Son üç yılda ciddi kapasite kaybına uğrayan İngiliz Kraliyet Donanması’nın Ortadoğu ve Kızıldeniz’deki varlığı büyük ölçüde sona erdi; Fransa ve İtalya da Yemen’in artan askeri baskısı karşısında bölgeden çekildi.
YDH- Uzman denizcilik haberleri ve analiz sitesi Navy Lookout’ta yer alan makaleye göre, son üç yılda İngiliz Kraliyet Donanması’nın (RN) kapasitesinin ciddi şekilde zayıfladığı ve özellikle Orta Doğu ile Kızıldeniz’deki varlığının neredeyse tamamen ortadan kalktığı bildirildi.
Haberde, 2022 Ağustos’tan bu yana 2 çıkarma gemisi (LPD), 4 fırkateyn, 1 nükleer denizaltı (SSN), 5 mayın avlama gemisi, 2 keşif gemisi ve 2 tanker gemisinin hizmetten çıkarıldığı belirtildi. Aynı dönemde yalnızca 1 nükleer denizaltının hizmete girdiği, iki ticari geminin de dönüştürülmek üzere satın alındığı kaydedildi.
Navy Lookout’a göre, bu durumun, Kızıldeniz’de ticari gemileri koruma görevlerinin sürdürülememesi ve Ortadoğu’daki deniz varlığının neredeyse sıfıra inmesiyle sonuçlandığı ifade edildi. Ayrıca, uçak gemisi görev gruplarına refakat edecek fırkateyn ve destroyerlerin, Rus denizaltı faaliyetlerini caydıracak SSN’lerin hazır bulunmadığı aktarıldı.
Makalede, RN’nin bu duruma savaş kayıpları ya da yoğun operasyon baskısı nedeniyle değil, uzun süreli kötü yönetim, yetersiz finansman ve yanlış kararların birikimi sonucu düştüğü öne sürüldü. İngiltere Savunma Bakanlığı yetkililerinin ve siyasilerin, mevcut kapasitenin “dünya çapında” ve “tam hazırlıklı” olduğu yönündeki söylemlerinin gerçeği yansıtmadığı belirtildi.
Yetersiz bütçe, sanayi kapasitesinin zayıflaması, tedarik süreçlerindeki verimsizlik ve personel kayıplarının başlıca sorunlar olduğu ifade edildi. Özellikle mühendislik ve teknik branşlarda personel eksikliğinin, Kraliyet Donanması’nın temel görevlerini yerine getirmesini zorlaştırdığı belirtildi.
Haberde, Ortadoğu ve Kızıldeniz’de daha güçlü bir deniz varlığı için “acil fon artışı” ve tedarik ile personel yönetiminde “köklü reform” gerektiği vurgulandı. Aksi halde, mevcut durumun 2030’lu yılların ortasına kadar sürebileceği uyarısında bulunuldu.
Navy Lookout’taki bulgular, Avrupa’daki bazı ülkelerin, özellikle Fransa ve İtalya’nın, Yemen Silahlı Kuvvetleri’nin dayattığı karmaşık çatışma koşulları ve yüksek riskli angajman kuralları nedeniyle Kızıldeniz’den fırkateynlerini çekmesiyle örtüşüyor.
Yemen Silahlı Kuvvetleri, 2023 sonlarından itibaren İsrail’in Gazze’deki savaşına ve buna verilen ABD-İngiltere desteğine karşı askeri operasyonlarını ciddi şekilde artırdı. Filistin halkıyla dayanışma amacıyla yürütülen bu operasyonlarda, İsrail bağlantılı gemiler Kızıldeniz, Aden Körfezi ve ötesinde hedef alınırken, İsrail’e yönelik hava ve deniz ablukası stratejisi de genişletildi.
Yemen’in balistik ve hipersonik füzeler ile gelişmiş İHA’ları artan şekilde kullanmasının, bölge denizlerindeki güç dengesini değiştirdiği ve ABD ile İsrail savunma çevrelerinde ciddi endişe yarattığı belirtildi.
Analistler, çatışmayı II. Dünya Savaşı’ndan bu yana en önemli deniz muharebelerinden biri olarak tanımlarken, etkilerinin Kızıldeniz’in çok ötesine uzanabileceği ifade edildi.
Ayrıca, ABD uçak gemilerine yönelik doğrudan tehditler sonrası bölgeden çekildiği yönündeki haberlerin, Yemen açısından stratejik ve sembolik bir zafer, Washington için ise özellikle Donald Trump yönetimi döneminde verilen “bölgede hâkimiyet” sözleri düşünüldüğünde ciddi bir prestij kaybı anlamına geldiği aktarıldı.
