ABD’li bağışçıların finanse ettiği European Leadership Network’ün (ELNET), Avrupa’daki siyasetçileri hedef alan lobi faaliyetleriyle İsrail lehine kararların alınmasında etkili olduğu; milyonlarca doların bu ağ üzerinden İsrail’e ve İsrail yanlısı politikalara yönlendirildiği belirtildi.
YDH- The Intercept’in kapsamlı araştırmasına göre, ABD’li bağışçıların, yöneticilerinin kendilerini “Avrupa’nın AIPAC’i” olarak tanımladığı bir yapıya milyonlarca dolar aktardığı bildirildi.
European Leadership Network (ELNET) adlı yapı, Avrupa’daki seçilmiş siyasetçileri İsrail’e ağ kurma gezilerine götürüyor, Avrupa parlamentolarının üyeleriyle etkinlikler düzenliyor ve dış politika konularında lobi faaliyetleri yürütüyor. Bu modelin, ABD’de faaliyet gösteren American Israel Public Affairs Committee (AIPAC) ile büyük benzerlik taşıdığı belirtildi.
ELNET’in kurucu ortaklarından Raanan Eliaz’ın, eski bir AIPAC danışmanı olduğu ve İsrail başbakanlığı ofisinde görev yaptığı aktarıldı. Grup, Almanya’nın İsrail yapımı insansız hava araçları ve füzeler satın almasını öngören 3,5 milyar dolarlık anlaşmanın onaylanması da dahil olmak üzere, “kilit İsrail yanlısı dış politika kararlarında” etkili olduğunu söyledi. Bu anlaşmanın, İsrail tarihindeki en büyük savunma anlaşması olduğu kaydedildi.
ELNET’in, 7 Ekim saldırılarından sonra ve Gazze’de iki yıldır süren soykırım ortamında, bağış toplama rekorları kırdığı ifade edildi.
ABD’den Avrupa’ya akan milyonlar
The Intercept’in analizine göre, 100’den fazla ABD merkezli vakıf, kâr amacı gütmeyen kuruluş, tröst ve hayır kurumu, 2022’den bu yana ELNET’in ABD koluna en az 11 milyon dolar aktardı. Bu çalışmanın, ABD’li bağışçıların Avrupa’daki İsrail yanlısı mekanizmayı nasıl beslediğine dair ilk kapsamlı analiz olduğu belirtildi.
Araştırmada, AIPAC’in ABD’de yıllardır uyguladığı ve “Filistinlilere yönelik endişeleri iktidar koridorlarında bastırmaya yardımcı olan taktiklerin” Avrupa’ya ihraç edildiği ifade edildi.
ELNET’in AIPAC’ten daha küçük bir yapı olduğu, ancak daha dar bir siyasi alanda faaliyet gösterdiği ve Avrupalı parlamenterlere sürekli İsrail yanlısı içerik sağladığı aktarıldı.
ABD’nin İsrail’e en fazla askeri ve mali destek veren ülke olduğu, buna karşılık “Avrupa Birliği’nin İsrail’in en büyük ticaret ortağı” olduğu vurgulandı. AB’nin, küresel siyasi mutabakatın İsrail lehine sürüp sürmeyeceği konusunda “kritik bir ağırlığa” sahip olduğu kaydedildi.
Gazze’deki soykırıma yönelik kamuoyu tepkilerinin arttığı ve Avrupa’daki desteğin çatırdadığı bir dönemde, ELNET’in kendi rolünü “her zamankinden daha hayati” gördüğü aktarıldı.
“AB politikasını ABD’li gruplar belirliyor”
Avrupa Parlamentosu üyesi ve Sinn Féin partisinden İrlandalı temsilci Lynn Boylan, ELNET’in rolüne ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“ELNET, uluslararası hukukun İsrail’e yaptırım uygulanmasını ve ticari ilişkilerin kesilmesini gerektirdiği bir dönemde, İsrail’le ekonomik bağları meşrulaştırmayı ve derinleştirmeyi açıkça amaçladığını söylüyor.”
Boylan, “ABD’li grupların AB’nin İsrail politikasını belirleyebildiği izleniminin son derece endişe verici olduğunu” ifade etti.
‘Friends of ELNET’ ve bağış ağları
ELNET’in ABD’deki kâr amacı gütmeyen kolu Friends of ELNET’in, topladığı gelirlerin neredeyse tamamını ELNET’in dünya genelindeki şubelerine aktardığı bildirildi. Kuruluşun 2023’te 9,1 milyon doların üzerinde bağış topladığı, bunun 2022’de 7 milyon dolar olduğu ve 2018’e kıyasla gelirlerin iki kattan fazla arttığı aktarıldı.
ABD kolunun başkanlığını, eski AIPAC ulusal direktörü ve Chicago’lu bir hayırsever olan Larry Hochberg’in yürüttüğü belirtildi. Kuruluşun başkanı David Siegel’in ise eski bir İsrailli diplomat, AIPAC’te yasama metinleri yazarı ve İsrail ordusunda subay olduğu kaydedildi.
ELNET’in ABD yönetim kurulunda yer alan bazı bağışçıların, 2021’den bu yana AIPAC, United Democracy Project ve DMFI PAC’e toplam 170 bin doların üzerinde bağış yaptığı bildirildi. Bu isimlerden Jerry Rosenberg’in, AIPAC’in “Minyan Club” olarak bilinen büyük bağışçılar kulübüne üye olduğu aktarıldı.
Avrupa medyası, ELNET bağışçılarından bazılarının ABD Başkanı Donald Trump’a da destek verdiğini yazdı.
