Filistin Yönetimi çöküyor

YDH- Foreign Affairs'te yayımlanan makalede, iki devletli bir sonucu savunan ülkelerin, Batı Şeria'nın mevcut savaşta üçüncü bir cepheye dönüşmesini önlemek için Filistin devletinin halkına uygun hizmetleri sağlamasına ve halkın güvenini yeniden tesis etmesine yardımcı olmaları gerektiği üzerinde duruluyor.

Nisan ayından bu yana dokuz ülke -Ermenistan, Bahamalar, Barbados, İrlanda, Jamaika, Norveç, Slovenya, İspanya ve Trinidad ve Tobago- Filistin devletini resmen tanıdı. Belçika, Lüksemburg ve Malta da yakında aynı şeyi yapabileceklerini ima ettiler.

Birleşik Krallık'ın yeni başbakanı Keir Starmer da öyle; bu arada Fransa'da, ülkenin son seçimlerini kazanan koalisyona katılan sol partiler tanımayı savundu. Şu anda Filistin devletini tanıyan ülke sayısı 149 ve tartışmalı bir bölge olan Batı Sahra var, İsrail'i tanıyan ülke sayısı ise 165. Artan tanıma hızı, iki ülkenin yakın zamanda benzer bir seviyeye ulaşmasına yol açabilir. 

Son dönemde Filistin'i tanıyan ülkeler arasında, liderleri Avrupa'nın geri kalanının da aynı şeyi yapmasını arzu ettiklerini ifade eden bir dizi büyük Batı Avrupa ülkesinin yer alması dikkat çekicidir.

Filistin'in son zamanlarda tanınması, Gazze'de devam eden çatışma ve Batı Şeria'daki İsrail politikalarına yönelik hayal kırıklığını yansıtan sembolik bir jest niteliğindedir.

Filistin'i tanıyan ülkelerin liderleri, diplomatik tanımanın sahada somut faydalara dönüşeceği, Filistin'in egemenliğini ve müzakere gücünü destekleyeceği ve aynı zamanda çatışmaya başarılı bir iki devletli çözüm olasılığını artıracağı yönündeki iyimserliklerini dile getirdiler.

İsrail ve Hamas arasında kalıcı bir ateşkese aracılık eden çeşitli dış taraflar, uzun ömürlü bir Filistin devletinin ilerlemesini, olası herhangi bir anlaşmanın çok önemli bir bileşeni olarak görüyor. 

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store'a göre Filistin'i tanımak, Orta Doğu'ya kalıcı barış getirebilecek tek çözüme stratejik bir yatırım olarak görülüyor.

Ancak bir Filistin devletini tek taraflı olarak tanımak yanlış bir ilk adımdır ve bölgedeki çalkantıları daha da şiddetlendirebilir.

İsrail yönetimi ve halkı bunu Hamas'ın 7 Ekim katliamından sonra haksız bir ödül olarak görmekle kalmayacak, aynı zamanda tek başına ele alındığında bu adımın Filistinliler için hiçbir somut faydası olmayacaktır.

Gerçek bir Filistin egemenliğine duyulan ihtiyaç her geçen gün daha da artarken, Filistin devletinin sözde yöneticisi olan Filistin Yönetimi çökmeye 2002-2003'teki ikinci intifadanın zirvesinden bu yana hiç olmadığı kadar yakın.

İsrail hükümetinin geçtiğimiz yıl Filistin Yönetimi'nin mali kaynaklarını çökertme çabaları, kurumu tamamen iflasın eşiğine getirdi; Mayıs ayında Dünya Bankası, Filistin Yönetimi'nin yakında geri dönüşü olmayan bir mali krize sürüklenebileceği uyarısında bulundu. 

Filistin Yönetimi değil yönetmek civarından bile geçmiyor zaten Filistinliler de FY'ni ne seviyor ne güveniyor. Bu zorlu koşullar yeni bir Filistin devletinin kurulur kurulmaz başarısızlığa uğramasına yol açacaktır.

Bir Filistin devletini tanımak ve yönetim otoritesinin etkin bir şekilde yönetmeye hazırlanmasına somut bir şekilde yardımcı olmadan yaşayabilirliğine dair beklentileri yükseltmek gerçek bir tehlikedir.

İki devletli bir sonuca giden yolu açmak isteyen ülkeler farklı, iki yönlü bir yaklaşım benimsemelidir.

