Makale, İsrail'in askeri stratejisinin Direniş Ekseni tarafından yaratılan kuşatma nedeniyle giderek daha fazla zorlandığını ve rejimin küresel konumunda algılanan bir düşüşün ortasında ABD desteğine daha fazla güvenmek zorunda kalabileceğini göstererek bölgedeki güç dengesinde önemli bir değişim olduğunu vurguluyor.
YDH- El-Meyadin'de yayımlanan makalenin yazarı Ali Cezzini'ye göre, İsrail'in hem bir kumar hem de bir provokasyon olarak algılanan eylemleri gerilimi tırmandırıp daha geniş çaplı bir çatışma potansiyeline dair soruları gündeme getirirken, ABD'nin de müttefikini desteklemek ve ortaya çıkan küresel zorluklar karşısında kendi stratejik önceliklerini yönetmek arasında hassas bir denge kurduğu görülüyor.
İsrail'in sırasıyla Beyrut ve Tahran'da şehit Fuad Şukur ve İsmail Heniyye'ye yönelik suikastlarının ardından, birçok gözlemci için İsrailliler şöyle göründü: sınırsız ve koşulsuz savaş isteyen azgın bir boğa. Ancak bu kadar basit değil.
Tırmanma üstünlüğü ve kuduz köpek gibi olmaklık, parçası oldukları çatışmalarda İsrail'in savaş stratejisinin bir yanı olsa da, bu kez hakimiyet İsraillilerde değil. İsrailliler şu anda "Süleymani'nin ateş çemberi" olarak adlandırılan bir çember tarafından kuşatılmış durumda. Bu halka, adından da anlaşılacağı üzere, şehit Kasım Süleymani'nin gözetimi ve rehberliği altında uzun bir süre boyunca inşa edildi. Tamamen ya da kısmen Direniş Ekseni'ni oluşturan ülkelerin geniş topraklarına uzanmaktadır. Söz konusu halkadaki "ateş" çok çeşitli ve önemli miktarda balistik ve seyir füzelerinin yanı sıra saldırı dronlarından oluşmaktadır. Bu cephanelikteki araçlardan bazıları Eksen'in teknoloji öncüsü İran tarafından üretilirken, diğerleri teknoloji ve uzmanlık paylaşımı yoluyla elde edildi.
İsrailliler ne istiyor?
Mevcut güç dengesi nedeniyle İsrail rejiminin bu savaşı kendileri için rejimlerinin efendileri olan Amerikalıların yürütmesini istemesi daha muhtemeldir. Küresel güç dengesindeki mevcut değişim, İsraillilerin uluslararası sahnede aldığı zararı arttırdı ve zamanın İsrail işgal rejiminin aleyhine işlediğine dair bir algı oluştu. Başka bir deyişle, İsrailliler muhtemelen İsrail'in gücünün zirvesine ulaştığına ve bundan sonra her şeyin yokuş aşağı gideceğine inanıyor. İsrail'in dünya çapında parya statüsü kazanması, rejimin en aklı başında üyeleri tarafından hafif görülmüyor ve bu ikileme, İsrail'in stratejik düşüncesinde bir tabu olan, güvenlik için ABD'ye tamamen güvenmek de ekleniyor.
İsrail'in "normal bir ülke" olmadığı gerçeği, gülünç ve aşırı yüksek zafer eşiği koşullarında çok iyi fark edilebilir. Caydırıcılık, sömürgeci bir varlık olarak İsrail güvenlik doktrininde doğal olmayan bir şekilde önemli bir rol oynar. Bu bakış açısında caydırıcılık belirli bir dengeye -sağduyulu hale- ulaşmak değil, yerlilerin İsraillilerin üstün ve yenilmez olduğuna inanması anlamına gelir. Bu tür bir sömürgeci zihniyet mantığı kullanıldığında, kitlesel katliam, savaş suçları ve hatta soykırım, her zaman bu işgali ortadan kaldırmaya çalışacak çok daha fazla sayıda düşmanla karşı karşıya kalındığında bir zorunluluk haline gelir. Görünüşe göre stratejik bir yenilgiyle karşı karşıya kalan İsrailliler, hem Beyrut'a hem de Tahran'a saldırmak gibi mantıksız ve çılgınca bir kumar oynayarak gerilimi tırmandırmayı tercih ettiler.
