YDH Rusya Temsilcisi Hazal Yalın, Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad ve eşi Esma Esad'ın korona tedavisi için Rusya'ya gittiğine dair iddiaların gerçeğini yazdı.
Haber dün öğle saatlerinde düştü; İHA’nın geçtiği habere göre Rusya’nın Himeymim Üssünün Sözcüsü Aleksandr İvanov, geçtiğimiz hafta koronavirus ile enfekte oldukları açıklanan Suriye Cumhurbaşkanı Başar Esad ve eşinin durumunun ağırlaştığını ve çiftin Moskova’da hastaneye yatırıldıklarını bildirmişti.
Sözcü İvanov şöyle demişti: “Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, koronavirüse yakalanmasının ardından tedavi için Moskova’ya geldi. Doktorlarımız hızlı bir biçimde müdahale etti. Esad hala tedavi altında, iyileşmesini umuyoruz.”
Haberdeki tuhaflık aslında ilk anda dikkat çekiyordu; eğer böyle bir durum var idiyse, açıklamayı Suriye cumhurbaşkanlığının ve Moskova’daki yetkililerin yapması gerekirdi; oysa sadece askeri bir sıfatı bulunan ‘Aleksandr İvanov’ yapmıştı.
Ancak haber düzeltilmedi, haberi veren yayınlar da yirmi dört saattir ne bir düzeltme yayınladılar, ne de verdikleri haberi yayından kaldırdılar. Demek ki ya bir ciddiyetsizlik vardı ya da haberin doğruluğunda ısrar ediliyordu (veya belki her ikisi birden).
Dün akşam saatlerinde, “Rusya Araştırmaları Enstitüsü (RUSEN) twitter hesabından aynı iddia tekrarlandı.
RUSEN’in tweeti, kaynak göstermeden, “Aleksandr İvanov”un açıklamasını tekrar ediyordu. RUSEN’e göre Esad çiftinin “durumları aciliyetini koruyor”du.
Rusen, buna iliştirdiği bir diğer tweetinde ise, Esad çiftinin çocuklarının “eğitim ve güvenlikleri için uzun süredir Moskova’da ikâmet” ettiklerini ileri sürüyordu.
Tahmin edilebileceği gibi bu konuda da kaynak yoktu. Daha ilk çıktığında yalanlanmış olan bu iddianın kaynağı, 2016’da PravdaRu’da yayınlanan bir haber.
Ancak Esad ailesi bundan sonra birçok defa Suriye’de görüntülendi, Şam’da yaşadıkları biliniyor; bu yıllar boyunca Rusya ile tek ilişkileri, 2018’de Kırım’daki gençlik kampına katılmaları oldu.
Tıpkı yayınlanan haberler gibi bu tweetler de düzeltilmedi.
Bunun üzerine dün Suriye’deki Rusya kuvvetleri ile ilgili bütün haberleri bloglar dışında geriye doğru üç ay boyunca tarayarak “Rusya kuvvetleri sözcüsü Aleksandr İvanov”un başka açıklamalarını aradım. Zira ismin fazla sıradan olması, gerçek dışı olduğu şüphelerini doğuruyordu. Neticede hiçbir yerde böyle bir sözcünün daha önceki açıklamalarıyla karşılaşamadım.
Keza, üç gündür yayınlanmış bütün Rusça haberleri de aynı şekilde taradım. Hiçbirinde böyle bir iddiada bulunulmuyordu.
Oysa yayınlanan ve düzeltilmeyen haberlere göre “Aleksandr İvanov” bu açıklamayı Telegram’dan yapmıştı; Türkiye ve Arap basını şimdiye kadar bu “sözcünün” telegram hesabına dayanarak epey haber yayınlamıştı. Ancak son haberle birlikte, hesabın sahte olduğu da ortaya çıktı; yani pek çok yayın organı, bu sahte hesaba dayanarak sahte haberler yayılmasına araç olmuştu.
Haberin üretilme nedenini bilmiyoruz. Belki “Aleksandr İvanov” sahtekârlığına son verdiği için bu musibette bir hayır olduğu da ileri sürülebilir. Ama öyle görünüyor ki bu fazla iyimser bir tutum olur; zira haberi yayanlar sorumluluk hissederek hiçbir yerde düzeltmeye gitmediler.
Bu arada “Aleksandr İvanov”un kimliği de bir twitter kullanıcısının hatırlatmasıyla ortaya çıktı: “Kurtlar vadisi dizisinde ... karakter. 2. Dünya Savaşı’nda savaşan Sovyet general Sergey İvanov’un oğludur. KGB ajanıdır. ... Amerika’nın Türkiye’deki etkisini azaltmak için yerel ittifak arayışına girer. Ancak ... Polat Alemdar tarafından öldürülür.”
Meğer sadece sahte değil, aynı zamanda mevtaymış.