Büyük bağışçılar ve sessizlik
Makaleye göre, Friends of ELNET’in en büyük bağışçıları arasında William Davidson Foundation, Newton ve Rochelle Becker Charitable Trust ve Ocean State Job Lot Charitable Foundation yer aldı. Bu vakıfların temsilcilerinin, yorum taleplerine yanıt vermediği belirtildi.
Diğer önemli bağışçılar arasında Joseph ve Bessie Feinberg Foundation, National Philanthropic Trust ile Diane ve Guilford Glazer Foundation bulunuyor.
Ayrıca Palm Beach, Miami, Chicago, Atlanta ve San Francisco’daki Yahudi Federasyonlarının da 2022’den bu yana toplam 443 bin dolar bağış yaptığı aktarıldı.
Gazze, UNRWA ve askeri talepler
Bu fonların, ELNET’in İsrail ordusuna iki insansız hava aracı transferi, BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na (UNRWA) fonların kesilmesi ve AB’nin İsrail’in “meşru müdafaa hakkını” teyit eden, Hamas’ın “ortadan kaldırılmasını” talep eden kararları desteklemesi yönündeki faaliyetlerinde kullanıldığı bildirildi.
Boylan, ABD’li bağışçıların Avrupa hükümetlerini İsrail’i desteklemeye yönlendirmesinden “alarm duyduğunu” belirtti. Jewish Voice for Peace Action’ın siyasi direktörü Beth Miller ise ABD’li siyasetçilerin AIPAC gibi yapılardan bağış kabul etmeyi reddetmeye başlamasıyla birlikte, ABD’li bağışçıların etkilerini Avrupa’ya taşımaya yöneldiğini ifade etti.
Gizli bağış mekanizması: DAF’ler
Araştırmada, birçok bağışın donor-advised fund (DAF) adı verilen ve bağışçıların anonim kalmasına imkân tanıyan yapılar üzerinden yapıldığı aktarıldı. Bu fonların doğrudan lobi faaliyetlerine bağış yapmasının yasak olduğu, ancak “bunun etrafından dolanmanın birçok yolu bulunduğu” belirtildi.
Institute for Policy Studies’ten Bella DeVaan, bu mekanizmanın, “tartışmalı bağışlarda ismin yıkanması” işlevi gördüğünü söyledi.
DeVaan, bu sistem sayesinde ultra zengin bağışçıların, vergi indirimleri yoluyla küresel siyasette etkilerini artırdığını ve bunun “ortalama vergi mükellefinin hoşuna gitmeyeceğini” ifade etti.
AIPAC ve yerleşimci fonlarıyla kesişen ağ
Araştırmaya göre, ELNET’e bağış yapan birçok kuruluşun, aynı zamanda AIPAC ve İsrail yanlısı diğer yapılara milyonlarca dolar aktardığı belirtildi.
Elliden fazla ELNET bağışçısının, 2022’den bu yana Batı Şeria’daki yerleşimci grupları finanse eden fonlara toplam 20 milyon doların üzerinde bağış yaptığı aktarıldı.
Avrupa’da protestolar, kulislerde lobi
Makalede, Avrupa genelinde her hafta binlerce kişinin Gazze’deki soykırıma karşı protestolar düzenlediği, buna karşın bu taleplerin “İsrail’i her koşulda savunmak için kurulmuş örgütler lehine görmezden gelindiği” aktarıldı.
7 Ekim’den sonra ELNET’in, Avrupa parlamentolarında saldırı görüntülerinin gösterimini organize ettiği, yüzlerce siyasetçiyi İsrail’e götürdüğü ve Avrupa politikası üzerindeki etkisini artırdığı kaydedildi.
ELNET’in Ekim 2023’teki bağış çağrısında, “Avrupa’nın İsrail’e verdiği askeri ve diplomatik desteğin Hamas ortadan kaldırılana kadar sürmesinin sağlanmasının öncelik olduğu” ifadelerine yer verildi.
“Avrupa’nın İsrail çizgisine çekilmesi”
ELNET, 2023 yıllık raporunda, Almanya’nın Arrow 3 füze savunma sistemini satın almasına yönelik anlaşmanın geçirilmesinde oynadığı rolü vurguladı.
Raporda, “ELNET’in Alman ve İsrailli yetkililer arasında stratejik diyaloğu kolaylaştırdığı” ifade edildi.
7 Ekim saldırılarından 11 gün sonra, İsrailli saldırı mağdurlarının Avrupa Parlamentosu’nda konuşturulduğu, ertesi gün parlamentonun “insani ara” çağrısı yapan ancak Hamas’ın “ortadan kaldırılmasını” talep eden bir kararı kabul ettiği belirtildi. ELNET, bu sonucu kendi faaliyetlerinin başarısı olarak sundu.
“Yeni bir diplomatik fırsat”
Makalede, ELNET’in ABD ile Avrupa arasında Trump döneminde derinleşen ayrışmayı, İsrail lehine yeni bir diplomatik fırsat olarak gördüğü aktarıldı.
ELNET-İsrail CEO’su Emmanuel Navon’un, Avrupa’daki “Trumpçı eğilimlere sahip, İsrail yanlısı partilerin yükselişine” dikkat çektiği belirtildi.
Navon’un, “İsrail’in savunma sanayisi için Avrupa’da yeni pazarların açılmasının” bu dönemde mümkün olabileceğini savunduğu aktarıldı.
The Intercept’in araştırması, ELNET’in faaliyetlerinin, Avrupa’daki İsrail politikasının şekillenmesinde ABD merkezli bağış ağlarının etkisini görünür kıldığı değerlendirmesiyle son buldu.