Son dönemde İsrail'in karar alma sürecinde rol oynamış olabilecek bir diğer faktör de sivillerin, yerleşimcilerin ordu üslerini basmasıdır. Bu tür benzeri görülmemiş eylemler, uykuda olan akut bir iç çatışmanın şiddete dönüşmesi korkularını arttırmış, bu da birleştirici bir an arayışıyla bu şiddeti dışa vurarak harekete geçme arzusunu yoğunlaştırmıştır. Eğer İsrailliler herhangi bir noktada savaş istiyorlarsa, bu kesinlikle bitkin bir ordu, hasarlı teçhizat ve 10 ay süren çatışmalardan sonra tükenmiş önleme araçları ile değildir. Görünen o ki durumu şu şekilde algılıyorlar:
1- Sınırlı seçenekler nedeniyle savaş kaçınılmazdır.
2- Gelecekte herhangi bir savaş çok daha zor koşullarda yapılacaktır.
Neden gelecekte herhangi bir savaşı daha zor hatta imkansız olarak algılasınlar?
A- Uluslararası ilişkilerin nedenlerine ve geleneklerine aykırı olsa bile mutlak caydırıcılığı yeniden tesis etmeye kararlı sömürgeci bir varlıktırlar.
B- Direniş Ekseni'nin genişlemeye ve teknoloji açığını daraltmaya devam ettikçe artan gücü ışığında gelecek garanti değildir.
C- ABD'nin İsrail macerasına verdiği koşulsuz destek gelecekte garanti olmaktan uzak görünmektedir. Bunun nedeni, Doğu Asya gibi diğer savaş alanlarıyla iç içe geçme olasılığına eklenen iç faktörlerin bir kombinasyonudur.
D- Gazze'de devam eden soykırım nedeniyle parya statüsü ufukta belirirken, İsrailliler uluslararası izolasyonun güç projeksiyonlarını ve ekonomilerini etkileyeceğinden korkuyor çünkü nüfus ve kontrol ettiği kara parçası bakımından küçük bir varlık, bu nedenle ticaret çok önemli.
E- İsrail'in iç çekişmeleri 7 Ekim'den önce zirveye ulaşmıştı. Ateşin bir kısmı son zamanlarda küllerin altından tutuşmaya başladı ve savaş bittiğinde çatışmanın şiddete dönüşebileceği beklentileri var. Dolayısıyla, her zaman gölgede kalacak olan en tehlikeli düşmanlardan kurtulmak hayatta kalmak için bir gereklilik gibi görünüyor.
ABD saldırılara yeşil ışık yaktı mı?
Batı medyasına sızan bazı haberlerde Amerikalıların saldırılardan habersiz oldukları ve şu anda İsrail'in koordinasyon eksikliğinden duydukları "hayal kırıklığını" dile getirdikleri belirtilse de bu soru hala karmaşıklığını koruyor. Soruyu yanıtlamak için öncelikle ABD ile kimi kastettiğimizi netleştirmeliyiz.
Adaylığını geri çekmesinin ardından Biden yönetiminin başına gelen kriz onu büyük ölçüde zayıflattı. Başkan Yardımcısı Kamala Harris, soykırım Ocak ayına kadar bittiği sürece felaket Biden'ın elinde olduğu sürece umursamıyor gibi görünüyor. Benyamin Netanyahu büyük olasılıkla ABD yönetimindeki Siyonistlerden, yani Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı bürokratlarından ve seçilmiş siyasetçilerden destek sözü aldı, bu yüzden kumar oynadı ve büyük tırmanışı yönetti.
