ABD'nin önde gelen teknoloji şirketleri Google, Microsoft ve Amazon'da, şirketlerin İsrail hükümetiyle yaptığı anlaşmalara karşı çıkan çalışanlara yönelik baskılar artıyor. Gazze'deki savaş sürerken düzenlenen protestoların ardından bazı çalışanlar tutuklandı, bazıları ise işten çıkarıldı.
YDH - Washington Post gazetesinin haberine göre, ABD'nin en büyük teknoloji şirketlerinde çalışanlar arasında, şirketlerinin İsrail rejimiyle işbirliği yapması ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın devam etmesi nedeniyle öfke ve tepki artıyor.
Şirket içi gerilim bu hafta, Amazon'un yazılım mühendisi Ahmed Şahrur'u, şirketin İsrail hükümetiyle olan sözleşmelerini sonlandırması yönündeki kamuya açık talebinin ardından işten uzaklaştırmasıyla zirveye ulaştı.
Filistinli bir çalışan olan Şahrur'un, şirket içi mesajlaşma platformlarında İsrail'le ilişkilerin kesilmesi çağrısı yaptığı, bunun üzerine şirket içi hesaplarının askıya alındığı ve işten el çektirildiği bildirildi.
Amazon sözcüsü, şirketin "ayrımcılığa, tacize veya herhangi bir tehdit edici davranışa müsamaha göstermediğini" belirterek, bu tür durumların soruşturulduğunu ve gerekli tedbirlerin alındığını söyledi.
Google ve Microsoft'ta tutuklamalar
Benzer şekilde, Microsoft ve Google çalışanları da yakın zamanda şirket merkezlerinde düzenlenen protestolarda, teknoloji devlerinin İsrail ordusu ve hükümetiyle teknolojik işbirliğine karşı çıktıkları için tutuklandı.
Bazı Google çalışanları, İsrail ile yapılan bir reklam anlaşmasına tepki gösterirken, Microsoft'un İsrail Güvenlik Bakanlığına yazılım, bulut bilişim ve yapay zekâ alanlarında hizmet sunmaya devam ettiği belirtiliyor.
Gazeteye göre, bazı çalışanlar bu sözleşmelerin devam etmesinin, kendilerini İsrail'in Filistinlilere yönelik politikalarına dolaylı olarak ortak ettiğini düşünüyor.
Şirketler ise sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirme konusunda ısrarcı davranıyor ve şirket içi protestolara disiplin cezalarıyla karşılık veriyor.
Bu cezalar, bazı durumlarda çalışanların işten çıkarılmasına ve polis müdahalesine kadar varıyor.
Washington Post, bu yılın başlarında yayımladığı bir haberde, Google çalışanlarının 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonunu takip eden haftalarda İsrail ordusuna daha fazla yapay zekâ aracı sağlamak için harekete geçtiğini bildirmişti.
"Soykırıma ortak olmayacağız"
Google ve Amazon'un mevcut ve eski çalışanlarından oluşan "Apartheid için Teknolojiye Hayır" adlı grup, yayımladığı bir bildiride, "şirketlerinin soykırıma ortak olmasını" reddettiklerini açıkladı.
Grup, İsrail hükümetiyle yapılan eski ve yeni tüm sözleşmelerin derhal sonlandırılmasını talep etti.
Google, geçen yıl grup tarafından şirket ofislerinde düzenlenen protestolara katıldıkları gerekçesiyle 50'den fazla çalışanını işten çıkarmıştı.
İşten çıkarılan bazı çalışanların, Google'a karşı "yasa dışı misilleme" suçlamasıyla açtığı dava ise halen devam ediyor. Google sözcüsü Courtenay Mencini, şirketin, İsrail hükümetiyle yapılan Nimbus sözleşmesi de dâhil olmak üzere, teknolojisinin kullanım kuralları konusunda "son derece net" olduğunu ifade etti.
Mencini, oturma eylemine katılan çalışanların "meslektaşlarını tehdit altında ve güvensiz hissettirdiğini" ve bu davranışın "kabul edilemez" olduğunu belirterek, "Onları işten çıkarma kararımızın arkasındayız," diye konuştu.
Microsoft yöneticisinden 'gözetim' itirafı
Microsoft'ta ise şirket başkanı Brad Smith, perşembe günü yapılan bir toplantıda, şirketin bulut bilişim sözleşmesinin sona erdirilmesini talep eden çalışanların da aralarında bulunduğu protestocuların merkezlerinde tutuklandığı olaylara değindi.
Bu çalışanlardan bazılarının daha sonra işten çıkarıldığı öğrenildi.
Smith, İsrail'in Microsoft araçlarını Filistinlileri gözetlemek için kullanma ihtimaline ilişkin kaygıların farkında olduklarını kabul etti.
The Guardian'ın ağustos ayında yayımladığı ve İsrail ordusunun gizlice kaydedilmiş Filistinlilere ait telefon görüşmelerini depolamak için Azure hizmetini kullandığını ortaya koyan haberin ardından şirketin yeni bilgilere ulaştığını belirtti.
Smith, "Hizmetlerimizin sivillerin toplu gözetimi için kullanılmasına izin vermiyoruz," dedi ve şirketin bu iddiaları soruşturmak üzere bir hukuk bürosuyla anlaştığını, ayrıca insan haklarıyla ilgili endişelerin bildirilmesine yönelik mekanizmaları güçlendireceklerini vurguladı.
Ancak Smith, bu konuların gündeme getirilmesinin önemini kabul etmekle birlikte, "ofisleri işgal eden çalışanların işten çıkarılmasının mantıklı olduğunu" da sözlerine ekledi.
Amazon'da ifade özgürlüğü kısıtlanıyor
Amazon içinde ise şirketin İsrail ile ilişkilerine yönelik tepkiler, Arap çalışan kaynak grubu ile bazı çalışanlar arasındaki gerilim nedeniyle daha az görünür oldu.
İki Amazon çalışanı, grubun "Slack" üzerindeki iletişim kanalının, İsrail'de yaşayan bir çalışan tarafından kasıtlı olarak gizlenmesinin ardından yaz aylarında geçici olarak kaybolduğunu aktardı.
İşten uzaklaştırılan mühendis Ahmed Şahrur, bu olayın kendisini protesto mesajını yayımlamaya ittiğini söyledi.
Şahrur, Seattle'daki Amazon merkezi önünde bildiri dağıtırken bazı çalışanların kendisiyle görüşmek için iletişime geçtiğini belirtti.
Bir başka Amazon çalışanı ise Gazze'de gönüllü doktorların ateşkes çağrısı yaptığına dair CNN'den bir makaleyi Slack üzerinden paylaştıktan sonra resmi bir uyarı aldığını söyledi.
İnsan kaynakları departmanının, uyarının kalıcı dosyasına işlendiğini bildirdiğini ifade eden çalışan, "O zamandan beri hem ben hem de meslektaşlarım yazarken veya yorum yaparken daha temkinli davranıyoruz," diye konuştu.
Şahrur, Arap çalışanların Gazze'deki savaşı tartışma kabiliyetinin kısıtlandığını ve Filistin ile ilgili herhangi bir paylaşımın şikâyet ve soruşturmayla sonuçlanabildiğini dile getirdi.
Ağustos ayındaki Microsoft protestolarında tutuklananlar arasında yer aldığını açıklayan Şahrur, eylemlerinin Amazon'daki meslektaşlarına Microsoft'takine benzer "yerel bir direniş" başlatmaları için ilham vermesini umduğunu söyledi.
