Robert Inlakesh, The Cradle'da, Filistin Yönetimi'nin İslami Cihad ve Hamas gibi gruplara karşı tutumunun farklılık gösterdiğini ve İsrail'in Filistin Yönetimi ile bağları olan liderleri hedef almasının dinamiklerini inceliyor.
YDH- Batı Asya kapsamlı The Cradle'da ''The Israeli plot to pit the West Bank resistance against the PA'' başlığıyla yayınlanan makalenin yazarı siyasi analist Robert Inlakesh, Batı Şeria'da direnişin yükselişini ve bu yükselişin hem Filistin Yönetimi hem de İsrail güvenlik kurumları için sıkıntı yarattığını çünkü direnişçilerin mevcut güç yapılarına önemli bir meydan okuma teşkil ettiğini yazıyor.
İşgal altındaki Batı Şeria'daki İsrail güçlerinin, direniş gruplarını ortadan kaldırmakta başarısız olduktan sonra taktiklerini değiştirdiği bildiriliyor. The Cradle, rejimin silahlı gruplar ile Filistin Yönetimi (FY) arasına nifak sokmak için artık belirli kişileri hedef almayı planladıklarını gösteren bilgiler elde etti.
Bu çabalar arasında Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi Başkanı Hüseyin el Şeyh ile İsrail'in Topraklardaki Hükümet Faaliyetleri Koordinatörü (COGAT) Tümgeneral Hasan Alyan arasında Tel Aviv'de yapıldığı iddia edilen bir toplantı da yer alıyor.
Ofisinden ismini vermek istemeyen bir kaynağa göre, İsrail'in Başkan Mahmud Abbas emekli olduktan sonra Filistin Yönetimi'nin başına geçmesini istediği Şeyh'in Tel Aviv ziyareti, "gerilimi azaltma ve Batı Şeria'daki işçilerin çalışmak için İsrail topraklarına seyahat etmelerine izin verme" yöntemlerini görüşmek üzere organize edildi.
Batı Şeria direnişinin yükselişi
İşgal altındaki Batı Şeria'da 7 Ekim'den bu yana 530'dan fazla Filistinli öldürüldü ve bu da son sekiz ayı İkinci İntifada'dan bu yana en şiddetli dönem haline getirdi. Hamas liderliğindeki Aksa Tufanı Operasyonu resmi olarak Gazze Şeridi'nde düzenlenmiş olsa da, Batı Şeria'nın kuzeyindeki çatışmalar artık İsrail ordusuna karşı ikinci bir Filistin cephesi olarak adlandırılabilecek şekilde birleşti.
Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana Batı Şeria'daki direniş grupları tarafından kurulan pusuların karmaşıklığında ve patlayıcıların etkinliğinde de niceliksel sıçramalar yaşandı.
Batı Şeria'daki silahlı direniş gruplarının çoğu, bugün bildiğimiz şekliyle, Hamas'ın İsrail ordusuna karşı 11 gün süren 'Kudüs'ün Kılıcı' savaşını başlattığı Mayıs 2021 olaylarının ardından kuruldu. Eş zamanlı olarak, işgal altındaki Filistin genelinde Mescid-i Aksa'yı savunmak için 'Cephelerin Birliği' veya 'Meydanların Birliği' kavramı ortaya çıktı ve 'Direniş Grupları Ortak Operasyon Odası' kuruldu.
Başlangıçta Cenin Mülteci Kampı'ndan sadece birkaç düzine genç silahlı adamdan oluşan bir grup, aynı yılın Eylül ayında Filistin İslami Cihad'ın silahlı kanadı Kudüs Tugayları tarafından örgütlenerek kendilerini resmen Cenin Tugayı olarak ilan edecekti.
Cenin Tugayı ile ilgili ilginç olan şey, Filistin İslami Cihad tarafından yönetilmesine rağmen, el-Fetih'e bağlı Aksa Şehitleri Tugayları'nın yanı sıra Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (PFLP), Filistin Demokratik Kurtuluş Cephesi (DFLP) ve Hamas'ın silahlı kanatlarının üyelerini de içermesiydi.
İsrail'in ani tepkisi Cenin'e baskın düzenlemek ve hem savaşçıları hem de sivilleri öldürmek oldu ve çatışmayı daha da geniş çapta tetikledi. Şubat 2022'de İsrail özel kuvvetleri, Nablus'ta sivil bir araçta seyahat eden ve daha sonra Aksa Şehitleri Tugayları üyesi oldukları tespit edilen üç Filistinliye gündüz vakti pervasızca bir suikast düzenledi.
