"Ortaya çıkan yeni gerçeklik İsrail'deki siyasi ve sosyal manzarayı daha da karmaşık hale getiriyor, ülkedeki siyasi sistemin ve yönetişimin geleceğine belirsizlik katmanları ekliyor ve belki de istikrarını ve savaşın kendisini de etkiliyor."
YDH - İsrail Başbakanı Netanyahu ve sağcı koalisyonu, Gazze savaşına rağmen siyasi sistemi kendi lehlerine yeniden şekillendirme çabalarını sürdürüyor. Yargı ve denetim mekanizmalarını zayıflatmayı hedefleyen bu adımlar, ülke içindeki derin bölünmeleri artırıyor. El-Ahbar yazarı Yahya Dabuk'a göre muhalefetin zayıflığı ve hükümetin savaşı iktidarda kalmak için stratejik bir araç olarak kullanması, İsrail'in siyasi geleceği ve Gazze'deki durum üzerinde belirsizlik yaratıyor.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ve sağcı koalisyonu, İsrail'deki siyasi sistemi yeniden şekillendirmeyi amaçlayan bir dizi adımı uygulamaya devam ediyor.
Bu adımlar sadece siyasetçilerin devlet mekanizmaları üzerindeki kontrolünü güçlendirmeyi değil, aynı zamanda tarihsel olarak kuvvetler ayrılığının temel direği olan, bir toplumsal grubun diğerine üstün gelmesini engelleyen ve aynı zamanda devletin liberal karakterini koruyan yargı, denetim ve yasama kurumlarının rolünü azaltmayı da hedefliyor.
Netanyahu'nun peşinde olduğu değişiklikler pek yeni değil; 2023'teki Gazze Şeridi'ne yönelik savaştan önce başlamış, fakat daha sonra halkın tepkileri ve savaşın kendisi nedeniyle askıya alınmıştı.
Ancak yaşananlar sadece biçimsel düzenlemeler değil, İsrail yönetimi içindeki yönetim biçiminde köklü bir dönüşüm.
Hükümet, bağımsız kurumları karar alma merkezinden uzaklaştırmaya ve onları yürütme organının kontrolü altındaki araçlara dönüştürmeye çalışıyor.
Bu plan, İsrail'i siyasi ve sosyal karmaşıklıklarla dolu, benzeri görülmemiş bir durumla karşı karşıya bırakıyor.
Şu anda sonuçlarını tahmin etmek zor olsa da, Gazze'de yeniden başlayan savaşın sınırları ve uzlaşma potansiyeli üzerinde ağır gölgeler bırakacağı açıkça görülüyor.
Bu bağlamda, İsrail'deki pek çok gözlemci ve analist, hükümetin adımlarının yalnızca İsrail toplumu içindeki derin siyasi ve sosyal bölünmeleri güçlendirmekle kalmayıp, aynı zamanda eski Savunma Bakanı ve muhalefet liderlerinden Benny Gantz'ın işaret ettiği gibi, ülkeyi "iç savaşın" eşiğine getirebileceğini düşünüyor.
Gantz'ın yakın zamana kadar hükümet koalisyonunun bir parçası olduğu unutulmamalı.
Bugün atılan adımlar, özellikle yargı reformları ve yargıçların atanma mekanizmalarının değiştirilmesiyle ilgili olanlar, Knesset'in muhalefetin oylama oturumunu boykot ettiği bir ortamda, siyasetçilere ve yürütme organına üst düzey görevlerdeki yargıçların kimliğini belirleme yetkisi veren bir yasayı onaylamasıyla keskin bir anlaşmazlık noktası haline geldi.
Bu karmaşık tablo karşısında, Gazze'deki savaş artık sadece askeri veya güvenlik meselesi olmaktan çıkmış gibi görünüyor.
Savaş, düşme tehlikesiyle karşı karşıya olan hükümetin ve başbakanının iktidarda kalmasını sağlayan, İsrail'in iç mücadelesinin bir aracı haline dönüştü.
Askeri operasyonlar için belirlenen hedeflere ulaşmada başarısızlığın devam ettiği bir ortamda, yeniden alevlenen çatışmaların ilk turlarının üzerinden 15 aydan fazla zaman geçerken, savaşın gerçekten Hamas'a karşı mı yürütüldüğü, yoksa hükümetin konumunu ve iç politikalarını güçlendirmek için bir araç olarak mı kullanıldığı sorusu ortaya çıkıyor.
