Foreign Policy’de yayımlanan analizde, Çin’in hipersonik füzelerini sergilediği ve Rusya’nın da hipersonik silah geliştirme çalışmalarını hızlandırdığı, buna karşın ABD’nin programının ciddi gecikmeler yaşadığı ve rakiplerinin gerisinde kaldığı bildirildi.
YDH- Foreign Policy dergisinde yayımlanan analizde, Çin’in bu ay Pasifik’te İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini kutlamak amacıyla düzenlediği dev askeri geçit töreninde hipersonik gemi karşıtı füzelerini sergilediği bildirildi. Analize göre, bu durum, gelecekte bir çatışmada ABD’nin 13 milyar dolarlık uçak gemilerinin denizin dibinde olabileceğine dair örtülü bir uyarı niteliği taşıyor.
Analizde, yalnızca Çin’in değil, Rusya’nın da hipersonik silahların geliştirilmesine yatırım yaptığı, bu silahların yüksek hız ve manevra kabiliyeti sayesinde yüksek değerli hedefleri yok etmek için ideal olduğu belirtildi.
ABD’nin hipersonik silah programının geride kaldığı ancak ilerleme kaydedildiği aktarıldı. Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden (CSIS) kıdemli uzman Tom Karako, “Biz terörle mücadeleye yoğunlaşırken, Çin ciddi şekilde çalıştı. Öndeydiler, ama biz yakalıyoruz.” iddiasında bulundu.
Analizde, hipersonik silahların ses hızının beş katından fazla hızla seyahat ettiği, bunun büyük askeri avantaj sağladığı ancak ısı kaynaklı tasarım zorlukları yarattığı kaydedildi.
Dünya genelinde silah geliştirme çalışmaları, roketle desteklenen seyir füzeleri ve atmosferde fırlatılan roketlerden ayrılarak hipersonik hıza ulaşan kayar araçlar olmak üzere iki ana hipersonik silah türüne odaklanıyor.
Analize göre, bu silahların hızı ve yön değiştirme kabiliyeti, füze savunma sistemlerinin önlem almasını zorlaştırıyor. İdeal hedefler, yoğun şekilde savunulan noktalar veya uçak gemileri ve üst düzey askeri yetkililer gibi zamana duyarlı hedefler olarak tanımlandı.
Analizde, Çin ve Rusya’nın hipersonik silahlar konusunda ilerleme kaydettiği, ancak zaman zaman abartılı iddialarda bulundukları için gerçek kapasitelerini değerlendirmeyi zorlaştırdığı belirtildi.
3 Eylül’de Çin’in YJ-17, 19 ve 20 dahil hipersonik silah tasarımlarını sergilediği, bunların olası bir çatışmada ABD savaş gemilerini hedef almak için kullanılabileceği ifade edildi. DF-ZF hipersonik kayar aracının 2020’den itibaren Çin kuvvetlerine tedarik edilmeye başlandığı aktarıldı.
Analizde, Çin’in hipersonik testlere ciddi yatırımlar yaptığı; eski ABD savunma yetkilisi Michael Griffin’in 2018’de Çin’in son on yılda ABD’den 20 kat fazla hipersonik test gerçekleştirdiğini söylediği belirtildi.
Rusya’nın önemli programlarının Avangard kayar aracı ve Zircon seyir füzesi olduğu; ayrıca Kinzhal adlı daha eski balistik füze teknolojisine dayalı silahı hipersonik olarak tanımladığı bildirildi. Rusya, üç silahın da geliştirme aşamasını geçtiğini ve üretildiğini ifade etti.
Analize göre, Rus iddiaları gerçeği yansıtmadı. Putin’in 2018’de Kinzhal’ı “yenilmez” olarak nitelendirmesine rağmen, Ukrayna 2022’den bu yana 40 Kinzhal füzesi düşürdüğünü bildirdi. Zircon füzelerinin de Ukrayna tarafından düşürüldüğü kaydedildi.
ABD’nin hipersonik silah programı ise gecikmeler yaşadı. Dergiye göre, ABD Kara Kuvvetleri’nin Dark Eagle adlı hipersonik silahı yıl sonuna kadar konuşlandırması planlanıyor. Hava Kuvvetleri’nin ARRW ve HACM programlarında da gecikmeler yaşandığı belirtildi; ARRW’nin 2026, HACM’nin ise 2027’de üretime başlanması öngörülüyor.
Analizde, ABD’nin hipersonik silah geliştirme hızının düşük görünmesine rağmen durumun göründüğü kadar kötü olmadığı, uzman Todd Harrison tarafından iddia edildi. Harrison, Çin’in hipersonik silahlarla yok etmeyi hedeflediği yüksek değerli hedef sayısının sınırlı olduğunu, örneğin Çin uçak gemisi filosunun yalnızca üç gemiden oluştuğunu, ABD’nin ise 11 gemiye sahip olduğunu ifade etti. Ayrıca, ABD’nin “düşman” hava savunmalarını aşmada daha fazla yolu bulunduğu, örneğin gelişmiş gizli uçak filosu sayesinde Çin yeteneklerini aştığı kaydedildi.
Analize göre, Washington için hipersonik silahlar “daha çok niş bir yetenek” olarak görülüyor. Trump yönetiminin ise kâğıt üzerinde, Rusya ve Çin ile hipersonik farkını kapatma niyetinde olduğu aktarıldı. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Stephen Feinberg, Şubat ayında onay oturumunda hipersoniklere yeterli yatırım yapılmadığını ve bunların ulusal güvenlik için “hayati” olduğunu söyledi.
Analizde, Washington’un farkı ne kadar hızlı kapatacağı sorusunun açık olduğu, CSIS uzmanı Tom Karako’nun bütçe ve tasarımlarda henüz kayda değer bir kaynak aktarımı görmediği ifade edildi. Karako, “Bütçe uzlaşı tasarısı ve son başkan bütçesinde bazı mütevazı işaretler görüyoruz, ancak henüz çok fazla değil.” dedi.
