ABD özel birliklerinin, Çin’den İran’a giden ticari bir gemiye Hint Okyanusu’nda müdahale ederek, gemideki yüke el koyduğu aktarıldı.
YDH- Bir ABD’li yetkili, geçen ay ABD özel operasyonlar ekibinin Hint Okyanusu’nda bir gemiye çıkarak Çin’den İran’a doğru yola çıkan bir yükü ele geçirdiğini ifade etti. Operasyonun, “Tahran’ın askeri kapasitesini yeniden inşa etmesini engellemeye yönelik” deniz üzerindeki nadir müdahalelerden biri olduğu aktarıldı.
Söz konusu el koyma işlemi, ilk olarak The Wall Street Journal tarafından duyuruldu. Olayın, İran ile ABD arasında nükleer program başlığı etrafında süren ve taraflar arasında “stratejik bir kilitlenme” olarak tanımlanan dönemde gerçekleştiği kaydedildi.
Operasyonun ayrıntıları
ABD’li yetkili, kamuoyuna konuşma yetkisi olmadığı için isminin açıklanmaması koşuluyla, ABD’nin sevkiyatı Çin’den İran’a doğru ilerlediği sırada izlediğini belirtti. Geminin Sri Lanka açıklarında, kıyıdan birkaç yüz mil uzakta seyrettiği sırada ABD özel operasyon birliklerinin harekete geçtiği ifade edildi. Komandoların gemiye çıkarak yükü el koyduğu, ardından geminin yoluna devam etmesine izin verildiği aktarıldı.
Geminin tam olarak ne taşıdığı netlik kazanmazken, yetkili yükün hem sivil alanlarda hem de “konvansiyonel silah üretiminde kullanılabilecek” çift kullanımlı bileşenlerden oluştuğunu iddia etti. Bu müdahalenin, Venezuela açıklarında bir petrol tankerine el konulmasından birkaç hafta önce gerçekleştiği de belirtildi.
ABD Hint-Pasifik Komutanlığı sözcüsünün, operasyonla ilgili yorum yapmayı reddettiği kaydedildi.
Çift kullanımlı bileşenler tartışması
Metinde, İran’daki tesislerin uzun menzilli füze ve insansız hava aracı stoklarını yenilemek amacıyla yoğun biçimde çalıştığı iddialarına yer verildi. Yaz aylarındaki çatışmalarda İran’ın, İsrail’in hava savunma ağını “sayı üstünlüğüyle aşmayı hedeflediği” ve olası yeni bir çatışma öncesinde daha fazla silah üretmek için bileşen tedarik etmeye yönelebileceği öne sürüldü.
ABD’nin son dönemde özellikle güdümlü silah sistemleri ve uzaktan kumandalı İHA’ların üretiminde kullanılan mikroelektronik ve yazılımlar başta olmak üzere çift kullanımlı malların sevkiyatını daha yakından denetlemeye çalıştığı ifade edildi. Bu tür bileşenlerin, sivil alanlarda da kullanılabildiği için açık biçimde yasaklanmasının veya ambargoya tabi tutulmasının zor olduğuna dikkat çekildi.
Ukrayna savaşı sürecinde de ABD’li yetkililerin, Çin’deki şirketlerden Rusya’ya gönderilen benzer ürünlerin tedarik zincirini kesmeye çalıştığı aktarıldı. Ancak bu çabaların, ticari deniz taşımacılığına yönelik askeri operasyonlara kadar genişletilmediği vurgulandı.
