Mesud Barzani tüm siyasi gücünü ortaya koymasına rağmen yanlış hesabı sebebiyle bir yıl içerisinde ikinci kez yenilgi yaşadı.
YDH-Ali Musevi Halhali, İran Diplomasi için kaleme aldığı yazısında Kürdistan Bölgesi seçimlerini ve Berhem Salih’in Irak cumhurbaşkanlığına seçilmesini değerlendirdi.
***
Irak Kürdistan Bölgesi Meclisi seçimleri Irak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gölgesinde yapıldı.
Irak’taki asli kesimler arasında varılan uzlaşma çerçevesinde cumhurbaşkanlığı Kürtlere bırakıldı ve Kürtlerin bu makama kendi içlerinden birini seçmesi gerekiyordu.
Mesud Barzani liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile şu an Celal Talabani’nin hanımı Hiro Ahmed İbrahim ve ailesi tarafından yönetilen Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasındaki rekabet her zaman olduğu gibi bu seçimlere de damgasını vurdu.
Mesud Barzani, Irak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin Kürdistan Bölgesi Meclis seçimlerinden sonra yapılması için büyük çaba sarf etti.
O, Kürdistan Bölgesi Meclisi seçimleri sayesinde Irak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde etkili olmaya ve Irak cumhurbaşkanlığına kendi partisinden bir arkadaşını seçtirmeye çalıştı.
Kürtler arasında var olan anlaşma çerçevesinde Kürdistan Bölgesi başkanlığı KDP’nin başkanına, Irak cumhurbaşkanlığı ise KYB’nin başkanına bırakılmıştı.
Ancak Celal Talabani’nin vefatı ve Kürdistan Bölgesi başkanlığının askıya alınması sebebiyle Mesud Barzani, geçmişteki dengeyi bozmak ve cumhurbaşkanlığına kendi partisinden birini seçtirmek için çok çaba gösterdi.
O, bu şekilde hem rakibi olan partiyi zayıflatıp dışlamış hem de Kürdistan Bölgesi’ndeki hakimiyetini güçlendirmiş olacaktı.
Fakat Mesud Barzani’nin bu hedeflere ulaşmak için kurduğu denklemler şimdiye kadar iyi gitmedi.
Irak Meclis Başkanının cumhurbaşkanının seçimi konusunda 1 Ekim Pazartesi gününün sonunu nihai süre olarak belirlemesi sebebiyle Barzani kendi senaryosunu kolayca uygulayamadı.
Hikayenin tümü bundan ibaret değil. KDP konusunda tavırları birbirine yakın olan KYB ve Goran Hareketi, Mesud Barzani’nin arkadaşlarının Kürdistan Meclisi seçimlerinde geniş çaplı hile yaptığını iddia etti.
Ayrıca yaptıkları itirazların dikkate alınıp incelenmemesi halinde seçim sonuçlarını tanımayacaklarını açıkladı.
Onlar, bu şekilde bir yandan meclis seçimi sonuçlarının açıklanmasını Irak cumhurbaşkanlığı seçimleri netleşinceye kadar ertelemeye çalıştı, diğer yandan da medya polemikleri ile Irak siyasi sahnesinde kendi konumlarını güçlendirmek istedi.
Ayrıca bu şekilde Mesud Barzani’nin ve partisinin siyasi meşruiyetine de zarar vermiş olacaklardı.
Kürdistan Yurtseverler Birliği, Berhem Salih’in partiye yeniden dönmesi ve genel sekreter yardımcısı seçilmesiyle birlikte yeninden canlandı ve tıpkı Celal Talabani’nin liderliğindeki altın dönemlerine geri dönmeye çalıştı.
Mesud Barzani hala bağımsızlık sevdasına sahip. O, el-Cezire televizyonuna verdiği son mülakatta, Kürdistan’ın bağımsızlığı referandumunu yeniden yapmaya, böylece halkın o referanduma katılmaktan dolayı pişman olmadığını ve tüm Kürtlerin bağımsızlık arzusuna sahip olduğunu ispat etmeye hazır olduğunu söyledi.
Barzani, bağımsızlık referandumu sonrasında yaşadığı siyasi hezimetten dolayı büyük bir rahatsızlık içinde, bu yüzden de kalan tüm gücünü ve itibarını kullanarak eski itibarını yeniden kazanmaya çalıştı.
