Gine-Bissau’da cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin sonuçları beklenirken ordu yönetimi devraldı, seçim süreci askıya alındı ve Cumhurbaşkanı Embaló gözaltına alındı. Ülke, yıllardır süren siyasi istikrarsızlık ve darbelerle mücadele ederken, bu gelişme Batı Afrika’da artan askeri müdahaleler zincirine yeni bir halka ekledi.
YDH- AFP’nin aktardığına göre, Gine-Bissau’da, günler önce yapılan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin sonuçları beklenirken, askeri yetkililer bugün kontrolü ele aldı. Seçim süreci askıya alınırken, Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embaló gözaltına alındı.
Bağımsızlığından bu yana dört darbeye ve çok sayıda başarısız kalkışmaya sahne olan ülkede, öğle saatlerinde cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde silah sesleri duyuldu. Saraya giden ana yol, askeri üniformalı güçlerin kontrolüne geçti.
öğleden sonra Cumhurbaşkanlığına bağlı askeri güçlerin komutanı General Denis Nkanha, Genelkurmay Başkanlığı karargahında, silahlı çevresinde oturduğu masadan “tüm ordu kollarını kapsayan Düzeni Sağlama Yüksek Komutanlığı”nın “başka bir duyuruya kadar ülkenin yönetimini devraldığını” duyurdu.
General Nkanha, “Bu kararı almamızın sebebi, ulusal güvenliği sağlamak ve düzeni tesis etmektir” dedi. Ayrıca, “Genel İstihbarat Müdürlüğü, yerel uyuşturucu satıcılarının da dahil olduğu bir planla ülkeyi istikrarsızlaştırmaya yönelik girişimleri tespit etti” ifadelerini kullandı.
“Genel İstihbarat, ülkeye anayasal düzeni değiştirmek amacıyla silah sokulduğunu doğruladı” diyen Nkanha, “Tüm seçim süreci askıya alındı. Kara, hava ve deniz sınırları kapatıldı, zorunlu sokağa çıkma yasağı ilan edildi” bilgisini verdi. Yönetimin bugün yetkilerini kullanmaya başladığını ve vatandaşlara sakin olmaları çağrısında bulunduğunu belirtti.
AFP’ye konuşan bir askeri yetkili, görev süresi dolan Cumhurbaşkanı Embaló’nun “Genelkurmay Başkanlığı’ndaki bir hapishanede” tutulduğunu ve kendisine “iyi davranıldığını” söyledi. Bir başka askeri kaynak da Embaló’nun, Genelkurmay Başkanı ve İçişleri Bakanı ile birlikte gözaltına alındığını doğruladı.
Başkent Bissau’nun sokaklarında öğleden sonra geç saatlerde kırılgan bir sükunet hakimdi. Sadece birkaç araç ve yayaya rastlanıyordu. AFP’nin haberine göre, öğle saatlerinde cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde yaşanan yoğun silahlı çatışmalar sonrası yüzlerce kişi araç ve yaya olarak bölgeden kaçarak sığınak aradı.
Ulusal Seçim Komisyonu iletişim görevlisi Abdourahman Jallow, komisyona kimliği belirsiz silahlı kişilerin saldırdığını aktardı. Hem Embaló hem de muhalefet adayı Fernando Dias de Costa’nın Salı günü cumhurbaşkanlığı seçimlerinde zafer ilan etmelerine karşın, resmi ön sonuçların en erken yarından önce açıklanması beklenmiyor.
Pazar günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri, ana muhalefet partisi Gine ve Cape Verde Bağımsızlık Afrika Partisi (PAIGC) ile adayı Domingo Simões Pereira’nın katılımı olmadan gerçekleşti. PAIGC, parlamentoda 102 milletvekili seçmek için yapılan seçimlere dosyasını geç sunduğu gerekçesiyle katılmadı.
Muhalefet, Afrika Partisi’nin seçimlerden dışlanmasını “manipülasyon” olarak nitelendiriyor.
Gine-Bissau’da seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından sık sık protestolar yaşanıyor. 2019’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hem Embaló hem de rakibi Pereira’nın zafer ilan etmesi uzun süren bir krize yol açmıştı.
Ülke, nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ının yoksulluk sınırının altında yaşadığı, dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alıyor.
Batı Afrika bölgesi ise 2020’den bu yana Mali, Burkina Faso, Nijer ve Gine-Konakri’de gerçekleşen bir dizi askeri darbeye sahne oldu.
