Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ulusal danışma ve yasal zemin sağlanmadan yayımlanan geçici anayasa taslağı hazırlama kararını, gelen tepkiler üzerine sadece birkaç saat içinde iptal etti.
YDH- Filistin merkezli Snd News Agency’de yer alan habere göre, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, geçici bir anayasa taslağı hazırlamak üzere kurulacak komiteyi öngören başkanlık kararını, yayımlanmasının üzerinden sadece birkaç saat geçtikten sonra iptal etti. Kurum, kararın yayımlanmasının ardından elde ettiği özel bilgiler doğrultusunda bu adımı aktardı.
Habere göre, söz konusu karar, Filistin Ulusal Otoritesi’nden bağımsız bir devletin kurulmasına geçişi hedefliyordu ve yaklaşan genel seçimler ile uluslararası bir barış konferansına hazırlık amacı taşıyordu. Ancak kararın “ulusal danışma ve açık yasal zemin” olmadan alındığı ifade edildi. Bu durum, bazı insan hakları kuruluşlarının kararın geçerliliği ve meşruiyeti konusunda şüpheye düşmesine yol açtı.
Snd News Agency’nin bildirdiğine göre, Filistin yönetimi halihazırda temel olarak temel yasa ve değişiklikleriyle yönetiliyor. Filistin’in yönetim sistemi ise çok partili parlamenter demokrasi olarak tanımlanıyor. Temel yasanın 115. maddesinde, “bu temel yasanın hükümleri geçiş döneminde geçerlidir ve yeni Filistin devleti anayasası yürürlüğe girene kadar uzatılabilir” ifadesine yer veriliyor.
Hak İnsanları Merkezi Başkanı Şavan Cebbarin, Snd News Agency’ye yaptığı açıklamada, Abbas’ın kararı aynı gece iptal ettiğini bildirdi. Cebbarin, kararın tek bir siyasi renkten oluşan bir komite kurulmasına ve herhangi bir kapsamlı ulusal diyalog öncesi yayımlanmasına tepki olarak iptal edildiğini belirtti.
Cebbarin, bu adımı “ani ve hazırlıksız” olarak nitelendirirken, bu aşamada bir anayasa hazırlamanın gerçekçi olmadığını ifade etti. Filistin temel yasası ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nün yapısının hâlâ geçerli olduğunu vurguladı. Cebbarin ayrıca, komite üyeliğine isimlerin rızaları alınmadan dahil edildiğini ve daha sonra üyelerle danışılmadan değişiklikler yapıldığını belirtti. Bazı isimlerin, kendilerine resmi bir bilgilendirme yapılmadığını ifade ettiği aktarıldı.
Cebbarin, yaşananları “siyasi hazırlıksızlık ve kaos” olarak nitelendirdi ve ulusal işbirliği ve anayasal süreçlere dayanmayan girişimlerin kafa karışıklığını ve bölünmeyi artırdığını kaydetti.
Filistin yönetimi ise kararın, “Filistin devletinin kurulmasının anayasal bir gerekliliği” olduğunu savundu. Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Ahmed ed-Dik, bu adımın uluslararası toplumun Filistin devletini tanıma sürecini teşvik etmeyi hedeflediğini ifade etti.
Ed-Dik, Fransa, Kanada ve diğer Batılı ülkelerin Filistin’i tanıma girişimlerinin arttığını belirtti ve bunun için açık bir anayasal yapının gerektiğini vurguladı.
Eski Filistin Adalet Bakanı Muhammed el-Şalalde, kararın Filistin Ulusal Otoritesi’nden bağımsız bir devlet kurulmasına geçişte yasal bir adım olduğunu iddia etti. Şalalde, komitenin, uluslararası hukuk ve Filistin Bağımsızlık Bildirgesi ilkelerine dayanan bir anayasa taslağı hazırlayacağını ve bu taslağın Filistin halkının haklarını güvence altına alacağını öne sürdü. Şalalde, egemenliğin işgal altında kalamayacağını ve uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir anayasal sistemin ulusal ve uluslararası bir gereklilik olduğunu aktardı.
Halk Özgürlükleri Merkezi Başkanı Hilmi el-Arac, söz konusu anayasa adımının ulusal bir diyalog ve Filistinli gruplar arasında uzlaşı ile desteklenmesi gerektiğini ifade etti. El-Arac, bu sürecin Filistin halkının işgale karşı direnişini güçlendirecek gerçekçi ve devrimci bir vizyon oluşturmanın tek yolu olduğunu belirtti.
Uluslararası Filistin Hakları Savunma Örgütü Başkanı Salah Abdul Ati, acil önceliğin, Filistin halkının maruz kaldığı kitlesel şiddeti durdurmak, insani yardımların akışını sağlamak ve yerinden edilme, ilhak ve Yahudileştirme planlarına karşı çıkmak olması gerektiğini kaydetti. Abdul Ati, başkanlık kararlarının Filistin gerçeklerinden uzak ve ulusal birliğe hizmet etmeyen adımlar olduğunu ifade etti.
Uzmanlar, seçim komitesi ve geçici anayasa hazırlama girişimlerinin, kapsamlı ulusal bir anlaşma ve strateji olmadan Filistin halkını birleştirmeye yetmeyeceğini belirtti. Ayrıca, Filistin siyasi sisteminin ve Kurtuluş Örgütü’nün demokratik ve katılımcı temellerle yeniden yapılandırılması gerektiği vurgulandı. Bu adımların, Filistin devletinin sahada kurulması ve ulusal birliğin sağlanması için temel oluşturduğu bildirildi.