İlk olarak, İsrail'in gelecekteki bir Filistin devletinin topraklarına tecavüz etmeyi bırakmasını sağlamak için yerleşimci liderler ve kuruluşlar ve hatta Batı Şeria'daki İsrail bölgesel aşiretler üzerinde hedefli yaptırımlar gibi siyasi, ekonomik ve diplomatik manivelalar kullanmalıdırlar.

İkinci olarak, gelecekteki bir devletin kuruluşunu ilan etmeden önce temellerini güçlendirmek için çalışmalıdırlar.

Denizaşırı aktörlerden acil ve hedefe yönelik yardım alınmazsa Filistin Yönetimi kısa süre içinde Batı Şeria'daki hakimiyetini kaybedebilir ve bu noktada Gazze üzerinde etkili bir kontrol sağlama şansı kalmaz.

Filistin Yönetimi'ne karşı derin bir hayal kırıklığı yaşayan Filistinlilerin çoğu da bu kurumun yönetimde kalması konusunda kararsızdır; Filistin Yönetimi'nin gelecekte kurulacak bir Filistin devletine liderlik etmesini isteyen dış aktörler, öncelikle bu kurumun kendi seçmenlerinin güvenini yeniden kazanmasına yardımcı olmalı ve İsrail'in bu kurumun yönetme kapasitesinden yoksun olduğu yönündeki itirazlarını boşa çıkarmalıdır.

Başka bir deyişle, bir Filistin devletini desteklemek gibi ciddi bir niyeti olan herkes enerjisini ve parasını ağzı çalıştığı gibi çalıştırmalıdır. 

Akış hâli

Filistin devletini tanımanın pek çok avantajı ve az sayıda riski varmış gibi görünebilir. Uluslararası hukuktaki standart tanıma göre, bir devlet daimi bir nüfus, tanımlanmış bir toprak ve bir hükümet üzerinde etkin kontrol sağlamalı ve uluslararası ilişkiler yürütme kapasitesine sahip olmalıdır.

Ancak tarih, yeni bir devleti tanıma kararlarının her zaman devletin bu koşulları yerine getirip getirmediğini değil, daha ziyade bir halkın kendi kaderini tayin hakkını desteklemeye yönelik normatif ve siyasi saikleri yansıttığını göstermektedir.

Bir dizi ülkenin 1948 yılında İsrail devletini hızlı bir şekilde tanıması, toprak anlaşmazlıklarının her zaman devletleşmenin önünde bir engel olmadığını göstermiştir.

Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkeler Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ni 1960 yılında henüz bir iç savaşın içindeyken tanımış ve aynı şekilde Güney Sudan'ı da topraklarının büyük bir bölümünde etkin bir kontrol uygulamamasına rağmen 2011 yılında tanımıştır.

Örneğin Kosova örneği, doğru koşullar altında erken uluslararası tanımanın yapıcı bir devlet inşası sürecine yardımcı olabileceğini göstermektedir.

Kosova'nın 2008'deki tek taraflı bağımsızlık ilanının ardından Fransa, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık ve ABD gibi büyük ülkeler Kosova'nın egemenliğini hızla tanıdı. Bu adım Kosova'ya meşruiyet kazandırmış, yardım ve dış desteğin önünü açmış ve kilit uluslararası kurumlara kabul edilmesini sağlamıştır.

Bir Filistin devletinin kurulması için gerekli koşullar hâlâ eksiktir. Bazı ilerlemelere rağmen, Filistin teorik bir varlıktan küresel platformda önemli bir oyuncuya dönüşüyor.

BM'nin 2012 yılında Filistin'e gözlemci statüsü verme kararının ardından, ülke çok sayıda anlaşma imzalamış, çeşitli uluslararası forumlara katılmış ve İsrail'e karşı hukuki girişimlerde bulunmuştur.

Ancak uluslararası kabul tek başına gerçek bağımsızlığın önündeki büyük engelleri ortadan kaldıramaz: Filistin topraklarının bölünmüşlüğü, sınırlı özyönetim, İsrail yerleşimlerinin genişlemesi ve Filistin Yönetimi'nin verimsizliği.

Zaten kırılgan olan Filistin Yönetimi, 7 Ekim'den bu yana yönetim kapasitesini daha da zayıflattı. Hazırlıklı olmak devlet olmak için çok önemli olsa da, sağlam yönetim yapıları olmadan sadece sembolik tanınma olumlu sonuçlar vermeyecektir.

