Amerikan yönetimi, Avrupa ülkelerinden NATO’nun savunma yükünün büyük bölümünü 2027 yılına kadar devralmalarını talep etti. Washington, bu hedefin tutturulmaması halinde ittifakın bazı mekanizmalarındaki varlığını azaltacağı uyarısında bulunurken, Avrupalı yetkililer belirlenen takvimi gerçekçi bulmuyor.
YDH - Amerikan yönetimi, Avrupa ülkelerinden 2027 yılına kadar NATO’nun füze üretimi ve istihbarat toplama gibi kritik savunma harcamalarının büyük kısmını üstlenmelerini talep etti.
Reuters’in konuya aşina kaynaklara dayandırdığı habere göre Washington, bu talebin karşılanmaması halinde ittifakın bazı savunma mekanizmalarındaki katılımını azaltmakla tehdit ediyor.
Söz konusu adımın hayata geçmesi, Washington’ın temel müttefikleriyle kurduğu ilişkinin yapısında köklü bir değişikliği beraberinde getirecek.
Washington müttefik katılımını azaltmakla tehdit ediyor
Washington yönetimi, son üç yılda Avrupa ülkelerinin savunma kapasitesini artırma hızından duydukları memnuniyetsizliği açıkça dile getiriyor.
Talep, bu hafta Pentagon’un NATO’dan sorumlu birimleri ile birkaç Avrupa ülkesinin delegasyonlarının katıldığı toplantıda masaya yatırıldı.
Amerikan yönetimi, Avrupa’nın kendi güvenliğini sağlama noktasında daha fazla sorumluluk alması gerektiğini savunuyor.
Avrupa başkentleri takvimi gerçekçi bulmuyor
Reuters’e konuşan çok sayıda Avrupalı yetkili, 2027 için belirlenen son tarihi gerçek dışı bulduklarını belirtti.
Yetkililer, Amerikan katkısının bu kadar kısa vadede ikame edilebilmesi için ne yeterli yatırımın ne de gerekli siyasi iradenin bulunduğunu vurguladı.
NATO’dan bir yetkili ise sürece ilişkin değerlendirmesinde, “Müttefikler, savunma yatırımlarını artırma ve konvansiyonel silah yükünü ABD’den Avrupa’ya kaydırma gereğini kavradı” dedi.
Avrupa Birliği ise kolektif savunmadaki boşlukları kapatmak için kendi takvimini işletiyor ve 2030 yılını hedefliyor.
Avrupalı yetkililer, birliğin Rusya ile olası yüksek yoğunluklu bir savaşa ancak bu tarihe kadar hazır olabileceğini düşünüyor.
Aynı zaman dilimi, AB’nin savunma konulu Beyaz Kitap’ta da yer alıyor; belgede Rusya “temel tehdit” olarak niteleniyor.
Trump harcama hedefini yüzde 5’e yükseltiyor
Donald Trump, Avrupa’dan savunma harcamalarını artırmasını ilk başkanlık dönemi olan 2016-2020 yılları arasında da şiddetle talep etmişti.
Trump o dönemde müttefikleri yeterince harcama yapmamakla suçlamış, Avrupa’nın güvenliğini Amerikan sırtından sağladığını söyleyerek tepki göstermişti.
NATO ülkelerine 2014 yılında, savunma harcamalarını 2024’e kadar gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 2’sine çıkarma hedefi konmuştu.
O tarihte bu kriteri yalnızca ABD, Yunanistan ve Birleşik Krallık karşılıyordu.
On yılın sonunda 32 üyeden 23’ü yüzde 2 eşiğine ulaştı.
Bununla birlikte Trump, artık NATO ülkelerinden gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 5’ini savunmaya ayırmalarını istiyor.
Brüksel 800 milyar avroluk plan hazırladı
Avrupa Komisyonu, mart ayında toplam 800 milyar avro tutarında kapsamlı bir Avrupa yeniden silahlanma planı sundu.
Plan, AB mali kurallarının gevşetilmesini, üye ülkelerin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 1,5’i kadar artırmasını ve silah üretimine 650 milyar avro yatırılmasını öngörüyor.
Bu kapsamda ortak savunma alımları için 150 milyar avroluk kredi mekanizması üzerinde uzlaşma sağlandı.
Sağlanacak kaynağın hava savunma sistemleri, füze, topçu ve insansız hava araçları alımında kullanılacağı, böylece Ukrayna’nın muharip gücünün de destekleneceği belirtiliyor.
