ABD ve Avrupa’nın sınır dışı baskıları, radikalizmin normalleştirilmesi ve entegrasyon çabaları arasında, Suriye’deki yabancı savaşçılar meselesi kritik bir dönemeçte. Militan unsurların yeni devlet yapısı içinde kontrol altına alınıp alınamayacağı ve gelecekte yeniden bir tehdit oluşturup oluşturmayacağı belirsizliğini koruyor.
YDH- Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütünün Suriye'de iktidara getirilmesinin ardından yabancı savaşçılar yeniden gündeme oturdu.
Deutsche Welle tarafından yayımlanan son analiz, aşırılık suçlamaları ve entegrasyon çağrıları arasında bu aktörlerin oluşturduğu tehdidin boyutlarını irdeliyor.
HTŞ lideri Colani, daha önce IŞİD'den ayrılarak el-Kaide ile ittifak kurmuş, 2016'da bu grupla da yollarını ayırarak HTŞ'yi Amerikan-İngiliz istihbaratı sayesinde bir siyasi-askeri yapıya dönüştürmüştü ancak bu yönelimin, başta IŞİD olmak üzere radikal grupların sert tepkisini çektiği görülüyor.
IŞİD, Colani'nin Mayıs ortasında Riyad'da ABD Başkanı Donald Trump ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından, HTŞ liderine yönelik sert eleştirilerde bulundu.
Colani'yi "hain" ve "Trump'ın kölesi" olarak tanımlayan örgüt, yabancı savaşçılara açık çağrıda bulunarak HTŞ saflarından ayrılmalarını ve IŞİD'e katılmalarını talep etti.
İtalyan Uluslararası Siyasi Araştırmalar Enstitüsü'nün yayımladığı bir rapor, HTŞ’nin Esed sonrası dönemde daha liberal bir çizgiye yöneldiğini ve bu dönüşümün bazı radikal unsurları gruptan ayrılmaya ittiğini ortaya koyuyor.
Philadelphia’daki Dış Politika Enstitüsü’nden Muhammed Salih, HTŞ’nin ılımlı çizgisini sürdürmesinin bazı yabancı savaşçıları yeniden IŞİD veya el-Kaide gibi yapılarla ittifaka yönlendirebileceği uyarısında bulunuyor.
Cihatçıların Avrupa’ya dönüş riski gündemde
ABD ve Avrupa ülkeleri de Suriye'deki yabancı savaşçılar konusunu yakından izlerken Trump, Colani ile gerçekleştirdiği görüşmede, Suriye'deki tüm "yabancı teröristlerin" sınır dışı edilmesini yaptırımların kaldırılması için ön şart olarak sundu.
Fransa ve Almanya da benzer tutumlar sergiliyor; bu ülkelerde Suriye'nin radikal unsurlar için güvenli bir limana dönüşmesinden ve bu kişilerin ileride kendi ülkelerine dönerek tehdit oluşturmasından duyulan endişe artıyor.
DW raporuna göre, Suriye'de bin 500 ila 6 bin arasında yabancı savaşçının bulunduğu tahmin ediliyor.
Bu kişiler arasında Orta Asya kökenli Uygurlar, Rusya, Balkanlar, Türkiye, bazı Avrupa ve Arap ülkelerinden gelenler öne çıkıyor.
Büyük bölümü, iç savaşın ilk dönemlerinde IŞİD’in çağrısıyla ülkeye giriş yaptı. Kimileri daha sonra HTŞ’ye katılırken, bir kısmı faaliyetlerini gölgede sürdürmeye devam etti.