Mevcut İsrail hükümeti Filistin Yönetimi'nin selameti için başlıca tehdittir. Filistin Yönetimi'nin çöküşünü engellemeye yönelik yüzeysel çabalara rağmen, İsrail devleti açık ve örtülü bir şekilde Filistin Yönetimi'nin Batı Şeria'daki otoritesini zayıflatmaya çalışmaktadır.

Washington'daki pek çok analistin ılımlı olarak gördüğü İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant bile Mayıs ayında İsraillilerin 2005 yılında çekildikleri üç eski Batı Şeria yerleşimine geri dönmelerine izin verileceğini açıklayarak İsrail'in 2005 yılında ABD Başkanı George W. Bush'a verdiği taahhütleri ihlal etti. 

İsrail'in Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich liderliğindeki mevcut hükümetinin daha radikal sağcı üyeleri, Filistin Yönetimi'nin altını oyma niyetleri konusunda daha açık sözlüler.

Smotrich, Savunma Bakanlığı bünyesinde Batı Şeria'daki arazilere el koyma, yeni yerleşimler inşa etme ve izinsiz inşa edilen Filistinlilere ait binaları yıkma yetkisine sahip yeni bir hükümet organı olan Yerleşimler İdaresi'ni kurdu ve denetliyor.

Yerleşim hareketinin liderlerinden biri olarak, siyasi konumunu yasadışı ileri karakolların kurulmasına göz yummak için kullanıyor ve diğer devletlerin Filistin'i tanımasına karşı bir misilleme olarak nitelendirdiği şekilde bunları geriye dönük olarak yasallaştırıyor.

İsrail ile müzakerelerin dışında ve İsrail'in itirazlarına rağmen bir Filistin devletinin tek taraflı olarak tanınması bu tür misillemelerin artmasına yol açabilir. İsrail'in aşırı sağı uzun zamandır kendi yasadışı inşaatlarını geriye dönük olarak yasallaştırmak istiyor.

Ancak bu faaliyetin Filistin'in tek taraflı olarak tanınmasına uygun bir yanıt olarak nitelendirilmesi, Batı Şeria'ya yönelik bu tür tecavüzlere aşırı yerleşimci kanadın ötesinde daha geniş bir destek oluşturuyor.

Filistin'in daha fazla tanınması, İsrail sağ kanadının uzun zamandır Batı Şeria'yı güç kullanarak ilhak etme çağrılarını meşrulaştırabilir. 1948 yılında Siyonist liderler İsrail'in kuruluşunu ilan ettiklerinde bunu savaş takip etti. Ancak yeni bağımsızlığını kazanan İsrail, kurduğu sınırları savunma kapasitesine sahip olsa da bir Filistin devleti bunu yapamazdı.

İntihar koşusu

İsrail politikaları Filistin Yönetimi üzerindeki ekonomik baskıyı da giderek arttırıyor. İsrail, Filistin Yönetimi adına İsrail'den Batı Şeria'ya geçen mallar üzerinden vergi topluyor.

Oslo anlaşmaları uyarınca bu vergilerin aylık olarak Ramallah'a aktarılması gerekiyor. Son yıllarda bu vergi gelirleri Filistin Yönetimi'nin gelirlerinin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturuyordu. Bu gelirler 7 Ekim'den önceki aylarda aylık ortalama 220 milyon dolarken, Gazze'deki savaşın yol açtığı ekonomik yavaşlamanın bir sonucu olarak şimdi 55 milyon dolara düştü. 

Ancak İsrail, 7 Ekim ile bu yılın Temmuz ayı başları arasında Filistin Yönetimi'ne borçlu olduğu azalan gelirleri bile ödemedi; ödemelerin kısmen aktarılmasını sağlamak için bir son dakika anlaşması yapıldı. Dahası, Filistin Yönetimi tarafından toplanan yerel vergi gelirleri 7 Ekim'den bu yana yüzde 50'den fazla azaldı. 

Filistinlilerin çalışma izinlerinin iptal edilmesi ve Hamas'a karşı mücadelenin Batı Şeria'ya yayılması gibi İsrail'in diğer politikaları, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin faaliyetlerinin artmasına ve hareket özgürlüğünün daha sıkı bir şekilde kısıtlanmasına yol açarak Batı Şeria'nın işgücü verimliliğini düşürdü ve işsizlik oranını yükseltti. 

