Financial Times, 'küresel politika yapımının kaosa sürüklendiğini' bildirdi.
YDH- Financial Times'a göre, Batı liderliğindeki çok taraflı dünya düzeni, uzun yıllardır zorlanma belirtileri gösteriyor.
Donald Trump'ın “Önce Amerika” programıyla kazandığı son zafer, bu düzenin gerilemesini hızlandırmakla, hatta onu geçersiz kılmakla tehdit ediyor.
AB'den üst düzey bir yetkili bu sonucun “herkes için çok ama çok kötü” olduğunu ve sadece Avrupa'yı değil Asya, Afrika, Orta Doğu ve Güney Amerika gibi bölgeleri de etkileyeceğini ifade etti.
Bazı liderler, ABD'nin küresel meselelerdeki varlığının azalmasının Brezilya ve Endonezya gibi ülkelerin daha fazla nüfuz sahibi olması için fırsatlar yaratabileceğini öne sürüyor.
Ancak ABD seçimlerinin sonuçları küresel politika yapımını şimdiden sekteye uğratmış durumda.
Önümüzdeki iki hafta içinde iki küresel zirve yapılması planlanıyor: Bakü'deki COP iklim müzakereleri ve ardından Rio de Janeiro'da G20 liderlerinin yıllık toplantısı.
Trump, ABD'nin otuz yıldır dünyanın lider gücü olarak ev sahipliği yaptığı bu tür çok taraflı toplantılara karşı kayıtsızlığını, hatta küçümsemesini uzun zamandır açıkça ortaya koyduğu için, bu zirvelerin önerilen gündemleri baltalanabilir.
Münih Güvenlik Konferansı Başkanı Christoph Heusgen şöyle dedi:
“İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra BM tüzüğü merkeze alınarak inşa edilen dünya düzeninin giderek daha fazla baskı altında kalacağını görüyoruz.”
Heusgen, Trump'ı otoriter olarak nitelendirerek, “açıkladıklarının en azından bir kısmını uygulamasını” bekliyor.
Doğu Asya ve Avrupa'da uzun süredir ABD'ye bir güvenlik kalkanı olarak güvenen pek çok ABD müttefiki, Washington'un Trump yönetiminde daha öngörülemez ve daha az güvenilir hale geleceğinden korkuyor.
NATO'ya gelince, Trump ABD'nin ittifakın karşılıklı savunma maddesine uyup uymayacağını sorguladı.
NATO yetkilileri bunun tarihi mutabakat için gerçek bir tehdit mi oluşturduğundan yoksa sadece savunmaya daha fazla harcama yapmaları için baskı yapmak üzere tasarlanmış bir retorik mi olduğundan emin değiller.
El-Meyadin'e göre, Perşembe günü AB liderleri Budapeşte'de bir zirve için bir araya geldi ve çok taraflılığın geleceği konusunda iyimser olmaya çalıştılar.
AB'nin kıdemli diplomatı Josep Borrell, Financial Times'a verdiği demeçte şunları diyor:
“Günümüzün jeopolitik bağlamı çok taraflı sistemi güçlendirmemizi ve daha kapsayıcı hale getirmemizi gerektiriyor. AB-ABD işbirliği ve ortak liderlik, uzun vadede hem AB hem de ABD'nin çıkarlarına zarar verecek alternatif modellerin devreye girmesini önlemek için çok önemli”
Olası bir ikinci Trump yönetimi küresel bir ticaret savaşını ateşleme tehdidinde bulunmadan önce bile, Dünya Ticaret Örgütü zaten tehlike altındayken, BM Güvenlik Konseyi Soğuk Savaş yıllarının donmuş çıkmazına geri döndü.
Trump'ın ABD ithalatına önemli gümrük vergileri getirmesi, küresel ölçekte korumacılığa doğru kayışı ve Brüksel'in serbest ticaret modelinden geri çekilmeyi daha da körüklemesi bekleniyor.
Bu arada, kuruldukları 1944 yılından bu yana küresel ekonomi politikasını şekillendiren Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu, Trump'ın tek taraflı zaferinin bir sonucu olarak kendilerini iki karşıt güç arasında sıkışmış buldular.
