Irak Başbakanı Sudani, İran-İsrail savaşında Irak’tan İsrail ve ABD üslerine 29 saldırı girişiminin engellendiğini, gerilimi artırmamak için “tarafsız” kalmaya özen gösterdiklerini söyledi.
YDH- Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran ile İsrail arasındaki 12 günlük savaş sırasında Irak’taki silahlı grupların İsrail’e ve ABD güçlerinin bulunduğu Irak üslerine yönelik roket ve insansız hava aracı saldırıları düzenlemeye çalıştığını söyledi.
Sudani, Associated Press (AP) ajansına verdiği röportajda, bu saldırı girişimlerinin hükümetin yürüttüğü “güvenlik operasyonları” sayesinde 29 kez engellendiğini belirtti.
Sudani, “İsrail hükümetinin bölgede savaşın kapsamını genişletme politikası izlediğini ve hâlâ izlemeye devam ettiğini biliyoruz. Bu nedenle, Irak’ın hedef alınması için hiçbir tarafa gerekçe vermemeye özellikle dikkat ettik.” dedi.
İran'la temas ve “sükûnet” çağrısı
Sudani, hükümetinin İranlı yetkililerle de iletişim kurduğunu ve onları “sükûnete teşvik etmeye, diyaloğa ve müzakerelere dönme yolunu açmaya” çağırdıklarını söyledi.
Başbakan ayrıca, Irak’taki uluslararası koalisyonun görevine son verilmesi konusuna değindi. ABD ile Irak’ın yıl sonuna kadar bir araya gelerek iki ülke arasındaki “ikili güvenlik ilişkisini düzenleyeceklerini” kaydetti.
Sudani, petrol ve gaz sektörlerinin yanı sıra yapay zekâ alanında da Amerikan ekonomik yatırımlarını güvence altına almayı umduğunu belirtti. Bu yatırımların “bölgesel güvenliğe katkı sağlayacağını” iddia eden Irak başbakanı ayrıca, “iki ülkeyi birlikte daha büyük hale getireceğini” ifade etti.
"Silahlı gruplar için gerekçe kalmayacak"
Koalisyon güçlerinin varlığının Irak’taki grupların silahlanmaları için “gerekçe” sunduğunu söyleyen Sudani, bu güçlerin tamamen çekilmesiyle birlikte “devletin dışında silah taşıyan herhangi bir grup için gerekçe ya da ihtiyaç kalmayacağını” dile getirdi.
Haşd Şabi ve yasa tasarısı tartışması
AP’ye göre, Sudani için en karmaşık konulardan biri, IŞİD’e karşı kurulan Haşd Şabi güçlerini nasıl yöneteceği. Irak parlamentosu, ordu ile Haşd Şabi arasındaki ilişkiyi resmileştirecek bir yasa tasarısını görüşüyor. Ancak Washington, bu tasarıya karşı çıkıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı geçen hafta yaptığı açıklamada, bu düzenlemenin “İran etkisini ve Irak’ın egemenliğini zayıflatan silahlı terör gruplarını kurumsallaştıracağı” iddia etmişti.
El-Sudani ise yasa tasarısını savundu ve bunun silahların devlet kontrolüne alınmasına yönelik bir çabanın parçası olduğunu belirtti. “Güvenlik kurumları yasalara tabi olmalı ve hesap verebilmelidir.” dedi.
Haşd Şabi Heyeti Yasası’na da değinen Sudani, söz konusu düzenlemeyi savundu ve bunun silahların devlet kontrolü altında tutulmasını sağlamaya yönelik bir çabanın parçası olduğunu söyledi. Güvenlik kurumlarının yasalara tabi olması ve hesap verebilirliği esas alarak çalışması gerektiğini vurguladı.
Kürt Bölgesi’ne yönelik saldırılar ve Bağdat’ın tutumu
Son haftalarda Irak’ın yarı özerk Kürt bölgesindeki petrol tesisleri bir dizi İHA saldırısının hedefi oldu. Kürt bölgesel yönetimi, saldırılardan Haşd Şabi içindeki grupları sorumlu tuttu. Bağdat yönetimi ise bu suçlamayı reddetti ancak sorumlulara dair net bir açıklama yapmadı.
Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, saldırıları “terör eylemi” olarak nitelendirdi ve sorumluların tespiti ve cezalandırılması için Kürt yetkililer ve koalisyon güçleriyle birlikte çalıştıklarını belirtti.
İsrailli Ajan Tsurkov hakkında açıklama
2023 yılında Irak’ta kaybolan İsrailli ajan Elizabeth Tsurkov hakkında da konuşan Sudani, ailesinin söz konusu kişinin Ketaib-i Hizbullah tarafından tutulduğuna inandığını ve serbest bırakılması için ABD aracılığıyla müzakereler yürütüldüğüne dair haberlere rağmen, hükümetinin serbest bırakılmasını sağlamak için ciddi çaba göstermediği yönündeki iddiaları reddetti.
Sudani, “Çetelerle ve kaçıranlarla müzakere yapmayız.” dedi ve özel bir ekibin, Tsurkov’un yerinin tespiti için yardımcı olabilecek siyasi gruplarla görüşmeler yürüttüğünü belirtti.
Şam ile ilişkileri yeniden inşa etme çağrısı
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, hükümetinin yeni Suriye yönetimiyle “özellikle güvenlik konularında koordinasyon içinde olduğunu” belirtti.
IŞİD’in Suriye’de açıkça varlık gösterdiğini vurgulayan Sudani, Irak olarak ortak düşmanla mücadelede Suriye yönetimiyle iş birliği yaptıklarını söyledi.
Sudani, Saddam sonrası Irak'ta yaşanan güvenlik boşluğunun mezhep çatışmaları ve radikal silahlı grupların yükselişine yol açtığını hatırlatarak, bu konuda Suriye’yi uyardıklarını ifade etti.
Son haftalarda Suriye'de yaşanan mezhepsel şiddet olaylarının ülkenin kırılgan toparlanmasını tehdit ettiğini belirten Sudani, Şam yönetimini tüm kesimleri kapsayan kapsamlı bir siyasi süreç başlatmaya çağırdı.
“Biz Suriye’nin bölünmesini istemiyoruz.” diyen Sudani, ayrıca, Suriye topraklarında yabancı güçlerin varlığına karşı olduklarını belirtti. Bu açıklamanın özellikle İsrail’in Suriye’nin güneyine yönelik saldırılarına atıf olduğu değerlendirildi.