Buna ek olarak, geçmişte Filistin Yönetimi'nin gelirlerine önemli ölçüde katkıda bulunan uluslararası bağışlar, bağışçıların yorgunluğu ve mevcut insani yardımların Gazze'deki krize yönlendirilmesi nedeniyle neredeyse yok oldu. Bu bağışlar şu anda 2012'den bu yana en düşük noktasında.

Sonuç olarak, Filistin Yönetimi'nin 2023'te 740 milyon dolar ve 2022'de 451 milyon dolar olan nakit açığının 2024'te 2 milyar doları aşması bekleniyor. ÖİB'nin toplam borcu bu yılın sonuna kadar 5 milyar dolara tırmanabilir.

Bu mali sıkıntıların bir sonucu olarak Filistin Yönetimi kamu çalışanlarının maaşlarında yüzde 50'ye varan kesintiler yapmak ve özel sektör tedarikçilerine yapılan ödemeleri geciktirmek zorunda kaldı.

Batı Şeria'da devlet bakanlıkları artık haftada sadece üç ya da dört gün çalışıyor. İsrail kapılarını Filistinlilere kapattıkça ihtiyaçları daha da arttı, ancak Filistin Yönetimi eğitim, sağlık ve sosyal refah gibi alanlarda hizmet sunumunu önemli ölçüde azaltmak zorunda kaldı. 

Örneğin sosyal yardım için yapılan kamu harcamalarının azalması, Batı Şeria'nın en yoksul ailelerine yapılan nakit ödemelerde kesinti ve gecikmelere neden oldu.

Devlet hastanelerinde kronik hastalıklar için kullanılan ilaçların tükenmesi, sıradan Filistinlileri sadakaya bel bağlamaya ya da pahalı özel tıbbi sevklere başvurmaya zorluyor; özel sağlık hizmetleri de zor durumda, çünkü Filistin Yönetimi'nin özel sektöre olan borçlarının yaklaşık yüzde 60'ı özel ve STK sağlık hizmeti sağlayıcılarına ait.

Mahkemeler kağıt ve yazıcı mürekkebinden tasarruf etmek için basılı tutuklama emri çıkarmayı bile durdurdu.

Bu zorluklara ek olarak, 1 Haziran'da Filistin Yönetimi'nin mali durumunu daha da kötüleştirecek iki yeni İsrail yasası yürürlüğe girdi. Her iki yasa da Filistinli terör eylemleri mağdurlarına Filistin Yönetimi'nden otomatik tazminat hakkı tanıyor ve geriye dönük olarak 7 Ekim'e kadar uygulanabiliyor.

İsrail'in Filistin Yönetimi'nden kestiği vergi gelirlerinden, bir terör saldırısında yaralanan her kişi için 1.3 milyon dolar ve ölen her İsrailli için 2.7 milyon dolar kesmesi bekleniyor. Her ne kadar bu yasa hala değişime tabi olsa ve mahkemede itiraz edilse de, tam olarak uygulanması Filistin Yönetimi'ni bir anda iflas ettirebilir.

Smotrich, Filistin Yönetimi'nin mali çöküşüne duyduğu hevesi açıkça ortaya koydu. Mayıs ayında “Bırakın çöksün” demişti. Filistin Yönetimi'nin mali durumunu istikrarsız bir konumda tutmak için güçlü bir kişisel teşviki var: bu istikrarsızlık değerli bir koz oluşturuyor.

İsrail Maliye Bakanlığı şu anda Filistin bankalarına para transferi yapan İsrail bankalarını tazmin ediyor ve bu da İsrail bankalarını terörist faaliyetlere yardımcı olabilecek para transferleri nedeniyle yaptırımlara veya davalara karşı koruyor.

Smotrich defalarca bu tazminatı sona erdirmekle tehdit etti ki bu da İsraillilerin Filistinli banka hesaplarına sahip şirketler ya da kişilerle ve Filistin Yönetimi'nin kendisiyle herhangi bir iş yapmasını imkansız hale getirecek. 

Smotrich, İsrail bankalarının tazminatını geçici olarak uzatmayı ve Filistin Yönetimi'nin vergi gelirlerinin bir kısmını serbest bırakmayı kabul etmesi karşılığında, daha fazla yerleşim inşaatı için onay ve Filistin Yönetimi yetkililerinin seyahat izinlerinin iptali gibi büyük tavizler kopardı.

