Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Crisis Group’un raporunda, Yemen’in İsrail bağlantılı gemilere yönelik operasyonlarının “bölgesel güvenlik denkleminde yeni bir faktör” haline geldiği ve Kızıldeniz’deki gerilimin küresel sonuçlar doğurduğu ifade edildi.
YDH – Belçika’nın başkenti Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Crisis Group’un yayımladığı son raporda, Yemen’in Kızıldeniz’de İsrail bağlantılı gemilere yönelik askeri operasyonlarının, yalnızca bölgesel değil küresel düzeyde deniz güvenliği ve ticaret üzerinde etkiler yarattığı belirtildi.
Raporda, Gazze’de devam eden ateşkesin, Yemen ve bölgesel meseleleri kapsayan kapsamlı bir diplomasiyle desteklenmesi halinde, “gerilimin azaltılması için bir fırsat oluşturabileceği” ifade edildi.
İsrail’in saldırıları Yemen’i harekete geçirdi
Crisis Group’un raporuna göre, “İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’ye yönelik süregelen saldırıları”, Sanaa’nın İsrail rejimiyle bağlantılı gemilere karşı füze ve insansız hava araçlarıyla deniz operasyonları başlatmasına neden oldu. Bu operasyonların, “Gazze ablukasının sonlandırılması ve kuşatma altındaki sivillere insani yardımın ulaştırılmasını sağlama” amacı taşıdığı belirtildi.
Raporda, uluslararası aktörlerin özellikle ABD’nin rolüne dikkat çekildi. Washington yönetiminin “Nisan ve Mayıs 2024’te Yemen’e karşı askeri saldırılar düzenlediği, ancak sonrasında bir ateşkes anlaşmasına varıldığı” kaydedildi. Ateşkesin ardından Yemen’in askeri faaliyetlerinin deniz hedeflerinin ötesine geçtiği ve “işgal altındaki topraklara yönelik doğrudan saldırılara dönüştüğü” belirtildi.
Bu kapsamda, “Temmuz 2024’te Tel Aviv’in merkezine düzenlenen insansız hava aracı saldırısında İsrail tarafında ilk kişinin öldüğü”, olayın Yemen’in askeri kapasitesine uluslararası dikkat çektiği bildirildi.
“Kızıldeniz’deki gelişmeleri görmezden gelmek istikrarsızlığı artırır”
Crisis Group, “Kızıldeniz’deki gelişmelerin görmezden gelinmesinin bölgesel istikrarsızlığı derinleştirebileceği” uyarısında bulundu. Kuruluş, “kalıcı güvenliğin sağlanması için Yemen’deki sorunların bölgesel boyutlarıyla ele alınması gerektiğini” vurguladı. Bu yaklaşımın, Avrupa Birliği Konseyi’nin Mayıs 2025’te aldığı kararlarla da kabul edildiği kaydedildi.
Suudi–Yemen yol haritası yeniden gündemde
Raporda ayrıca, “İsrail’in Gazze saldırılarından önce hazırlanmış olan Suudi Arabistan–Yemen yol haritasının, siyasi sürecin yeniden başlatılması için pratik bir temel oluşturabileceği” belirtildi.
Planın, “Suudi saldırılarının tamamen durdurulması, kamu çalışanlarının maaşlarının ödenmesi ve petrol ihracatının yeniden başlatılmasını” içerdiği bildirildi.
Yemen’in askeri kapasitesi bölgesel denklemde yeni unsur
Yemen’in deniz ve füze kapasitesinin, Kızıldeniz’deki askeri tırmanışın ardından uluslararası ilgi kazandığı ifade edildi. İsrail bağlantılı gemileri hedef alarak sınırlarının ötesinde askeri güç gösterebilmesi, “Yemen’in bölgesel deniz güvenliği denklemi içinde yeni bir stratejik faktör haline geldiği” şeklinde değerlendirildi.
Gözlemciler, Yemen’in operasyonlarının, “Gazze savaşı, bölgesel güç dengeleri ve küresel ticaret yolları arasındaki bağlantıyı ortaya koyduğunu” ve bu nedenle “diplomatik çabaların artırılmasının bölgesel istikrarsızlığın derinleşmesini önlemek açısından hayati önem taşıdığını” vurguladı.
