Irak’ta Haşd Şabi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle heyetin başbakan emrine bağlı resmi bir güvenlik gücü haline gelmesi öngörülürken, ABD’nin bu düzenlemelerin İran’ın etkisini artıracağı yönünde endişe taşıdığı bildirildi.
YDH- Şafak News Ajansı’nın haberine göre, Irak parlamentosundaki bir milletvekili, çarşamba günü yaptığı açıklamada, özel bir komitenin Haşd Şabi Heyeti Kanunu taslağında değişiklikler yaptığını bildirdi.
Söz konusu değişikliklerin, heyet başkanının seçilme koşulları ile kurumsal yapının belirlenmesini içerdiği, öte yandan ABD’nin, yasanın “İran destekli silahlı gruplara devlet kurumları içinde daha fazla nüfuz sağlayacağı” yönünde uyarılarda bulunduğu belirtildi.
Milletvekili Muhtar el-Musavi, Şafak News Ajansı’na yaptığı açıklamada, daha önceki parlamento notlarına dayanarak yapılan bu değişikliklerin, heyet başkanının en az 10 yıl boyunca Haşd Şabi saflarında hizmet etmiş olması, güvenlik ve akademik alanda deneyim sahibi olması gibi şartlar içerdiğini kaydetti. Ayrıca, başkanın askerî rütbesi ve aday gösterilme sürecine siyasi katılımın nasıl olacağının da netleştirildiği ifade edildi.
El-Musavi, revize edilen yasanın, “Haşd Şabi’nin silahlandırılması ve teçhizatının Irak hükümeti tarafından sağlanmasını ve bu gücün başkomutan olan başbakanın emirlerine bağlı olmasını” öngördüğünü belirtti. Bu kapsamda Haşd Şabi’nin “düzenli güvenlik güçlerine paralel bir güvenlik kurumu” haline geleceği ifade edildi.
Habere göre, Haşd Şabi’ye bağlı hukuk komitesinin de bu değişikliklerin gözden geçirilmesine katıldığı, yasanın ise bir sonraki oturumda, yeterli katılım sağlanması halinde oylanacağı kaydedildi. Yasanın, resmî gazetede yayımlanmasının ardından yürürlüğe gireceği bildirildi.
El-Musavi, mevcut heyet başkanının değişip değişmeyeceği konusunda doğrudan bilgi vermezken, “Bu durum yeni yasaya bağlı” ifadesini kullandı.
Şafak News’e göre, ABD, söz konusu yasa tasarısının Haşd Şabi’nin Irak ordusundan bağımsız bir güç olarak konumunu pekiştirmesinden ve Washington tarafından “terör örgütü” olarak sınıflandırılan bazı gruplara resmiyet kazandırmasından “endişe” duyuyor. ABD’li yetkililerin, bu “kaygıları” son haftalarda yapılan ikili görüşmelerde Irak hükümetine ilettiği aktarıldı.
Bu gelişmeler parelerinde İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani’nin, Bağdat’a yaptığı sürpriz ziyarette Koordinasyon Çerçevesi liderleri ve silahlı grup temsilcileriyle yaklaşık 10 saat süren görüşmeler gerçekleştirdiği bildirildi.
Ziyaretin, Başbakan Sudani’nin devlete bağlı olmayan silahlı yapıların meşruiyetine son verileceğini açıkladığı ve ABD’nin özellikle Ketaib Hizbullah üzerindeki baskısını artırdığı bir döneme denk geldiği kaydedildi.
Bilgi sahibi kaynaklara göre Kaani, siyasi liderlerin yanı sıra silahlı grupların liderleriyle özel görüşmeler yaparak, itidal çağrısında bulundu ve Irak’ın güvenliğini ya da dış ilişkilerini zedeleyecek adımlardan kaçınılmasını istedi.
Irak parlamentosu, Haşd Şabi Kanunu’nu ilk kez 2016 yılında onaylamıştı. Ancak söz konusu yasanın yapısal ve düzenleyici ayrıntılardan yoksun olduğu, mevcut değişikliklerin ise Haşd Şabi’nin ülkenin resmî güvenlik kurumları içindeki rolünü yeniden tanımlamaya yönelik bir girişim olarak görüldüğü belirtildi.
Haşd Şabi, 2014 yılının ortalarında Irak hükümetinin kararıyla kuruldu. Kuruluşun dayanağını, Irak'ın en üst düzey dini mercii olan Ayetullah Seyyid Ali es-Sistani’nin, Musul’un IŞİD’in eline geçmesinin ardından verdiği meşhur cuma hutbesinde yaptığı “Cihad-ı Kifai” çağrısı oluşturdu. Bu çağrıya, 2014 öncesinde de varlık gösteren bazı Şii silahlı gruplar dahil olmak üzere binlerce unsurun yanıt verdiği kaydedildi.
