İran, sadece Rusya’ya değil, Sudan’daki iç savaşta da insansız hava araçlarıyla etkisini artırıyor; İsrail, Sudan’ın İran’la yakınlaşmasından derin endişe duyarken, Tahran’ın el-Burhan’a askeri yardım sağladığı iddia ediliyor.
YDH- Kan kamu yayın kuruluşunun haberine göre, İsrail, Sudan'ın 2023'ten bu yana ülkeyi sarsan iç savaşın ortasında yardım ararken İran'a yakınlaşmasından endişe duyuyor.
Times of Israel geçtiği haberde Sudan'ın İbrahim Anlaşması ortaklarından biri olduğunu öne çıkardı.
Kan'ın kaynak belirtmeden aktardığına göre Sudan'ın İsrail'i yok etmeye yeminli İran'la işbirliği Siyonist varlığı endişelendirdi.
Sudan'ın askeri lideri Abdülfettah el-Burhan, 2016 yılında kesilen İran ile diplomatik ilişkilerini Temmuz 2024'te yeniledi.
Kan'ın haberine göre, el-Burhan o tarihten bu yana ordusu Hızlı Destek Güçleri ile savaşırken Tahran'dan askeri yardım alıyor. Haberde el-Burhan'ın, İsrail'in öngördüğü gibi askeri destekle yardımına gelmemesi üzerine hayal kırıklığına uğrayarak İran'a yöneldiği iddia edildi.
El-Burhan özellikle Tahran'dan yardım istemese de Sudan liderine yakın bir kaynak Kan'a “Sudan kendisine silah tedarik etmek isteyen her tarafla işbirliği yapmak zorunda.
“Şu anda Sudan'a alenen ya da gizlice yardım etmek isteyen herkes için büyük bir fırsat var” diyen kaynak, Kuzey Afrika ülkesinin İsrail'den böyle bir yardım almayı beklediğini çünkü bunun ‘ilişkilerde gerçek bir ilerlemeye’ yol açabileceğini sözlerine ekledi.
Ancak Tel Aviv'den gelen yardım hiçbir zaman gerçekleşmeyince, kaynak Sudan'ın “yardımsız kaldığını ve Sudan'ın dostlarının onu terk etmesinin ardından fırsatı değerlendiren İran'a yöneldiğini” söyledi.
Kaynak, “Sudan'ın çıkarları uğruna şeytanla bile anlaşma yaparız” diye ekledi.
Geçen yıl Aralık ayında Bloomberg İran'ın el-Burhan güçlerine insansız hava aracı tedarik ettiğini bildirmişti.
İran ayrıca Ukrayna-Rusya savaşı sırasında da Rusya’ya insansız hava aracı tedarik etmişti.
Trump döneminde Sudan-İsrail yakınlaşması
ABD Başkanı Donald Trump, Ekim 2020'de Sudan'ın İsrail'le ilişkileri normalleştirmeyi kabul ettiğini açıklamıştı; Sudan, o yılın Ağustos ayında başlayan ABD arabuluculuğundaki anlaşmalara katılan üçüncü Arap ülkesi oldu.
Ekonomik olarak çökmüş durumdaki Sudan'ın normalleşmeyi esas olarak ABD'nin terörün devlet destekçileri listesinden çıkarılmasını ve mali yardım almasını sağlamak için kabul ettiğine inanılıyor ve ülkenin ekonomik refahı anlaşmanın başarısı için kritik olarak görülüyor.
İran o dönemde bu gelişmeyi kınamış ve Sudan'ı terör listesinden çıkmak için “fidye ödemekle” suçlamıştı.
Sudan'la yapılan anlaşma aynı zamanda İsrail'in özellikle teknoloji ve tarım alanlarında yapacağı yardım ve yatırımların yanı sıra borçların hafifletilmesini de içerecekti.
O dönemde Başbakan Benyamin Netanyahu İsrail'in Sudan'a 5 milyon dolar değerinde buğday göndereceğini söyledi ancak ilişkiler fazla gelişmedi ve 2023 yılına gelindiğinde Sudan iç savaşa sürüklendi.
Çatışma, askeri kontrol ve entegrasyon üzerine uzun süredir devam eden bir güç mücadelesinden kaynaklanıyor.
Sudan Silahlı Kuvvetleri ile paramiliter Hızlı Destek Güçleri arasındaki çatışmalar başkent Hartum'da başladı ve hızla ülke geneline yayıldı.
O zamandan bu yana barışa aracılık etmeye yönelik uluslararası çabalar büyük ölçüde başarısız oldu.
Çatışmalar dünyanın en kötü insani acil durumlarından birini yarattı.
Çad, Mısır, İran, Libya, Katar ve Rusya gibi çeşitli yabancı aktörler destekleyecekleri tarafı seçti.
Ayrıca Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de her biri karşıt tarafları desteklemek üzere sürece dahil oldu.
