Türkiye, ABD Başkanı Donald Trump'ın talebi ve küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) piyasasındaki arz fazlası beklentisiyle Rusya'dan doğalgaz alımını önemli ölçüde azaltmaya hazırlanıyor.
YDH - Türkiye, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya ile kalan enerji bağlarının koparılması yönündeki çağrısı ve küresel sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) piyasasındaki gelişmelerin etkisiyle, Rusya'dan boru hattıyla yaptığı doğalgaz alımını azaltmaya hazırlanıyor.
Ankara, artan yerli üretimi ve LNG terminalleri sayesinde enerji kaynaklarını çeşitlendirirken, Rus enerji şirketi Gazprom ile olan mevcut sözleşmelerin geleceği belirsizliğini koruyor.
Donald Trump, 25 Eylül'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Beyaz Saray'da yaptığı görüşmede, Türkiye'nin Rus enerji kaynaklarını almayı bırakmasını istediğini belirtti.
Trump, bir basın mensubunun sorusuna, "Bunu durduracağına inanıyorum. Neden mi? Çünkü bu kaynakları pek çok başka yerden satın alabilir" yanıtını verdi.
Trump'ın işaret ettiği alternatiflerin başında, dünyanın en büyük LNG ihracatçısı konumundaki ABD geliyor.
ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA) verilerine göre, ülkenin LNG ihracat kapasitesinin 2028'e kadar neredeyse iki katına çıkarak yıllık 217 milyar metreküpe ulaşması bekleniyor.
Küresel LNG piyasası Ankara'nın lehine dönüyor
Uluslararası Enerji Ajansının (UEA) tahminleri, 2026–2027 döneminde Kuzey Amerika, Afrika ve Katar'da devreye girecek yeni tesislerle küresel bir LNG arz fazlası oluşacağını öngörüyor. Bunun, LNG fiyatlarını boru hattı gazıyla daha rekabetçi hale getirmesi bekleniyor.
Paris merkezli Akdeniz Enerji ve İklim Kuruluşundan Sohbet Karbuz, Reuters'a yaptığı değerlendirmede, "Türkiye, küresel LNG piyasasındaki arz fazlasından yararlanacağını açıkça gösteriyor" dedi.
Türkiye, son yıllarda kendi doğalgaz üretimini artırırken, yıllık 58 milyar metreküp kapasiteli LNG terminalleri kurdu. Bu kapasite, ülkenin toplam ihtiyacını karşılayabilecek seviyede bulunuyor.
Eylül ayı başında kamu enerji şirketi BOTAŞ, sekiz LNG tedarikçisiyle 15 milyar metreküplük sözleşme imzaladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Washington ziyareti sırasında ise ABD'den 2026'dan itibaren 20 yıl boyunca yılda 4 milyar metreküp LNG alımını öngören yeni bir anlaşma yapıldı.
Rusya ile sözleşmeler sona eriyor
Türkiye'nin en büyük gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'nın payı, 20 yıl önceki yüzde 60 seviyesinden 2025'in ilk yarısında yüzde 37'ye geriledi.
Türkiye'ye Mavi Akım ve TürkAkım hatları üzerinden gaz sağlayan Rus sözleşmelerinin 16 milyar metreküplük bölümü bu yıl sona eriyor ve henüz bir uzatma anlaşması sağlanmadı.
İran ile yapılan 10 milyar metreküplük sözleşme 2026 ortasında, Azerbaycan ile olan anlaşmalar ise 2030 ve 2033 yıllarında bitecek.
Reuters'ın hesaplamalarına göre, Türkiye'nin iç üretimi ve sözleşmeli LNG ithalatı, yıllık yaklaşık 53 milyar metreküplük toplam ihtiyacın yarısından fazlasını karşılayacak ve boru hattı ithalatını 26 milyar metreküpe düşürecek.
Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, ekim ayında yaptığı açıklamada Türkiye'nin tüm mevcut kaynaklardan gaz temin etmeye devam etmesi gerektiğini belirtirken, ABD LNG'sinin daha ucuz bir alternatif sunduğuna dikkat çekti.
Enerji ve Finans Enstitüsünden Aleksey Belogoryev, Türkiye'nin Rus gazı ithalatını iki-üç yıl içinde tamamen durdurmasının teorik olarak mümkün olduğunu, ancak Ankara'nın fiyat avantajı ve diğer tedarikçiler üzerinde baskı kurma amacıyla ithalatı sürdürmeyi tercih edebileceğini ifade etti.
