürüten bir Avrupalı yetkili de saldırıları sabotaj olarak değerlendirdiğini ve İsrail'in geçmişteki eylemlerine dayanarak bu olayların arkasında olduğundan şüphelendiğini ifade etti.

Yetkili, bu eylemlerin bir psikolojik savaş ve hedef imha yöntemi olduğunu belirtti. Kimliklerinin açıklanmaması kaydıyla konuşan dört yetkili de şüphelerini destekleyecek bir kanıt sunmadı.

Tahran'ın kamuoyuna açıklaması: Eski altyapı ve gaz sızıntıları

İranlı yetkililer kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda patlamalar için gaz sızıntısı, çöp yangınları ve eski altyapı gibi farklı nedenler öne sürdü.

Ancak ülke genelinde günde bir veya iki patlama oranında meydana gelen olaylar için ikna edici bir açıklama getirilmedi.

Tahran İtfaiye ve Kamu Güvenliği Dairesi Müdürü Kudretullah Muhammedi, basına yaptığı açıklamada sızıntıların nedenini "yıpranmış teçhizat, standart dışı gaz cihazlarının kullanımı ve güvenlik ilkelerine uyulmaması," olarak gösterdi.

Bazı olaylar, cumartesi günü güneydeki Abadan kentinde bir kişinin ölümüne ve çok sayıda kişinin yaralanmasına yol açan ana petrol rafinerisi gibi stratejik altyapı noktalarında meydana geldi.

Konutlarda ve fabrikalarda meydana gelen diğer patlamalar ise ülkede bir kaos ve istikrarsızlık hissine katkıda bulunuyor.

'İran misilleme yapmak zorunda kalmak istemiyor'

Yetkililere göre Tahran, kendisini bir köşeye sıkıştırıp İsrail'e karşılık vermek zorunda kalmamak için İsrail'in muhtemel rolü hakkındaki şüphelerini kamuoyuna açıklamaktan çekiniyor.

İran'ın hava savunma sistemleri, füze fırlatma rampaları, askeri üsleri ve nükleer tesisleri, haziran ayındaki savaş sırasında ciddi şekilde hasar görmüştü.

İran, çatışmayı sona erdiren ateşkesten önceki son saatlere kadar İsrail'e balistik füze fırlatma kabiliyetini korusa da yeniden bir çatışmaya girmek, askeri kabiliyetlerini daha da zayıflatabilir.

Mossad şefi: 'Orada olmaya devam edeceğiz'

Savaştan önceki on yılı aşkın süredir İsrail ve İran, mücadelelerini hava, kara, deniz ve siber alanda bir gölge savaşı şeklinde yürütüyordu.

İsrail, yıllarca İran'daki nükleer ve askeri hedeflere ve şahsiyetlere yönelik gizli operasyonlar düzenlerken, İran da Basra Körfezi'nde İsrail'e ait gemilere saldırmış ve Gazze'deki Hamas gibi silahlı örgütleri finanse edip silahlandırmıştı.

İsrailli yetkililer konuyla ilgili yorum taleplerini reddederken, İsrail istihbarat teşkilatı Mossad, ateşkes sonrasında bile İran'da operasyonlar yapmaya devam edeceğini belirtmişti.

Haziran ayında Mossad direktörü, teşkilatın İran'daki çalışmalarını övdüğü nadir bir kamuoyu konuşmasında, "Tıpkı şimdiye kadar olduğu gibi orada olacağız," demişti.

Washington'daki Dış Politika Araştırma Enstitüsü'nde İran uzmanı olan Omid Memarian, "İran hükümetinin olayları örtbas etme ve şeffaflıktan yoksun olma konusundaki uzun geçmişi, belirsiz tepkileriyle birleşince halkın korku ve şüphelerini daha da derinleştirdi," ifadelerini kullandı.

Memarian, "İnsanlar, rejimin İsrail saldırılarını sık sık küçümsediğinin veya inkâr ettiğinin farkında," diye ekledi.