İsrail'in saldırma eylemini anlamak için, Eksen'in göz kırpması ve gerilimi düşürmesi halinde böyle bir kumarın başarılı olabileceği varsayımını yapmak gerekir. Tersine, buradaki tüm işaretler ya hep ya hiç seçeneğine sokulduğu için geri adım atmayacağını gösteriyor. Her ne kadar bu fırtınanın dinmesini beklemek ve küresel son modadan faydalanmaya devam etmek Eksen için en akıllıca seçenek gibi görünse de, iki saldırı çok sert oldu ve aynı anda birçok Kırmızı Çizgiyi aştı. Hizbullah Genel Sekreteri Seyyid Hasan Nasrullah'ın da ifade ettiği gibi Tahran'daki saldırı İranlılar için bir onur ve ulusal gurur meselesi haline gelmiştir.
Beyrut'taki saldırıya ilişkin de benzer açıklamalar yapılmış, 3 kırmızı çizgiyi de ihlal ettiği için ateşkes olsa dahi cevapsız kalmayacağı belirtilmiştir: Beyrut'u bombalamak, halkı öldürmek ve üst düzey bir yetkiliye suikast düzenlemek.
Aklı başında bir varsayım, İsraillilerin İranlıları olası bir savaşın dışında tutmaya çalışacağını gösterebilir ama hayır. Herkesin kellesini istiyor gibi görünüyorlar. Buradaki çelişki çarpıcı görünüyor çünkü algıladığınız tehdidin yoğunluğu sahip olduğunuz önleme uçaklarının, tankların ve aktif askerlerin sayısını etkilemiyor. Bu durumda İsrailliler ya suikastların caydırıcılığa yol açacağını ya da Direniş Ekseni'nin sabır politikasını ve uzun süreli güç birikimini terk etmesi durumunda ABD'nin kendileri adına yürüteceği bir savaşı kışkırtacağını düşündüler.
ABD burada Direniş Ekseni'nin ortadan kaldırılmasından kesinlikle fayda sağlayacak olsa da, Batı Asya'da geniş kapsamlı bir savaş, Çin'le yüzleşmek için doğuya dönmeye yönelik algılanan varoluşsal ihtiyaç ışığında sonsuz bir kaynak çukuru olacaktır. Bu, ABD'nin Batı Asya-Kuzey Afrika stratejisinin temel taşı olan İsrail'i herhangi bir noktada terk edebileceği anlamına gelmiyor. Ancak savaşın durmasını, Direniş Ekseni'nin izole edilmesini, Hamas'ın yumuşak güç araçlarıyla boğulmasını ve doğuya daha fazla üs konuşlandırabilmek için bir Arap-İsrail NATO'sunun kurulmasını tercih ederdi.
ABD'nin bölgede bulunacağını açıkladığı 12 gemilik ABD Amfibi Filosu 4 halen Doğu Akdeniz'e ulaşmış değil. Bir deniz tugayının ABD vatandaşlarının tahliyesine katkıda bulunmak dışında tüm bölgeyi içine alabilecek bir savaşta söz sahibi olması pek mümkün değil. Uçak gemisi USS Roosevelt'in 2 Ağustos'ta İranlılar için A2/AD (erişim engelleme/alan reddi) bölgesi olan Körfez bölgesinin dışına çıkması, olacaklara karşı hazırlıklı olunduğunu gösteriyor. ABD'nin önemli bir müttefiki olan Ürdün'ün hava savunmasını güçlendirmek amacıyla bölgede önemli bir hava savunma sistemi hareketi tespit edilmiştir.
Savaş olacak mı olmayacak mı?
Meseleyi daha da garip kılan ise İsrail'iin bölgesel bir savaşa yol açabilecek adımlar atmış olması ve Amerika'nın buna tam olarak hazır olmaması ya da aktif bir şekilde hazırlanmaması. Axios'a göre Biden, İsrail Başbakanı Netanyahu'yu durumu daha da tırmandırmayı seçmesi halinde ABD'nin müdahalesine güvenmemesi konusunda uyarırken Washington'un İsrail'in savunmasına olan desteğini ve bağlılığını ortaya koydu.