Gerçekten de Smotrich, daha da önemli toprak tavizleri için ekonomik tedbirlerden ödün vermeye istekli olduğunu gösterdi ki bu da anlamlı bir Filistin devleti ihtimaline daha fazla darbe vuracak bir sonuç.

İsrail savunma teşkilatı, Filistin Yönetimi'nin ve Filistin ekonomisinin parçalanmasının Batı Şeria'yı istikrarsızlaştıracağını bildiğinden, Smotrich'in ekonomik tehditlerini derin bir endişeyle karşıladı.

Ancak bu uyarılar büyük ölçüde dikkate alınmadı: İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Smotrich ve Ben-Gvir'e dayanan koalisyonunun çökmesine neden olacak herhangi bir şey yapmak istemiyor. Smotrich, Ekim ayında süresi dolan banka tazminatının sona ermesine izin verirse, bu Filistin ekonomisini bir gecede sadece nakit paraya dayalı bir ekonomiye dönüştürebilir, onlarca yıl geriye götürebilir ve Filistin Yönetimi'ni daha da itibarsızlaştırabilir.

İçten çürüme 

Filistin Yönetimi sadece İsrail'in politikaları tarafından engellenmiyor. Filistin Yönetimi'nin iç yönetimi yolsuzluk ve otoriterlik ile karakterize edilmektedir.

Doğrudan kontrolü altındaki bölgelerde -Batı Şeria'nın yüzde 40'ını oluşturan A ve B bölgeleri- Filistin Yönetimi, bölge sakinlerine hizmet, geçim kaynağı ve saygınlık sağlamak için ciddi bir mücadele veriyor. Bu durum kısmen bütçe sıkıntılarından kaynaklanıyor; ayrıca hiçbir zaman düzgün işleyen bir Batı Şeria ekonomisi kuramadı. 

Önümüzdeki yıl 90 yaşına basacak olan Başkan Mahmud Abbas, Filistin Yönetimi'ni neredeyse tamamen kanun hükmünde kararnamelerle, çok az şeffaflık ve denetimle yönetiyor.

Farklı gruplardan militanların Cenin, Nablus ve Tulkerm gibi şehirlerde yetersiz finanse edilen ve motivasyonu düşük Filistin Yönetimi güvenlik güçlerine açıkça meydan okuması nedeniyle güvenlik özel bir sorun.

Filistin Yönetimi'nin kötü performansı anket sonuçlarına da yansıyor. Filistin Politika ve Anket Araştırmaları Merkezi'nin 26 Mayıs ve 1 Haziran tarihleri arasında Batı Şeria ve Gazze'de gerçekleştirdiği bir ankete göre Abbas'ın performansından duyulan memnuniyet yüzde 12'de kaldı.

Gazzelilerin dörtte biri savaştan sonra Gazze'yi kontrol etmek için seçilmiş bir başkan, parlamento ve yerel hükümet memurları ile yeniden yapılandırılmış bir Filistin Yönetimi istediklerini söylerken, yüzde 10'u yeni bir lider altında Filistin Yönetimi yönetimini tercih edeceklerini söyledi.

Ancak Batı Şeria'da ankete katılanların sadece yüzde 11'i ve yüzde altısı aynı şeyi söyleyerek partinin doğrudan yönetimine maruz kalan insanlar arasında popülerliğinin olmadığını ortaya koydu.

Reform baskısı altındaki Filistin Yönetimi Şubat ayında bir ekonomist olan Muhammed Mustafa başkanlığında yeni bir teknokrat hükümet kurdu ve hemen iddialı bir reform gündemi açıkladı.

Bu gündemi uygulamaya çalışıyor, örneğin bakan yardımcılığı pozisyonları için el-Fetih'in alışılagelmiş yandaşlarını atamak yerine başvuru çağrısı yapıyor. Ancak gerçekten geniş çaplı bir değişimi gerçekleştirme kapasitesi sınırlı.

Filistin Politika ve Anket Araştırmaları Merkezi'nin Mayıs sonunda yaptığı ankete katılanların büyük çoğunluğu Mustafa'nın yeni hükümetinin gerekli reformları gerçekleştiremeyeceğine inandıklarını söyledi.