Her halükarda, ortaya çıkan yeni gerçeklik İsrail'deki siyasi ve sosyal manzarayı daha da karmaşık hale getiriyor, ülkedeki siyasi sistemin ve yönetişimin geleceğine belirsizlik katmanları ekliyor ve belki de istikrarını ve savaşın kendisini de etkiliyor.
Gantz'ın iç savaş uyarılarında bir miktar abartı olduğu görülse de, hükümetin iç zorluklarla başa çıkma biçimi sosyal ve siyasi bölünmeleri daha da kötüleştirebilir ve ülkeyi gerçekten iç çatışmaya yaklaştırabilir.
Yasama sürecinden geçen yargıç atama yasası, nihai onayını bekliyor ve ardından Yüksek Mahkeme'ye sunulacak.
Mahkemenin yasayı onaylaması beklenmiyor. Hükümetin yargı kararlarına uymaması durumunda, iç zorluk çok büyük olacaktır.
Hükümet, özellikle adımları kamuoyundan ve halktan güçlü tepkiler almazsa, yargı engellerini dikkate almadan yoluna devam edebilir.
İsrail'deki iç cephenin diğer tarafında ise hükümetin planlarını ve "reform yolunu" frenleyebilecek güçlü bir muhalefet bulunmuyor.
Mevcut muhalefet stratejisi eksiklikler ve boşluklarla dolu, bu da onu devam eden siyasi dönüşümler karşısında kırılgan ve etkisiz kılıyor.
Ayrıca muhalefet partileri, onları belirli ve ulaşılabilir hedefler etrafında birleştiren net bir vizyon eksikliği nedeniyle büyük bir zayıflık içindedir.
Bu kamptaki lider figürler, özellikle Benny Gantz, Netanyahu'ya veya hükümet politikalarına ikna edici bir alternatif sunamıyor gibi görünüyor.
Bu durum, İsrail kamuoyunun ve görüşlerinde kararsız olan kesimlerin muhalefetin etrafında toplanmasını ve onu hükümete gerçek bir rakip olarak görmesini engelliyor.
Muhalifler hâlâ gösterileri ve halk protestolarını, başta hükümeti devirmek ve politikalarını değiştirmek olmak üzere siyasi hedeflerine ulaşmak için bir araç olarak kullanıyorlar.
Fakat pratik deneyimler, bu tür hareketlerin, savaştan önce olduğu gibi kısmi sonuçlar elde etseler bile, çoğu zaman muhalefet yerine hükümetin lehine sonuçlandığını gösteriyor.
Dolayısıyla, bu gösteriler, şu anda mevcut görünmeyen güç unsurlarıyla desteklenmedikçe etkisiz kalmaya devam edecektir.
Özellikle, yalnızca sendikaların gücünün yettiği genel grev konusunda sendikalar hâlâ protestolara katılma konusunda tereddütlü.
Diğer yandan hükümet koalisyonu, muhaliflerine kıyasla daha geniş ve güçlü bir vizyona ve etkiye sahip.
Koalisyon, genel imajı iyileştirme ve hakim anlatıyı dengeleme ihtiyacı olmadıkça, destekçisi olan kitleyi doğrudan harekete geçirme konusunda acil bir gereklilik görmüyor.
Ancak, tüm bunlar Netanyahu ve koalisyonunun iç siyasetteki hedeflerine ulaşma yolunun açıldığı anlamına mı geliyor? Bu soruya net bir cevap vermek için henüz erken.
Yol uzun, karmaşık ve bu hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek engeller ve zorluklarla dolu. Bununla birlikte, üstünlüğün —şimdilik— adımlarını uygulamadan önce dikkatlice tartan ve mevcut fırsatları titizlikle kullanan hükümet ve koalisyon tarafında olduğu görülüyor.
Diğer yandan sonuç almak için acele etmiyorlar, bunun yerine hedeflerine ulaşmada "adım adım" ilerleme stratejisi izliyorlar.
Tüm bunlardan hareketle, Gazze'deki savaş, dinamiklerinin "iç cephenin" karmaşıklıklarıyla iç içe geçtiği İsrail'deki iç siyasi oyunun ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Bu durum, dolayısıyla çözümlere ulaşmayı daha da zorlaştırıyor.
Çeviri: YDH