Ancak herkesi kaygılandıran onun Kürdistan’ın bağımsızlığı konusundaki eski iddialarını tekrarlayarak onu yok edecek bir yaklaşım içine girmesi.
Nitekim imalı sahaya geri dönerek Kürdistan Bölgesi seçim sonuçlarını Irak cumhurbaşkanlığını ele geçirme yönünde kullanacağını ima etti.
Uzmanların çoğuna göre mevcut Kürdistan Bölgesi seçimleri, Mesud Barzani için adeta bir siyasi ölüm kalım meselesi gibidir. O, belki seçimleri kazanabilir; ama kırılgan bir zafer ve rakipleri karşısındaki propaganda yenilgisi, onun için iyi bir gelecek öngörmüyor.
Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih
Irak cumhurbaşkanlığına seçilen Berhem Ahmed Salih, Liverpool Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünden mezun oldu.
Saddam döneminin mücadeleci simalarından biri olan Berham Salih, Kürt ulusal hareketine üye olmak suçundan iki kez hapsa atıldı ve Baas rejimin işkencesine maruz kaldı.
1960 doğumlu olan Berham Salih, Kürdistan Yırtseverler Birliği üyesi. Irak devlet televizyonu el-Irakiye’ye verdiği mülakatında kendisini eski Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin siyasi öğrencisi olarak tanımladı.
Salih, Mesud Barzani’nin aday gösterdiği Fuad Hüseyin’le çok sıkı bir rekabet ve siyasi keşmekeş sonunda Irak cumhurbaşkanı seçildi.
2 Ekim gecesinde Irak meclisinde cumhurbaşkanlığı oylaması iki kez yapıldı. Birinci turda Berhem Salih 165, rakibi olan Fuad Hüseyin ise 80 oy aldı.
Bunun üzerine Kürdistan Demokrat Partisi, eleştirel bir bildiri yayımlayarak Fuad Hüseyin’in cumhurbaşkanlığı adaylığından çekildiğini açıkladı.
Ancak Irak Meclis Başkanlığı bunu kabul etmedi. Meclis Başkanı Muhammed Halbusi, cumhurbaşkanlığı adaylığının bireysel bir adaylık olduğunu belirtti, Kürdistan Demokrat Partisi’nin bir şahsın adaylığını bu üslupla rekabetten çekemeyeceğini vurguladı ve oylamanın yeniden yapılacağını açıkladı.
İkinci oylama yapıldı ve bu turda da Berham Salih, 20’ye karşı 219 oyla cumhurbaşkanı seçildi.
Mesud Barzani, bir bildiri yayımlayarak cumhurbaşkanlığı seçim sürecini eleştirse de dolaylı olarak yenilgisini kabul etti.
Böylece Mesud Barzani tüm siyasi gücünü ortaya koymasına rağmen yanlış hesabı sebebiyle bir yıl içerisinde ikinci kez yenilgi yaşadı.
Amerika’nın müdahalesi de Berhem Salih’in seçilmesine engel olamadı. El-Merkezu’l Haberi adlı haber ajansının haberine göre ABD Başkanı Donald Trump’ın Irak Temsilcisi Brett McGurk, oylama öncesinde Berhem Salih’i telefonla arayarak ondan Fuad Hüseyin lehine çekilmesini istedi.
Bu ise Salih’in sert tepkisine neden oldu. Berhem Salih Amerika’nın Irak’ın iç illerine karışmasının utanç verici olduğunu söyledi.
Berhem Salih 2014 yılında da cumhurbaşkanlığına ulaşmayı denemiş ancak başarısız olmuştu.
Cumhurbaşkanı seçilmesinden bir saat sonra Berhem Salih, oy sayım işleminin sonlarına doğru meclise gelen Adil Abdulmehdi’yi hükümeti kurmakla görevlendirdi.
Adil Abdulmehdi’nin yeni hükümeti kurmak için 30 gün süresi bulunuyor. Berhem Salih ve Adil Abdulmehdi, çok yakın iki arkadaş olarak biliniyor.
Bu yüzden her ikisinin aynı anda seçilmesi, Irak açısından iyi bir gelişme olarak görülebilir.
Onların uyumlu bir şekilde çalışarak Irak’ı zorlu durumdan çıkarmasını umuyoruz.
Çeviri: YDH
