İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ın kurucusu olduğu Inter Mediate adlı kuruluşun, vergi mükelleflerinin parasıyla Suriye gibi ülkelerle gizli diplomatik kanallar yürüttüğü bildirildi. Muhafazakar Parti, Powell'ın parlamentodan kaçırılarak 'taşeron casuslar' aracılığıyla HTŞ ile anlaşma yapmasını sağladığını bildirerek soruşturma çağrısında bulundu.
YDH - İngiltere'de Başbakan Keir Starmer'ın en güçlü danışmanlarından biri olan Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell, kurucusu olduğu ve vergi mükelleflerinin parasıyla finanse edilen gizemli bir kuruluş aracılığıyla terör örgütleriyle gizli diplomatik kanallar yürütmekle suçlandı.
Muhafazakar Parti, Powell'ın parlamentoyu devre dışı bırakarak "taşeron casuslar ve istihbaratçılardan" oluşan bir ekibi kullandığını ifade ederek derhal soruşturma açılması çağrısında bulundu.
İddiaların merkezinde, Powell'ın kurduğu Inter Mediate adlı kuruluşun bu ayın başlarında İngiltere ile el-Kaide bağlantılı Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) arasında diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını sağlayan anlaşmaya aracılık etmesi yer alıyor.
Daily Mail gazetesinin haberine göre HTŞ rejimi ile yapılan anlaşmada Inter Mediate kilit bir rol oynadı.
Anlaşmanın perde arkası
Anlaşmanın imzalanmasının ardından İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Şam'a giderek HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Colani ile bir araya geldi.
Inter Mediate'in Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayının içinde bir ofis işlettiği de iddialar arasında.
Kuruluşun Suriye'deki faaliyetlerinin yeni olmadığı, daha eskiye dayandığı ortaya çıktı. ABD'nin Suriye'deki son Büyükelçisi Robert Ford, 2023 yılında Inter Mediate'in daveti üzerine İdlib'e giderek el-Colani'ye danışmanlık yaptığını açıklamıştı.
Ford, bu sürecin amacını, "Bu adamı terörist dünyadan çıkarıp normal siyasete kazandırma çabalarına yardımcı olmak," sözleriyle ifade etmişti.
HTŞ rejimi ise Ford ile yapılan görüşmelerin "doğru olmadığını" savunarak, el-Colani'nin katıldığı oturumlarda yabancı heyetlerle İdlib'deki tecrübelerini paylaştığını ve emekli diplomatın bir İngiliz araştırma kuruluşunun heyeti içinde yer aldığını ileri sürmüştü.
'Taşeron casuslar ve istihbaratçılar'
Muhafazakar Parti Gölge Lancaster Dükalığı Şansölyesi Alex Burghart, Powell'ın bakan olarak atanmak yerine "özel danışman" statüsünde olmasının, parlamentoya hesap vermekten kaçınmasını sağladığını belirtti.
Burghart, "Ulusal güvenlik danışmanını Chagos Adaları'nın teslimindeki rolü hakkında sorgulayamamak yeterince çirkin. Ama şimdi özel ekibini terör örgütleriyle arka kapı diplomasisi yürütmek için kullandığı ortaya çıkıyor. Parlamento onu bu konuda kesinlikle sorgulayabilmelidir," dedi.
İngiliz hükümetinden bir kaynak, Inter Mediate'in rolünü, "Bunlar esasen siyasi liderler ve silahlı örgütlerle müzakere edilmiş çözümlere ulaşmak için 'arka kapı' görüşmeleri yürüten taşeron casuslar ve istihbaratçılardır," sözleriyle tanımladı.
Muhafazakarlar, Powell ve Tony Blair dönemindeki yardımcısı olan Liz Lloyd liderliğindeki Blaircilerin, Starmer hükümeti içinde bir "iktidar gaspı" girişiminde bulunduğunu iddia ediyor.
Inter Mediate nasıl kuruldu?
Jonathan Powell tarafından 2011'de kurulan Inter Mediate, resmi olarak kendisini karmaşık ve tehlikeli çatışmalarda arabuluculuk yapan bir kuruluş olarak tanımlıyor.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan fon alan kuruluş, özellikle "devlet dışı silahlı örgütlerle" temas kurma konusunda uzmanlaşmış durumda.
İnternet sitesinde, Kuzey İrlanda barış sürecindeki tecrübelerden ders alarak diğer liderlere yardımcı olmayı amaçladığı belirtiliyor.
Yıllık 200 bin sterlin maaş aldığı belirtilen Powell, kasım ayında Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atanınca kurumdaki görevinden ayrıldı.
Kuruluşun kurucuları arasında BM'nin eski Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths de bulunuyor.
Powell'ın ayrılmasının ardından, Filistin ve Yahudi kökenli olan ve daha önce BM ile Lübnan, Irak, Afganistan gibi pek çok çatışma bölgesinde görev yapmış olan Claire Hajaj, kurumun yeni icra direktörü oldu.
Hükümetten 'denetim' savunması
Hükümet sözcüsü ise iddialara yanıt olarak, "Hükümet, ilgili parlamento komitesiyle verimli bir ilişki sürdürmeye kararlıdır. Uzun süredir devam eden uygulamaya uygun olarak, ulusal güvenlik sorumluluğuna sahip üst düzey memurlar ve bakanlar komiteye kanıt sunacaktır," dedi.
Bir hükümet kaynağı, Powell'ın yerine yardımcılarının komite önünde ifade vereceğini ekledi. Kaynak ayrıca, Powell'ın geçen yıl hükümete yeniden katıldığında Inter Mediate ile tüm bağlarını kopardığını belirtti.