Filistin Yönetimi'ni bir kalem darbesiyle geçici bir otoriteden kalıcı bir devlete dönüştürmek bu sorunlar silsilesini ortadan kaldırmayacaktır. Filistin Yönetimi'nin işlevsiz ve iflas etmiş durumu ile kamuoyu nezdindeki meşruiyet eksikliği göz önüne alındığında, Filistin devletinin başarısız bir devlete dönüşme riski son derece gerçektir.

Filistin Yönetimi'nin sosyal hizmetler sunma ve kanun ve düzeni sağlama kabiliyetinde daha fazla düşüş yaşanması, Batı Şeria'nın bazı bölgelerinde savaş ağaları ve çetelerin fiili yöneticiler haline geldiği bir duruma yol açabilir ki bu da 2002 ve 2003'te ikinci intifada sırasında yaşananlardan daha kötü bir senaryodur.

Görev dağılımı

Eğer uluslararası aktörler iki devletli bir sonuca ulaşma konusunda ciddilerse, devletin tanınması gibi sembolik bir adımdan önce Filistin Yönetimi'nin reformlarında ısrar etmek, İsrail'in iki devletli çözümü baltalama girişimlerini durdurmak ve Filistinlilere gerçek devlet inşasında yardımcı olmak gibi somut adımlar atılmalıdır. 

İsrail'e gelince, diğer devletler siyasi, ekonomik ve diplomatik güçlerini, İsrail'in ülkelerinin tamamen gayrimeşrulaştırılacağına dair korkularını körüklemeden, ülkenin geriye kalan küçük Filistin kapasitesini aşağılamasını durdurmaya yönlendirmelidir. Bu da İsrail'i, İran ve vekillerinden gelen meşru ve süregelen tehditler karşısında genel güvenlik duruşunu bozmadan Batı Şeria'daki davranışlarının sonuçlarına katlanmaya zorlamak için balta yerine neşter kullanmak anlamına geliyor.

Diğer ülkeler, gelecekteki bir Filistin devleti için belirlenen topraklarda yaşayan İsrailli kişilerin, projelerin ve varlıkların yurtdışındaki kültürel ve araştırma-geliştirme programlarına erişimini kısıtlayabilir.

 İsrail bankalarının Batı Şeria'da faaliyet gösteren müşterileri ve kurumları kaydetmelerini zorunlu kılabilir.

İsrail'in bir devlet olarak geniş meşruiyetinden ziyade yerleşim projesine karşı çıkmak için uluslararası örgütlerdeki diplomatik araçları kullanabilir ve yerleşimleri destekleyen şemsiye gruplara, yerleşimci hareketi liderlerine ve hatta yasadışı karakolların veya yerleşimci şiddetinin inşasına ve finansmanına yardım eden İsrail belediye kuruluşlarına yaptırım uygulayabilir.

ABD Başkanı Joe Biden'ın Şubat ayında bu tür bazı liderlere yaptırım uygulanmasını öngören kararnamesi bir şablon niteliğindedir, ancak bu kararnamenin etkisini genişletmek ve diğer ülkeleri de aynı yolu izlemeye teşvik etmek için alan mevcuttur.

Filistin devletinin inşası ile ilgili olarak atılması gereken en acil adım Filistin Yönetimi'ni istikrara kavuşturmak için acil mali yardım bulmaktır. Mustafa önümüzdeki 12 ay için 2.7 milyar dolar acil bütçe desteği talep etti ki bu miktar Filistin Yönetimi'ne sağlanan uluslararası fonları 2013 öncesi seviyelerine geri getirecek.

Ancak bu geçici fon sadece geçici bir yara bandı olacak ve Filistin Yönetimi'ne sadece birkaç aylığına can simidi olacak.

Filistinlilerin Filistin Yönetimi'nden duydukları derin endişe meşrudur. Ancak Filistin Yönetimi'nin çökmesi halinde ortaya çıkacak boşluğu başka hiçbir aktör makul bir şekilde dolduramaz. Tüm hatalarına ve eksikliklerine rağmen Filistin Yönetimi, otuz yıllık yönetim tecrübesine sahip kurumlar ve bir bürokrasi yaratmayı başardı.

