BBC'nin Gazze krizi büyüyor

YDH- The Guardian'ın haberine göre, BBC, Gazze'yle ilgili belgeseller nedeniyle artan eleştirilerle boğuşurken, her kesimden gelen tepkilere hazırlanıyor. Kurum içinde de derin bir huzursuzluk hakim.

BBC Genel Müdürü Tim Davie'nin bu ay çalışanlarla düzenlediği sanal toplantıda en çok dikkat çeken soru, "Neden Gazze'deki sağlık çalışanlarını konu alan belgesel yayınlanmıyor?" oldu.

Personel, uzun süredir beklenen Gaza: Doctors Under Attack (Gazze: Doktorlar Saldırı Altında) belgeselinin neden askıya alındığını ve bu yılın başlarında -çocuk anlatıcısının Hamas yetkilisinin oğlu olduğu anlaşılınca- iPlayer'dan kaldırılan Gaza: How to Survive a Warzone (Gazze: Savaş Bölgesinde Nasıl Hayatta Kalınır?) belgeseliyle ilgili soruşturmanın sonuçlarını sorguladı.

"Bu kararlardaki şeffaflık eksikliği endişe verici" diyen çalışanlardan biri, "Bu gecikmenin BBC'nin itibarını ve Filistin hikayelerini anlatma yeteneğini zedelediğinin farkında mısınız?" diye sordu.

The Guardian'ın gördüğü bir başka soru daha sertti: "BBC'nin Gazze konusunda taraflı bir propaganda makinesi olduğu söyleniyor. İşimi seviyorum ama bazen burada çalıştığımı söylemekten çekiniyorum. Bu konuda ne yapılacak?"

Davie, soruları yanıtlarken hiç kimsenin BBC'nin haber politikalarını savunmak için aile ve arkadaşlarıyla tartışmaması gerektiğini söyledi ve Gazze'yle ilgili editoryal kararların "son derece zor" olduğunu itiraf etti.

Belgesel iptali öfkeyi büyüttü
Toplantıdan kısa süre sonra BBC'nin doktorlar belgeselini tamamen iptal etmesi, öfkeyi daha da artırdı. Channel 4, belgeseli bu çarşamba akşamı yayınlayacağını duyurdu.

Aynı zamanda, BBC yöneticileri Gaza: How to Survive a Warzone belgeselinin yapım sürecine dair iç soruşturmanın sonuçlarını bekliyor. Önümüzdeki haftalarda açıklanması beklenen raporda, BBC'nin "İsrail karşıtı önyargılı" olduğu suçlamalarına yanıt verilecek. Sektörden bir isim, "Üst düzey isimler sorumlu tutulacak" dedi.

BBC geçtiğimiz hafta sonu bir kez daha iki taraftan da eleştiri aldı. Glastonbury Festivali'nde İsrail ordusuna yönelik "Ölüm, ölüm" sloganları atan punk ikilisi Bob Vylan'ın performansını canlı yayınlarken, geçen kasım ayında bir konserde Hizbullah bayrağı salladığı iddiasıyla terör suçlamasıyla karşı karşıya kalan Kneecap grubunun performansını yayınlamadı.

Yahudi çalışanlar "ihmal"den şikayetçi
Tüm bu tartışmalardan çok önce, BBC yöneticileri Gazze haberleri konusundaki gergin atmosferin farkındaydı. Davie, daha birkaç hafta önce, Match of the Day sunucusu Gary Lineker'ın Yahudileri "fareler" olarak niteleyen bir sosyal medya paylaşımını retweet etmesi üzerine onunla yollarını ayırmıştı. Bu karar, BBC'nin "İsrail karşıtı önyargılı" olduğu suçlamalarına yol açtı.

Bu olay, bazı Yahudi çalışanların "ihanete uğradık" hissine kapılmasına neden oldu. Bir çalışan, yöneticilerini "zararı minimumda tutmak için en azını yapmakla" suçladı. Bazıları ise şimdi BBC Arapça servisini hedef alıyor. Bir çalışan, servisin "İsrail-Filistin çatışmasında kendi kurallarıyla hareket ettiğini" ve bazı katkı sağlayıcıların "sosyal medyada taraflı paylaşımlar yaptığını" iddia etti. İki BBC çalışanı, servisin reforma ihtiyacı olduğunu söyledi.

BBC'den bir kaynak, BBC Arapça'nın "bölgeyi haber yapma konusunda onlarca yıllık deneyime sahip gazetecileri" olduğunu ve yapılan hataların düzeltildiğini savundu. Ayrıca, BBC'nin sosyal medya kurallarını ihlal edenlere karşı gerekli önlemlerin alındığı belirtildi.