31 Mart 2022'de İsraillilere karşı düzenlenen ve 19 kişinin ölümüyle sonuçlanan birkaç "tek tabanca" saldırısının ardından ordu Batı Şeria'da "Dalgayı Kırma Operasyonu"nu ilan etti. Bu operasyon tutuklama kampanyalarıyla başlayacak ve o zamana kadar Cenin bölgesinin ötesine genişlemeye başlamış olan yeni direniş gruplarının ortaya çıktığı bölgelere odaklanacaktı.
Ekim 2015 ile 2016'nın başları arasında yüzlerce yalnız kurt saldırısıyla mücadele etmek için İsrail'in daha önceki bir stratejisinden formüle edilen operasyon, kitlesel sivil kayıplara neden oldu ve sadece silahlı direniş gruplarının büyümesini teşvik etmeyi başardı.
Nabluslu yerel gazeteci Ahmad el-Bazz'a göre, İsrail ordusunun uyguladığı şiddet, kentindeki silahlı mücadeleyi körüklemede büyük rol oynadı ve daha sonra Ekim 2022'de Nablus'un Eski Şehri'nde resmen ilan edilen Aslanlar Yuvası (Lion's Den) silahlı grubunun doğmasına neden olacaktı.
Ağustos ayında bir İsrail özel kuvvetler timi tarafından köşeye sıkıştırıldığında cesurca ölümüne mücadele eden 19 yaşındaki İbrahim Nabulsi'nin suikaste uğraması da bir başka etken oldu.
2023 yılının başlarında, Filistinli silahlı direniş gruplarının Cenin Mülteci Kampı ve Eski Nablus Şehri gibi bölgelerin kontrolünü etkin bir şekilde ele geçirdiği ortaya çıktığında, ABD güvenlik koordinatörü Michael Fenzel Filistin Yönetimi'ne bir "güvenlik planı" önerdi.
"Fenzel Planı" olarak adlandırılan önerinin Filistin Yönetimi tarafından kabul edildiği ve silahlı gruplara karşı koymak ve kuzey Batı Şeria'da güvenlik kontrolünü yeniden ele geçirmek için ABD destekli özel bir Filistin Yönetimi gücü oluşturulmasını içerdiği bildirildi.
İsrail'in böl ve yönet stratejisi
Bu süreç devam ederken Tel Aviv de Batı Şeria'daki Filistinliler arasında kaos yaratmak için kendi böl-yönet stratejisini uygulamaya koymaya çalışıyordu. Sosyal medyada Filistin Yönetimi ve Batı Şeria'daki Filistinli silahlı gruplar hakkındaki samimi bilgileriyle tanınan muhabir Yunus Tiravi, The Cradle'a İsrail'in Kasım 2022'de direnişe katılan Filistin Yönetimi subaylarını tutuklamaya başladığını söylüyor.
Ardından, yaz aylarında [2023], Filistin İslami Cihad ve el-Fetih grupları arasında sahada koordinasyon sağlayan Filistinli bir istihbarat subayını tutukladılar.
Adlarının açıklanmasını istemeyen iki Filistin Yönetimi kaynağına göre, Ramallah merkezli Filistin Yönetimi'nin Washington ile olan gergin ilişkisi nedeniyle Fenzel Planı artık fiilen unutuldu ve yürütülmeyecek.
Bu bilginin tam olarak doğru olup olmadığını teyit etmek mümkün olmasa da Filistin Yönetimi'nin uzmanlaşmış bir direniş karşıtı güç oluşturması konusunda bilinen bir gelişme yok.
Filistin Yönetimi'nin direnişle karmaşık ilişkisi
Batı Şeria'daki Filistinli direniş grupları pek çok durumda aynı bayrak altında savaşıyor olsa da, Filistin Yönetimi ile ilişkileri ve çıkmazları bölge genelinde farklılık gösteriyor. Örneğin Cenin'de Cenin Tugayı'na mensup savaşçıların birçoğu Fathi Khazem gibi Filistin Yönetimi ile bağlantılı üst düzey isimlerin oğullarıyken, birçoğu da aslında silahlı direniş yolunu seçen Filistin Yönetimi Güvenlik Gücü (PASF) subaylarıydı.
