İsrail Yüksek Mahkemesi, hükümeti ultra-Ortodoksların askerlikten muaf tutulmasına göz yummakla eleştirdi. Yargıçlar, orduya 12 bin ek asker gerektiğini vurgulayarak, “yaptırımların sonuç vermediğini” belirtti.
YDH- Times of Israel’in bildirdiğine göre, İsrail Yüksek Mahkemesi yargıçları, çarşamba günü görülen duruşmada, ultra-Ortodoks (Haredi) gençlerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasına ilişkin hükümetin uygulamalarını “etkisiz” buldu ve hükümeti, askerlik yasasının uygulanması konusunda gerekli adımları atmamakla eleştirdi.
Mahkeme Başkan Yardımcısı Noam Sohlberg, “Haredi asker kaçaklarına yönelik daha güçlü yaptırımların gerekliliği giderek daha açık hale geliyor.” dedi. Birçok yargıç, hükümetin neden hâlâ etkili uygulamalara geçmediğini sorguladı.
Geçen hafta başsavcı da hükümete yönelik eleştirisinde mevcut önlemlerin “yetersiz” olduğunu belirtmiş, hükümetin kişisel yaptırımları artırma yetkisine sahip olduğunu hatırlatmıştı.
Duruşmada, hükümetin on binlerce Haredi yeşiva öğrencisinin askere alınması için gerekli yasal düzenlemeleri neden uygulamadığı tartışıldı. Oturum, birkaç ultra-Ortodoks erkeğin “Askere alınmaktansa ölmeyi tercih ederiz.” diye bağırarak salonu terk etmesiyle iki kez kısa süreliğine kesintiye uğradı.
Haziran 2023’te Haredi yeşiva öğrencilerine toplu askerlik muafiyeti tanıyan yasa maddeleri süresini doldurmuş, bir yıl sonra da Yüksek Mahkeme hükümete bu öğrencilerin askere alınması yükümlülüğünü hatırlatmıştı. Ancak duruşmada aktarılan bilgilere göre, o tarihten bu yana çok az sayıda öğrenci orduya katıldı.
Devlet temsilcisinin sunduğu verilere göre, Haziran 2024’ten bu yana yaklaşık 78 bin Haredi öğrenciye askerlik işlemleri için ilk çağrı gönderildi, bunların yalnızca 3 bin 438’i ordu bürolarına gitti. Sadece 931 kişi fiilen askere alındı, bunlardan 153’ü muharip birliklere katıldı. Bu, askerlik yükümlüsü olanların yalnızca yüzde 2,3’ünün göreve başladığı anlamına geliyor.
Ordu yetkilileri, ülkenin güvenlik ihtiyaçlarının arttığını ve 7 Ekim 2023’ten bu yana devam eden savaşlarda binlerce askerin ölmesi nedeniyle 12 bin ek muharip askere ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Yargıç Yael Wilner, “Askerlikten kaçanların tamamı şu anda hapiste mi?” sorusunu yöneltti. Devlet temsilcisi, askeri hapishanelerde yer olmadığını belirtti. Bunun üzerine Wilner, “Yer yok cevabı kabul edilemez, yer bulunabilir.” diye yanıt verdi.
Yargıç Daphne Barak Erez, kaçaklardan kaçının askeri mahkemeye çıkarıldığını sordu ancak devlet temsilcisinin sayı verememesi üzerine yargıçlar tepki gösterdi. Barak Erez, “Tüm bu önlemlerden söz ediyorsunuz ama sonuç yok. Asker sayısı yetersiz.” ifadelerini kullandı.
Sohlberg de, “Orduda 12 bin askere dün ihtiyaç vardı. Etkili sonuç getirecek yaptırımların uygulanması artık kaçınılmaz.” dedi.
Wilner ise yedek askerlerin 7 Ekim Aksa Tufanı Operasyonu’ndan bu yana “500 gün hizmet verdiğini” hatırlatarak, “Sonuç doğuran bir denetim ve yaptırım mekanizması gerekiyor.” diye konuştu.
Duruşmada söz alan İsrail’de Hükümet Kalitesi Hareketi Başkanı Eliad Shraga, mahkemeyi yıllar boyunca hükümetin bu konuda hesap vermesini sağlamamakla eleştirdi. Shraga, hükümetin geçmişte benzer durumlarda yasayı değiştirerek mahkeme denetimini bertaraf ettiğini hatırlattı.
Shraga ayrıca, hükümetin, yeşiva öğrencilerine yeni muafiyetler tanıyabilecek yeni bir yasa hazırlığı içinde olduğunu söyledi. “Zorunlu askerlik fiilen yok. Yeşiva öğrencileri arasında askere giden kimse bulunmuyor.” ifadelerini kullandı.