"BBC'de yapısal sol önyargı var"
Eski BBC Televizyon Direktörü Danny Cohen, eski işverenine yönelik "İsrail karşıtı önyargı" suçlamalarını tekrarlayarak kurumda daha geniş bir sorun olduğunu iddia etti: "BBC haber merkezindeki bu sol-merkez yapısal önyargı, gazeteciliğin büyük bir kısmını etkiliyor. Özellikle genç gazeteciler arasında İsrail karşıtı önyargı ciddi bir sorun."

Yaşananlar, BBC içinde hem "İsrail karşıtı" hem de "Filistin karşıtı" önyargı iddialarını beraberinde getirdi. BBC'nin Gaza: Doctors Under Attack belgeseliyle bağlarını kopararak yayınlamanın "taraflılık algısı yaratma riski" taşıdığını söylemesi, yeni bir huzursuzluk dalgasına yol açtı. Belgeselin hakları, yapım şirketi Basement Films'e iade edildi.

Yapımcı şirketle gerilim
The Guardian'a konuşan bir kaynak, BBC'nin Basement Films'e "gereksiz editoryal değişiklikler" önerdiğini, ancak üretim sürecinde ilişkilerin iyi olduğunu aktardı. Ancak Gaza: How to Survive a Warzone belgeselinin soruşturması başlayınca, doktorlar belgeseli de askıya alındı.

Bu karar, BBC içinde ve dışındaki destekçilerini öfkelendirdi. Davie'nin "panikle ve gereksiz bir karar" aldığını savunanlar, bunun ilgili ekiplerin editoryal kararlarına güvenmemek anlamına geldiğini söyledi. BBC içindeyse, "benzer bir programla ilgili soruşturmanın sonuçları bu belgeseli de etkileyebilir" gerekçesiyle ertelemenin doğru olduğu savunuldu.

BBC yetkilileri, en azından belgeselin bazı bölümlerini haber kapsamında yayınlamanın yollarını aradıklarını iddia etse de bu görüşmelerin niteliği tartışmalı. Basement Films, mayıs ortasında bile BBC'nin belgeseli yayınlamasından "şüpheli" olduklarını açıklamıştı ki bu öngörü doğru çıktı.

"BBC uzun metrajlı belgesellerde başarısız"
Bazı destekçiler, bu sürecin BBC'nin bu tür programları üretme konusunda özgüvenini kaybettiğini gösterdiğinden endişe ediyor. Eski BBC Televizyon Haberleri Başkanı Roger Mosey, "BBC'nin Ortadoğu haberlerinde güçlü olduğunu düşünüyorum ve kurumsal olarak önyargılı olduğuna inanmıyorum. Erişimin kısıtlı olduğu ve her iki tarafın eylemlerinin yoğun şekilde tartışıldığı bir bölgede ellerinden gelenin en iyisini yapan yetenekli gazeteciler var." dedi.

"Ancak BBC'nin Gazze'deki durumu anlatan tatmin edici uzun metrajlı belgeseller sunamaması açıkça bir sorun. Editoryal karmaşıklıklar gerçek, ama aynı zamanda güncel olay filmlerinde ele alınması gereken bir konu."

BBC bu eleştirilere katılmıyor. Kurum içindeki kaynaklar, Life and Death in Gaza ve Gaza 101 gibi ödüllü belgeselleri ve Finding Freedom in the Water: Gaza's Swimming Teacher podcast'ini örnek gösteriyor.

BBC yetkilileri, iç şikayetlerin her iki taraftan da geldiğine dikkat çekerek, son dönemde İsrail ya da Filistinliler aleyhine önyargıyı kanıtlamayı amaçlayan iki raporun yayınlandığını belirtti. Kıdemli gazeteciler, sorunların büyük kısmının İsrail'in uluslararası gazetecilere Gazze'ye erişim izni vermemesinden kaynaklandığını söylüyor.

BBC'den bir kaynak, "Daha geniş anlamda, bu çatışmanın farklı taraflarından gelen 'şu ya da bu tarafı tutuyorsunuz' iddialarını kesinlikle reddediyoruz." dedi.

Son olarak gazete, BBC’nin "Gaza: How to Survive a Warzone" belgeseline yönelik soruşturma raporunun ardından, Orta Doğu haberlerine dair kapsamlı bir tematik inceleme daha başlatacağını bildirdi.

The Guardian, bu sürecin BBC üzerindeki kamuoyu baskısını bir süre daha sürdüreceğini ifade etti.