ABD’nin, Ukrayna’ya sağladığı uzun menzilli füzelerin Rusya içlerinde kullanılmasına izin vermediği bildiren The Wall Street Journal, Washington’un bu adımının, Kiev’in sahadaki askeri hamleleri üzerindeki denetimini artırdığını ve Moskova ile olası müzakere arayışlarıyla bağlantılı olduğunu belirtti.
YDH- Pentagon’un, Ukrayna’nın ABD tarafından sağlanan uzun menzilli füzeleri Rusya içlerinde hedeflere karşı kullanmasını engellediği bildirildi. Bu adımın, Washington’un Kiev’in askeri stratejisi üzerindeki kontrolünü ve Moskova ile yeniden müzakerelere zorlama çabasını ortaya koyduğu kaydedildi.
The Wall Street Journal’ın (WSJ) pazar günü yayımladığı habere göre, söz konusu sınırlama bu çerçevede uygulamaya konuldu.
ATACMS ve inceleme mekanizması
Haberde, ilkbahar sonlarından bu yana ABD Savunma Bakanlığı yetkililerinin, Ukrayna’nın Ordu Taktik Füze Sistemlerini (ATACMS) Rus hedeflerine karşı kullanmasını engellediği belirtildi.
WSJ’nin aktardığına göre, bu kısıtlama Pentagon politika şefi Elbridge Colby tarafından tasarlanan özel bir inceleme mekanizması üzerinden yürürlüğe sokuldu. Bu sistem, ABD’nin uzun menzilli silahlarının veya ABD istihbaratına bağımlı Avrupa sistemlerinin kullanılıp kullanılamayacağını belirliyor.
Yetkililerin WSJ’ye aktardığına göre, bu inceleme süreci, ABD hedefleme verilerine bağımlı olan İngiltere’nin Storm Shadow seyir füzelerini de kapsıyor. Bu çerçevede nihai onayın ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’e ait olduğu bildirildi.
Trump yönetiminin müzakere baskısı
Alınan karar, Trump yönetiminin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i barış görüşmelerine çekmeye yönelik daha geniş kapsamlı çabalarıyla uyumlu olduğu ifade edildi. Göreve başlamadan önce Donald Trump, Ukrayna’nın Rusya içinde saldırı düzenlemesine izin veren önceki yetkilendirmeyi eleştirerek bunun bir hata olduğunu söyledi.
Time dergisine yaptığı açıklamada Trump, “Rusya’nın yüzlerce mil içine füze gönderilmesine kesinlikle katılmıyorum. Neden bunu yapıyoruz? Bu savaşı sadece tırmandırıyor ve daha da kötü hale getiriyor.” ifadelerini kullandı.
Pentagon’un inceleme süreci resmi olarak yeni bir politika olarak ilan edilmemiş olsa da bunun ABD’nin Ukrayna’ya sağlanan silahlar üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdığı bir döneme denk geldiği kaydedildi. Bu durumun kısmen ABD’nin azalan stoklarıyla ilgili endişelerden kaynaklandığı ifade edildi.
Stratejik kısıtlamalar ve istihbarat kontrolü
WSJ, artık her bir ATACMS fırlatması için ABD onayının gerektiğini bildirdi. Bu durum, Biden yönetiminin 2024 Kasım ayında –Kuzey Kore birliklerinin savaşa dahil olmasının ardından– Ukrayna’nın söz konusu sistemi kullanmasına izin vermesine rağmen geçerli hale getirildi.
Ukrayna savaşının başından bu yana Washington’un, silah kısıtlamaları ve istihbarat kontrolü aracılığıyla Kiev’in askeri eylemleri üzerinde sıkı denetim sürdürdüğü ifade edildi.
Son haberlerde belirtildiğine göre, ABD uzun süredir Ukrayna’nın hedefleme kararları üzerinde etkili oldu. Buna, Kiev’e Rus petrol rafinerilerine ve erken uyarı radar sistemlerine saldırmaması yönünde tavsiyeler de dahil edildi. ABD’nin bu tavsiyelerini tırmanma riski ve küresel ekonomik sonuçlar gerekçesiyle verdiği kaydedildi.
ABD’nin tarihsel kontrol yaklaşımı
Haberde ayrıca, ABD’nin Ukrayna’ya yaklaşımının Washington’un geçmişteki müttefik kuvvetler üzerindeki kontrolünü yansıttığına dikkat çekildi.
Kore Savaşı’ndan Körfez Savaşı’na, Afganistan’dan NATO’nun Balkanlardaki operasyonlarına kadar ABD’nin, komuta yapıları, istihbarat etkisi ve teknolojik bağımlılıklar yoluyla sürekli olarak operasyonel otoriteyi elinde tuttuğu vurgulandı.
Analistlerin değerlendirmesi
Analistler, Ukrayna’nın ABD istihbaratına bağımlılığının bağımsız askeri karar almayı zorlaştırdığını kaydetti. HIMARS ve Storm Shadow füzeleri de dahil olmak üzere birçok Batılı silah sisteminin Amerikan verileri olmadan tam kapasiteyle kullanılamadığı ifade edildi.
Trump yönetimi savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmek istendiğini ileri sürse de, Pentagon’un kısıtlamalarının Ukrayna’nın sahadaki kararlarının Washington tarafından şekillendirilmeye devam ettiğini açıkça ortaya koyduğu kaydedildi.