2023'ün başlarında PASF ve Cenin Tugayı arasındaki bağlantı o kadar güçlüydü ki, el telsizleri aracılığıyla kurulan doğrudan iletişim hattı gerektiğinde sürekli koordinasyona olanak sağlıyordu. Görünüşe göre İsrailliler bunu fark etti ve direniş ile yerel Filistin Yönetimi güçleri arasındaki bariz bağlar, savaşçıların Filistin Yönetimi'nin güvenlik kontrolüne şiddetle meydan okumak isteyen haydutlar veya kanun kaçakları olarak nitelendirilmesini zorlaştırdı. Tiravi o zamanki manzarayı şöyle anlatıyor:
Cenin'in ikinci işgali sırasında, Gazze savaşının başlamasından sonra, çifte savaşçı olan tüm el-Fetih üyelerini, işe gitmeyen Filistin Yönetimi güvenlik görevlilerini ve Aksa Şehitleri Tugayları'nın bir parçası olan insanları tutukladılar. Silahlı gruplar ve Filistin Yönetimi arasında koordinasyonu sağlayan üst düzey isimleri tutuklamaya başladıklarında ana nokta buydu. İki silahlı gücün olduğu herhangi bir yerde ya da şehirde her zaman gerilim olacaktır çünkü Filistin Yönetimi'nin etkisini ve bölgedeki yasaları uygulama kabiliyetini elinden alıyorsunuz.
Tiravi, kendisini Cenin'den farklı bir çıkmazda bulan ve Filistin Yönetimi ile daha büyük gerilimler yaşayan bir bölgede faaliyet gösteren Tulkarem Tugayı örneğini veriyor. Tiravi savaşçıların genellikle kimliklerini gizlediklerini ve Filistin Yönetimi güçlerinin savaşçılarla suç unsurlarını ayırt edemediklerini belirtiyor.
Bu durumun özellikle şehre silah transferi söz konusu olduğunda geçerli olduğunu ve Filistin Yönetimi Güvenlik Güçleri'nin güvenliği sağlamakla görevli olduğu bir ortamda sık sık karışıklığa neden olabildiğini söylüyor.
Ancak özellikle Tulkarem'de Filistin Yönetimi güçlerinin direnişçilere ateş açtığı ve silahlarına el koyduğu bariz örnekler de var.
Tulkarem'den isminin açıklanmaması kaydıyla The Cradle'a konuşan bir kaynak, Aksa Şehitleri Tugayları'nı besleyen finansman ve mühimmatın bu savaşçılara Filistin İslami Cihad'ın şehirdeki silahlı kanadı aracılığıyla ulaştığını açıkladı.
Bu bilgi Nablus ve Tulkarem'den yerel gazetecilerin de öğrendikleriyle örtüşüyor ve direniş grupları arasındaki bağlantıyı bir kez daha gözler önüne seriyor.
Filistin Yönetimi'nin Filistin İslami Cihad ve Hamas'a karşı tutumu
Geçen yıl Tulkarem'deki Nur Şems mülteci kampında ortaya çıkan bir grup kendilerine Cundullah adını vermiş ve herhangi bir siyasi partiden bağımsız olduklarını belirtmişlerdi. Ancak İsrail'in kampa yönelik saldırıları sırasında bazı savaşçılarının öldürülmesinin ardından bu grup daha sonra Kassam Tugayları (Hamas'ın silahlı kanadı) ile bağlantılı küçük bir gruba dönüştü.
Filistin Yönetimi, Filistin İslami Cihad'a bağlı savaşçıların varlığına izin verirken, Hamas'a mensup herhangi birine karşı çok az tolerans gösteriyor. Aynı kaynağa göre, Filistin İslami Cihad'ın Tulkarem'de Hamas'a bağlı savaşçılara yardım ettiği anlaşıldığında, bu durum Filistin Yönetimi ile daha fazla sürtüşmeye neden oldu.
6 Kasım'da İsrail, Tulkarem'deki Aksa Şehitleri Tugayları'nın 24 yaşındaki lideri Cihad İşhade'ye suikast düzenlemeye karar verdi. Babası Filistin Yönetimi güvenlik güçlerinde Tuğgeneral olan İşhade, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas'a yakınlığıyla biliniyor. Bu da İsrail işgal güçlerinin özellikle iktidardaki Filistin Yönetimi ile güçlü bağları olan savaşçıların peşine düşmesinin bir örneğidir.
