ABD’nin Gazze için planladığı iki bölge stratejisi, yeniden yapılanmanın sınırlı ve sıkı kontrol altında gerçekleşeceğini ortaya koyuyor. Uluslararası askerlerin ağırlıklı olarak ‘yeşil bölge’de konuşlanacağı, nüfusun büyük çoğunluğunun ise harabe halinde bırakılacak ‘kırmızı bölge’de kalacağı bu strateji, sahadaki gerçeklerle uyumsuzluk ve uluslararası iş birliğinde ciddi zorluklarla karşılaşıyor.
YDH- The Guardian’a göre, ABD askeri planları Gazze’yi, İsrail ve uluslararası güçlerin denetiminde yeniden yapılanmanın başlayacağı ‘yeşil bölge’ ile neredeyse tüm Filistinlilerin yerleştiği ve harabe halinde bırakılacak ‘kırmızı bölge’ olarak ikiye ayırmayı öngörüyor.
Bu uzun vadeli strateji, Gazze Şeridi’nin fiilen iki farklı alan olarak kontrol edilmesini hedefliyor. Dış güçler, öncelikle İsrail askerleriyle birlikte Gazze’nin doğusunda konuşlanacak; bu da halihazırda İsrail kontrolündeki ‘sarı hat’ üzerinden bölünmüş Gazze’nin fiilen ikiye ayrılmasına yol açacak.
Yeniden yapılanma ise acil bir ihtiyaç olarak bekliyor. BM verilerine göre Gazze’de yapıların %80’inden fazlası savaşta hasar gördü ya da yıkıldı; hemen hemen tüm okullar ve hastaneler kullanılamaz durumda.
Ateşkes üzerinden bir ay geçmesine rağmen, İsrail Gazze’ye temel malzeme girişini sınırlandırmaya devam ediyor. Çadır direkleri gibi “çift amaçlı” kabul edilen bazı temel malzemeler dahi askeri amaçlarla kullanılabilir endişesiyle engelleniyor.
Yaklaşık 1,5 milyon Filistinli acil barınma malzemesi bekliyor; yüzbinlercesi temiz su ve temel hizmetlerden yoksun çadırlarda yaşıyor. Kırmızı bölge, nüfusun tamamına yakınını -2 milyondan fazla kişiyi- barındırıyor, ancak Gazze’nin yüzölçümünün yarısından daha az bir alanı kapsıyor.
ABD Başkan Donald Trump’ın 20 maddelik “barış planı” kapsamında, uluslararası bir istikrar gücü (ISF) kurulması hedefleniyor. ABD, bu güce resmî yetki verecek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi karar tasarısının gelecek hafta kabul edilmesini bekliyor. Tasarının onaylanmasının ardından, asker katkılarına dair somut detayların açıklanması umuluyor.
Ancak, Trump, İsrail askerlerinin çekilmesini kolaylaştırmak amacıyla ABD askerlerini bölgeye konuşlandırmayı ve yeniden yapılanmayı finanse etmeyi reddetmişti. Bir diplomatik kaynak, “ABD vizyonu belirlemek istiyor ancak maliyetini üstlenmek istemiyor,” ifadelerini kullandı.
ABD Merkez Komutanlığı (Centcom) ise bu ayın başında, Avrupa’dan İngiliz, Fransız ve Alman askerlerinden oluşan kuvvetleri ISF’nin omurgası haline getirmeyi planlamıştı.
Belgelerde, İngiltere’den bin 500 piyade askeri, Fransa’dan bin asker ve Almanya, Hollanda ile İskandinav ülkelerinden saha hastaneleri, lojistik ve istihbarat personelinin katılımı öngörülüyordu.
Fakat bu planlar, bölgedeki gerçek koşullarla bağdaşmayan hayaller olarak nitelendirildi. Uzun Irak ve Afganistan görevlerinin ardından Avrupa liderlerinin Gazze’de askerlerini riske atmaya isteksiz olduğu belirtilirken, bu bağlamda sadece İtalya olası bir asker katkısı sundu.
ABD tarafından sızdırılan belgeler, gizlilik derecesi düşük olmakla birlikte, Washington’ın bu askeri planları hassas görmediğini ortaya koyuyor. Ancak kısa sürede, planların sahadaki gerçeklerle örtüşmediği ortaya çıktı.
Bir ABD’li yetkili, belgelerde yer alan asker sayıları ve katkılarla ilgili “birçok yanlışlık” bulunduğunu, Avrupa askerlerinin ISF’nin çekirdeğini oluşturmasının beklenmediğini ve Gazze planlamasının hızla değiştiğini vurguladı. Bu durum, bölgedeki uluslararası askeri iş birliğinin önündeki önemli engelleri gözler önüne seriyor.
ABD ordusunun Perşembe itibarıyla beklediği ana katkılar, Avrupa, Asya ve Orta Doğu’dan geniş bir “NATO ve ortaklar” grubundan gelmesi planlanıyor.
ISF operasyon konsepti, askerlerin yalnızca “yeşil bölgede” görev yapacağını öngörüyor. ABD, konuşlanmanın “küçük başlayıp” birkaç yüz askerle sınırlı bir alanda başlayacağını ve ardından kademeli olarak 20 bin askere kadar genişleyeceğini planlıyor.
Bu güç, Hamas’ın yeniden kontrolü ele geçirdiği “sarı çizginin” batı tarafında faaliyet göstermeyecek. Bir ABD yetkilisi bunu, “Yeşil bölge dışına çıkmayacaklar,” sözleriyle vurguladı.
Başka bir belge, yabancı askerlerin kontrol hattı üzerindeki geçiş noktalarını İsrailli askerlerle “entegrasyon” halinde koruyacağı planını içeriyor.
Yeniden yapılanma konusunda ABD askeri planlayıcıları, “yeşil bölge”deki yeniden inşanın, Filistinlileri İsrail kontrolündeki alana geçmeye ikna ederek Gazze’nin birleşmesi için belirsiz bir yol olduğunu düşünüyor. Buna rağmen, Gazze’de bir “yeşil bölge” belirlemek, ABD’nin Irak ve Afganistan’daki askeri başarısızlıklarını akıllara getiriyor.
