El-Ahbar gazetesi, ABD ve İsrail'in HTŞ rejimine güvenlik anlaşması dayatması karşısında, Ankara'nın ise bu plana karşı Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın'ın Şam'a yaptığı ziyaretle bir "denge planı" hazırladığını yazdı. Habere göre İsrail, anlaşmayla Suriye'nin güneyindeki fiili hakimiyetini resmileştirmeyi ve hava sahasında tam serbestlik elde etmeyi amaçlıyor.
YDH - Lübnan merkezli el-Ahbar gazetesinde yayımlanan bir analize göre, ABD ve İsrail, Suriye'deki Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) rejiminin lideri Ebu Muhammed el-Colani (şimdiki adıyla Ahmed eş-Şaraa) Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kuruluna katılacağı ziyaret öncesinde yeni bir güvenlik anlaşmasını imzalatmak için baskıyı artırıyor.
Gazetenin yazarlarından Emir Ali, Ankara'nın ise bu plana karşı hamle hazırlığında olduğunu ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Şam'a yaptığı ziyaretle İsrail'in dayatmalarına alternatif bir "denge planı" sunduğunu belirtti.
Ali, ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack aracılığıyla sahada tam kontrol sağladığını ve Washington'un bu durumu bir "başarı hikayesine" dönüştürmeyi hedeflediğini ifade etti.
Anlaşma, Camp David modelini temel alıyor
Axios haber portalının sızdırdığı bilgilere atıfta bulunan Ali, İsrail'in sunduğu anlaşma taslağının, "bölgenin nasıl şekilleneceğine dair bazı teknik detaylar dışında, esasen güneyde zaten fiilen uygulanmakta olan statükonun yazılı hale getirilmesinden ibaret" olduğunu kaydetti.
Anlaşmanın, 1979 tarihli Mısır-İsrail Camp David Anlaşması'na benzer şekilde üç güvenlik bölgesine dayalı bir yapı öngördüğü aktarıldı.
Plana göre, 1974 tarihli ateşkesle belirlenen 2 kilometrelik tampon bölge genişletilerek İsrail'in güney Suriye'de daha fazla alanı fiilen ilhak etmesi hedefleniyor. İkinci bölgede HTŞ ordusunun ağır silahlarla mevcudiyeti yasaklanırken, üçüncü bölgede ise başkent Şam'ın güneybatısından tampon bölgeye kadar olan hava sahasında HTŞ'ye ait askeri uçakların uçuşu bütünüyle engelleniyor.
Ali, İsrail'in ayrıca Esed hükümetinin düşüşü sonrası işgal ettiği stratejik Cebel eş-Şeyh Dağı gibi bölgelerdeki askeri varlığını da koruyacağını vurguladı.
Yazar, bu koşulların İsrail'in son yıllarda Suriye'nin güneyindeki fiili hakimiyetini yasal bir çerçeveye oturtma amacı taşıdığını belirterek, "İsrail'in, Suriye ordusunun ağır silah konuşlandırmasını engellemesi, hava üslerini ve hava savunma sistemlerini büyük oranda tahrip etmesi bu süreci kolaylaştırdı," diye yazdı.
İsrail'e Suriye hava sahasında tam serbestlik
Anlaşma maddelerinin İsrail'e Suriye hava sahasında tam bir serbestlik tanıdığına dikkat çeken Ali, bu durumun İsrail'in İran'a uzanan hava koridorunu elinde tutmasını sağlayacağını ve gelecekte Tahran'a yönelik muhtemel saldırılara zemin hazırlayacağını öne sürdü.
Öte yandan Ali, anlaşmada İsrail için kritik bir konu olan Türkiye'nin Suriye'deki askeri varlığının genişlemesine ilişkin herhangi bir hükmün yer almadığını belirtti.
Ali, "İsrail, Türkiye'nin genişlemesine açıkça karşı olduğunu belirtmiş, hatta Humus kırsalındaki bir hava üssünü ve hava savunma tesisini, Türkiye’nin bu üsleri kullanabileceğine dair istihbarat almasının ardından bombalamıştı," ifadelerini kullandı.
Ankara'dan Şam'a kritik ziyaret
Bu bağlamda MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın dün Şam'a yaptığı ani ziyaretin önemine işaret eden Ali, Kalın'ın Colani ile bir araya geldiğini hatırlattı.
HTŞ'nin kontrolündeki resmi haber ajansı SANA'nın görüşmeye ilişkin haberinde, bölgesel gelişmelerin ve Demokratik Suriye Güçleri ile yapılan anlaşmanın ele alındığı ve tarafların ülkenin toprak bütünlüğüne vurgu yaptığı bildirilmişti.
Ali, ziyaretin zamanlamasının manidar olduğunu belirterek, Şara'nın bugün Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrail Stratejik Planlama Bakanı Ron Dermer ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack ile üçlü bir görüşme yapacağını aktardı.
Bu görüşmenin aslında dün Londra'da planlandığı, ancak Kalın'ın ziyareti sonrası ertelendiği bilgisi paylaşıldı.
Türkiye'nin 'denge planı' masada
Ankara'nın, HTŞ ile imzaladığı askeri işbirliği anlaşması doğrultusunda Suriye ordusunu yeniden imar etme sürecine destek verdiğini belirten Ali, İsrail'in bu durumdan rahatsız olduğunu kaydetti.
Ali, analizini şu değerlendirmeyle sonlandırdı:
"Bu gelişmeler, İsrail’in güneyde artan askeri ve istihbari faaliyetleri ile birlikte düşünüldüğünde, Türkiye’nin karşı hamle olarak bir 'denge planı' hazırladığına işaret ediyor. Nitekim Ankara, Şara ile yaptığı görüşmede, İsrail’in dayattığı plana alternatif oluşturacak bu karşı önerinin son rötuşlarını yapmış olabilir. Eğer bu plan Dermer’e sunulursa, Washington’un Tel Aviv ile geçici hükümet arasında kapsamlı bir güvenlik anlaşması yapma girişimleri boşa çıkabilir."