Nablus Denklemi
Aslanların İni olarak bilinen grup Eski Şehir Nablus'ta ortaya çıktığında, bu durum hem Filistin Yönetimi hem de İsrail güvenlik kurumları için büyük bir endişe kaynağı oldu. Cenin Tugayı'nın yarattığı güce ve Cenin'de açıkça askeri geçit törenleri düzenleyebildiklerine tanık olduktan sonra, bunun yakında Nablus'ta da yaşanabileceği ve direnişçilerin bu modeli diğer şehirlerde de taklit etmesine yol açabileceği korkusu ortaya çıktı.
Cenin'den farklı olarak Nablus, silahlı saldırılara daha açık olan İsrail yerleşimleri ve askeri bölgelerle çevrilidir. Aslanların İni, işgal altındaki Filistin'de ve hatta Lübnan'daki mülteci kamplarında büyük bir desteğe sahip olmayı başaran bir grup olarak ortaya çıktı. Çeşitli Filistinli gruplardan gelen genç savaşçılardan oluşan grup, Balata mülteci kampı gibi çevredeki mülteci kamplarındaki diğer direniş gruplarıyla ittifaklar kurdu.
İsrail ordusunun Aslanlar Yuvası'nı dağıtmak için suikastlar ve geniş çaplı saldırılar düzenlemeye başlaması uzun sürmedi. Örneğin, Aslanlar Yuvası'nın kurucu üyelerinden ve FHKC'nin silahlı kanadı Şehit Ebu Ali Mustafa Tugayları'nın bir üyesi olan Tamir el-Kilani, İsrail'in bubi tuzaklı bir motosiklet patlaması sonucu öldürüldü.
Aslanlar Yuvası'nın Filistin İslami Cihad hareketine bağlı birçok önde gelen üyesi de Nablus'a yapılan çeşitli saldırılarda öldürülürken, Filistin Yönetimi de grubun liderliğini yapan en önemli Hamas üyesi Musab Şıteyye'yi tutuklayıp hapse attı.
Böylece geriye Oday el-Azizi'nin komuta ettiği Aslanlar Yuvası'na liderlik edecek çok daha az çeşitli bir savaşçı grubu kaldı. Hamas üyelerinin aksine, el-Fetih'e bağlı bazı savaşçılara, İsrail işgal güçleri tarafından suikast ve tutuklamadan kaçınmak için geçici olarak Filistin Yönetimi gözetiminde kalma seçeneği tanınıyor.
Filistin Yönetimi Başkanı Abbas'a sadık önde gelen bir aileden bir kadınla evli olan Azizi'nin kendisi de Filistin Yönetimi'nde güvenlik görevlisi ve bir süre Filistin Yönetimi ile Aslanlar Yuvası (Lions' Den) arasındaki ilişkiyi yönetmek için çalıştı.
Ancak Aslanlar Yuvası (Lions' Den) giderek gücünün azaldığını gördü ve içinde bulunduğu zor durum nedeniyle yalnız kaldı. ABD Biden yönetimi kısa bir süre önce Batı Şeria'daki silahlı faaliyetlere katılımı nedeniyle grubu yaptırımlarla hedef aldı, ancak şu anda varsa bile marjinal bir rol oynuyor.
Tiravi, The Cradle'a "her şeyin çoktan bittiğini...ana yapının dağıtıldığını" söylerken, Batı Şeria'daki direniş gruplarıyla bağlantılı iki isimsiz kaynak, direnişin gücünün azaldığını ve gerçekte var olmadığını, çünkü şu anda onun yerine başka silahlı grupların İsrail'in Nablus'a yönelik saldırılarına karşı direndiğini söylüyor.
İsrail'in Batı Şeria'daki direniş gruplarını dağıtma ve yerel Filistin Yönetimi unsurlarıyla bağlarını kopararak iç çatışmaları teşvik etme girişimlerine rağmen gruplar varlıklarını sürdürüyor.
Operasyonlarının gelecekteki genişlemesi, karmaşık bir ortamda manevra yapma becerilerine, Filistin Yönetimi Güvenlik Güçleri ve İsrail ordusunun kontrolünden kaçınmalarına ve tüm bunları yaparken taktiklerini geliştirip cephaneliklerini güçlendirmelerine bağlı.
Çeviri: YDH