Ayrıca dünya çapında önemli diplomatik ilişkilerini sürdürmeye devam etmektedir. Filistin Yönetimi'ne yapılan uluslararası yardımların etkili olabilmesi için bağışçıların bu desteği Filistin Yönetimi'nin belirli reformları hayata geçirmesi şartına bağlamaları ve Filistin Yönetimi'nin meşruiyetinin giderek artmasının daha da anlamlı reformları teşvik edeceği umuduyla bu reformların hayata geçirilmesine yardımcı olmayı taahhüt etmeleri gerekmektedir.

Filistin Yönetimi yeni hükümetini Biden'ın savaş sona erdikten sonra “yeniden canlandırılmış” bir Filistin Yönetimi'nin Gazze'yi yönetmesini destekleme sözü üzerine kurdu. Ancak hiçbir uluslararası aktör Filistin Yönetimi'nin kendisini yeniden canlandırmasına yardımcı olmadığı sürece bu tür vaatler boş olacaktır.

Filistin Yönetimi bunu kendi başına yapamaz, bunun tek nedeni İsrail'in baskı kampanyası değil. Aslında Filistin Yönetimi için yüksek (ve şu anda gerçekçi olmayan) beklentiler yaratmak sadece umut ve gerçeklik arasındaki uçurumu vurgulama ve İsrail'in Filistin kurumlarının herhangi bir bölgeyi yönetemeyecek kadar beceriksiz olduğu iddialarına meşruiyet kazandırma riski taşır.

Uzun vadeli kapasite inşasına yardımcı olmak için kilit donör ülkelerin aynı hedef doğrultusunda ortaklaşa çalıştıkları ancak görevleri bölüştükleri kapsamlı bir strateji benimsemeleri gerekmektedir.

Tek bir uluslararası aktöre göz korkutucu ve siyasi açıdan tehlikeli bir görev yüklemekten kaçınmak için iş bölümü çok önemlidir; bu kavram bu yüzyılın ilk on yılında Selam Feyat başbakanken öngörülmüştü, ancak hiçbir zaman tam olarak uygulanmadı.

Filistin Yönetimi'nin halihazırda çok sayıda paydaş ve yardım sağlayıcı arasında işbirliğini destekleyebilecek bir yardım koordinasyon sekretaryası bulunmaktadır.

Ülkeler farklı ve tamamlayıcı destekleyici roller üstlenebilirler. Örneğin ABD, Filistin Yönetimi güvenlik güçlerini eğitmeye devam edebilir, Gazze'de kanun ve düzeni yeniden tesis etmek üzere tasarlanmış bir gücün hazırlanmasına yardımcı olabilir ve yeni hükümetin güvenlik sektörü reform planlarını uygulamasına yardımcı olabilir.

Almanya, hem eğitim sonuçlarını iyileştirecek hem de İsrail'in mevcut Filistin müfredatının şiddeti teşvik ettiği yönündeki endişelerini giderecek kapsamlı bir eğitim reformu çabasına öncülük edebilir. Birleşik Krallık Filistin Yönetimi'nin belediye yönetimini güçlendirmesine, Hollanda ise su ve enerji sektörünü geliştirmesine yardımcı olabilir.

Filistin'i tanıyan veya iki devletli bir sonucu savunan ülkeler, Filistin devletinin halkına uygun hizmetler sunması ve halkın güvenini yeniden kazanması için mücadele etmesine yardımcı olmalıdır.

Aksi takdirde, iki devleti gerçekleştirmeye yönelik her türlü adım hayal ürünü olacak, çökmekte olan bir temel üzerine inşa edilecek ve muhtemelen Batı Şeria'nın mevcut savaşta üçüncü bir cepheye dönüşmesine yardımcı olacaktır.

Adımları atlayıp sadece bir Filistin devletini var etmeye çalışmak ve sözde yeniden canlandırılmış bir Filistin Yönetimi'ni idealize etmek yerine amaç, Batı Şeria'yı etkin bir şekilde yönetebilecek ve potansiyel olarak yakında Gazze'yi yönetmeye geri dönebilecek yetenekli bir Filistin Yönetimi'nin ortaya çıkmasına yardımcı olmak olmalıdır.

Böylece, siyasi koşullar değiştiğinde ve İsrail ile Filistinliler iki devletli bir sonuç için müzakerelere yeniden başladıklarında, başarıya hazır, işleyen fiili bir Filistin devleti zaten var olacaktır; bu devlet sadece ismen değil fiilen de dünyanın desteğine sahip olacaktır.

Çeviri: YDH