Bu durum İsrail'in ABD'yi işin içine çekmeye çalıştığı teorisini desteklese de ABD'nin süregelen çatışmanın kilit bir katılımcısı olmasını engellemiyor. ABD, yaklaşan seçimler için Siyonist bağışçıların mali desteğine ihtiyaç duyması nedeniyle İsrail'i dizginleme konusunda isteksiz ya da ilgisiz kalırsa, bu ülkeler için bunun pek bir önemi olmayacaktır. Sonuç olarak Netanyahu, Biden'ın İsraillilere verdiği öğütlerden bağımsız olarak, üstü kapalı bir hareket özgürlüğüne sahiptir.
Şimdi beklenebilecek olan, Eksen'den ölçeği ve niteliği bilinmeyen bir yanıttır. Buradaki fikir, caydırıcılığı yeniden tesis etmeyi amaçlayan herhangi bir saldırının İsraillileri büyük olasılıkla karşılık vermeye iteceğidir; bu bir kabadayılık gösterisi değil, sömürgeci mantıklarına göre zorlanacakları içindir çünkü bir geri çekilme, düşmanlarının artık ondan korkmaması nedeniyle İsrail'in parçalanması anlamına gelebilir ve bu da zaten şiddetlenen iç çatışmanın cesaretlenmesine eşlik edecektir.
Eksen için buradaki mevcut ikilem, Filistin'i özgürleştirme yolunda savaşı zorlamanın en az karlı seçenek olması ve sınırlı bir saldırının, İsraillilerin herkesi bir anda vurmaya karar vermesi halinde şok faktörünü kaybetmek anlamına gelebilecek olmasıdır. Aynı zamanda, sert bir saldırının İsraillileri karşılık vermekten caydırma şansı daha yüksek gibi görünse de, daha geniş çaplı bir ABD müdahalesi ya da İsraillilerin konvansiyonel olmayan seçeneklere başvurması riskini taşıyor.
İsrail'in hiper-gerilim modeliyle ilgili sorun, bunun sizi ancak bir yere kadar götürebileceği, yani bir darbe yediklerinde buna on darbe ile karşılık vermeleri gerektiğidir. Ancak sorun, düşman on ile karşılık vermeye karar verirse ortaya çıkar; İsrailliler maddi sınırlamalar nedeniyle ABD olmadan yirmi ile karşılık veremezler. Böyle bir durumda, güçlerinin sınırları ortaya çıkacağı için tüm sömürgeci kumdan kale yıkılabilir.
Bu gerçeklere rağmen İsrailliler, bir varoluşsal krizden diğerine atlamak ve ABD'nin imdatlarına yetişeceğini ya da düşmanın tereddüt göstereceğini ummak anlamına gelse bile, ya hep ya hiç diyerek merdiveni tırmanmaktan başka seçenekleri olmadığını düşünüyorlar. Peki ABD her zaman orada olacak mı, yoksa düşmanlar teslim mi olacak Direniş Ekseni, güç biriktirme ve doğru fırsatı bekleme stratejisi uğruna birçok saldırıya dayanabilir, ancak İsrail şok ve dehşet yoluyla İsrail'in karar verme mekanizmasını felç etmedikçe veya ABD'yi onları dizginlemeye zorlamadıkça, cevapsız tek bir saldırıyı kaldıramaz.
Bir başka sorun da Eksen'in Hava Kuvvetleri gibi güç yansıtma unsurlarını etkilemeyen sınırlı bir saldırısına İsrail'in aynı unsurları kullanarak şiddetli bir karşılık verebilecek olmasıdır. Savaşı sınırlı bir yanıtla başlatmak sizi kaçınmaya çalıştığınız bir noktaya getirebilir, çünkü ilk saldırının şok ve dehşeti nispeten kaybolmuştur. Güçlü ve şiddetli bir karşılık bazen düşmanı gerilimi tırmandırmaktan caydırabilir ve savaşı olduğu yerde durdurabilir.
Savaş ancak bundan sonra ilerleyebilir.
Çeviri: YDH
