Suriye'deki rejimin okullardaki bazı derslerde yaptığı değişikliklerin ardından patlak veren öfkenin, el-Kaide ideolojisine dayalı bir İslam anlayışı dayatmasından kaynaklandığı bildiriliyor.
YDH- El-Meyadin'in bildirdiğine göre, Suriye'nin yeni hükümeti, güncellenmiş bir eğitim müfredatını gözden geçirip oluşturduktan sonra tepkiler ve öğrencilere el-Kaide tarzı İslam dayatmakla suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Suriye Eğitim Bakanlığı'nın bu hafta Arap edebiyatı, tarih, fen bilimleri, sosyal bilgiler ve din derslerini kapsayan okul kitaplarında yapılan değişiklikleri ve çıkarılanları detaylandıran 12 belge yayınlamasının ardından öfke patlak verdi.
Değişikliklerin çoğu, eski Cumhurbaşkanı Beşşar Esed ve babası Hafız'ın hükümetlerine yapılan atıfların silinmesini, ordunun ve milli marşın fotoğraflarının ve sözlerinin çıkarılmasını içeriyordu.
Bununla birlikte, yetkililer İslam öncesi tanrılara yapılan atıfları -“tanrılar” teriminin kendisiyle birlikte- kaldırarak ve Osmanlı İmparatorluğu'na yönelik eleştirileri azaltarak daha fazla endişeye yol açtı.
Çıkarılan diğer metinler arasında Suriye'nin vatandaşlık kanununun metni, omurgalı beyinlerinin evrimine ilişkin bir bölüm ve antik Palmira'nın İslam öncesi ünlü kraliçesi Zenobiya'dan bahsedilmesi yer alıyor.
Eleştirmenler Heyet Tahrir eş-Şam'ın (HTŞ) uzun zamandır Orta Doğu'nun en seküler ülkelerinden biri olarak kabul edilen Suriye'ye dini görüşlerini empoze etmeye çalıştığından endişe ediyor.
Suriyeli bir yazar ve insan hakları savunucusu olan Rima Flihan şöyle yazdı.
“Yıkılan rejimin yüceltilmesinin silinmesi anlaşılabilir, ancak halkımızın mücadelesine dair tarihi gerçeklerin ve olayların ve kadim medeniyetlerin kilometre taşlarının silinmesi anlaşılabilir değildir ve bir tesadüf de değildir.”
Esed karşıtı Suriye Liberal Partisi (Ahrar) Başkanı Bessam el-Kuvatlı ise geçici hükümeti önemli ideolojik değişiklikleri acele etmeden hayata geçirdiği için eleştirdi.
Esed'in mirasının ortadan kaldırılmasının tartışmasız olduğunu kabul etmekle birlikte reformların uzman komiteler tarafından ele alınması gerektiğini vurguladı.
Mevcut hükümet neleri değiştirdi?
Yaygın tepkiler üzerine Eğitim Bakanı Nazir el-Kadri, ders kitaplarının gözden geçirilmesi için komiteler oluşturulana kadar mevcut müfredatın devam edeceğini açıkladı.
Bu arada, Esed hükümetini yücelten içeriğin çıkarılması ve eski Suriye bayrağının muhalefet bayrağıyla değiştirilmesi talimatını verdi.
Ayrıca yetkililerin Kuran ayetlerinin yorumlanması da dahil olmak üzere “İslami eğitim müfredatındaki bazı yanlış bilgileri” değiştireceğini belirtti.
Ayrıca, Suriye okullarında zorunlu bir ders olan dini bilgiler, Müslümanlar ve Hıristiyanlar için ayrı kitaplar içeriyor.
Birinci sınıf İslami Bilgiler ders kitabında yapılan bir değişiklik, “[Allah'ın] öfkesini kazananlar” ve “yoldan çıkanlar'a atıfta bulunan bir Kuran ayetinin ’Hıristiyan ve Yahudiler” olarak yorumlanmasını içeriyordu.
Ayrıca, 12. sınıf tarih kitabında, 1916 yılında Arap milliyetçilerinin Osmanlılar tarafından toplu olarak idam edilmesiyle ilgili -Suriye ve Lübnan'da resmi tatil olarak anılan- bir cümle çıkarıldı.
Hem muhafazakâr hem de muhafazakâr olmayan Suriyeliler son değişiklikleri eleştirdi ve birçoğu Eğitim Bakanlığı'nın Facebook paylaşımında öfkelerini dile getirdi.
Yorumlar arasında Hıristiyanların kışkırtıldığına dair şikayetler ve Suriye'nin tarihinin kaldırılmasına yönelik itirazlar yer aldı.
Bessam el-Kuvetli bu tür tek taraflı değişikliklerin toplumsal bölünmeleri derinleştirebileceği uyarısında bulunarak, birlik ve silahsızlanmanın hayati önem taşıdığı bir dönemde Suriye'nin ihtiyaç duyduğu son şeyin bu olduğunu vurguladı.
Suriyeliler HTŞ’den endişe duymaya devam ediyor
Reuters'in haberine göre Suriye'deki Hıristiyan liderler, yeni rejim yönetiminin dini özgürlüklere saygı gösterileceğine dair verdiği güvenceye rağmen cemaatlerini bu yıl Noel kutlamalarını en aza indirmeye çağırıyor.
HTŞ'nin ve yeni Suriye rejiminin fiili lideri Colani, militan söylemini diplomasiyle değiştirerek daha ılımlı bir imaj çizmeye çalıştı.
Batılı yetkililere ve azınlık gruplarına, hükümetinin Alevileri, Hıristiyanları ve diğer azınlıkları hedef almaktan kaçınacağını söyledi.
Ancak pek çok Hıristiyan bu güvenlik ve bir arada yaşama vaatleri konusunda ikna olmuş değil. Dahası, Suriyeliler arasında yeni yönetimin örgütün radikal unsurlarını kontrol altına alabileceğine dair kuşkular devam ediyor.
Şam'da ikamet eden ve sadece soyadını veren el-Masri, yeni yetkililerin Şam'da ve diğer yerlerde düzeni büyük ölçüde sağladığını kabul ediyor.
Ancak bu istikrarın kısa süreli olabileceğine dair endişelerini de dile getirdi.
VOA'ya verdiği demeçte şöyle söyledi:
“Heyet Tahir eş-Şam'ın değişmeye çalıştığını biliyoruz ve bunu memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak benim çevremdeki insanların gerçekten endişe duyduğu iki şey var. Birincisi Colani'nin ne kadar samimi olduğu, diğeri ise grubundaki daha radikal kişiler üzerinde ne kadar kontrol sahibi olduğu.”
