İsrailli rektör: İran, İsrail bilimine onarılması zor bir darbe vurdu

YDH- The Times of Israel’in haberine göre, Ben-Gurion Üniversitesi Rektörü Prof. Daniel Chamovitz, İran tarafından 19 Haziran’da Bi’ir Seba’daki Soroka Üniversitesi Tıp Merkezi’ne düzenlenen füze saldırısının, İsrail bilimsel altyapısı üzerinde “çok yönlü ve derin” etkiler yarattığını belirtti.

Bi'ir Seba'nın güneybatısındaki 17 Yehuda Jabotinsky Caddesi'nde havaya uçurulan çok katlı binada "komutanlar ve kıdemli subayların" bulunduğu bildirilmişti. Bu özel konumun Soroka Hastanesi'ne yakın olduğu belirtilmişti.

Habere göre, sabahın erken saatlerinde büyük patlayıcı başlığa sahip bir İran balistik füzesi, hastanenin 12 No'lu binasına isabet etti. En az 80 kişinin yaralandığı saldırıda cerrahi birim tamamen yıkıldı; çevredeki binalar ağır hasar gördü. Üniversitenin anatomi laboratuvarı dahil olmak üzere altı araştırma laboratuvarı yok olurken, toplamda 15 laboratuvar ya tamamen yıkıldı ya da ciddi hasar aldı.

Prof. Chamovitz, “Neyse ki ölen olmadı, ağır yaralanan da yok.” diyerek can kaybının yaşanmamış olmasının “sevindirici” olduğunu ifade etti. Ancak bağışlanmış kadavraların ve onlarca araştırmacının “yıllara yayılan bilimsel çalışmalarının kaybedildiğini” belirtti.

Farmakoloji ve biyokimya alanlarında çalışan Prof. Ehud Ohana, patlamadan yaklaşık iki saat sonra laboratuvarına girdiğinde “büyük bir yıkımla” karşılaştığını söyledi.

Hâlâ yangının sürdüğü, duvarların çöktüğü ortamda, öğrencileriyle birlikte laboratuvardan biyolojik örnekleri “kurtarmaya çalıştıklarını” aktardı. Ohana, bazı örneklerin “20 yıllık” emek ürünü olduğunu ve bazılarının “tamamen geri getirilemez” olduğunu vurgulayarak, “2 ila 5 yıl geriye atıldık.” dedi.

Laboratuvarında diyabet, böbrek kanseri ve orta kulakta görülen kolesteatom gibi hastalıklar üzerine çalıştığını belirten Ohana, şu anda geçici bir laboratuvarda çalışmalarına devam ettiğini, ancak tüm ekipmanların ve insan örneklerinin kaybedildiğini söyledi. “Bu tam bir kayıp. Bilgimiz var ama deneyleri yeniden inşa etmek büyük bir zaman ve emek alacak.” dedi.

"Bu bir felaket boyutunda kayıp"

12 gün süren savaşta 28 kişinin öldüğünü iddia eden İsrailli yetkililer, 3.000’den fazla kişinin hastanelik olduğunu ve 13.000 kişinin yerinden edildiğini bildirdi.

The Times of Israel’e göre İsrail genelindeki hasarın 10 milyar şekel (yaklaşık 2.7 milyar dolar) olduğu tahmin ediliyor.

Chamovitz, sadece Soroka’daki kayıpların bile “muazzam bir bilimsel felaket” olduğunu belirterek, “Bunun bir fiyatı olamaz. Belki de dört ay içinde gerçekleşecek bir bilimsel keşif artık hiç olmayacak.” ifadelerini kullandı.

Haberde yer alan bilgilere göre, üniversitenin “30 binası” saldırıdan etkilendi; kütüphane kapatıldı, tıp fakültesine ait yedi sınıf büyük hasar aldı. Sınavlar ertelendi, kampüs genelinde “sessiz bir atmosfer” hâkim. Chamovitz, artan öğrenci sayısı (yıllık 120’den 200’e çıkarılmıştı) nedeniyle gelecek eğitim-öğretim yılı için yeterli derslik ve laboratuvar bulmanın “zorluklarını” da dile getirdi.

"DNA örneklerini yedekleyemezsiniz"

“Bilgisayar verileri yedeklenebilir, ama DNA örneklerini yedekleyemezsiniz.” diyen Chamovitz, araştırmacıların tekrar çalışabilmesi için geçici derslik ve evler kiralayacaklarını bildirdi.

The Times of Israel, üniversitenin toplam zararının 50 ila 200 milyon dolar arasında olduğunun tahmin edildiğini bildirdi.

Chamovitz ayrıca, 15 Haziran’da İran füzelerinin hedef aldığı ve “45 laboratuvarın yok olduğu” Weizmann Bilim Enstitüsü'ne kendi üniversitesinin laboratuvarlarını açmayı teklif ettiğini, ancak Bi’ir Seba’daki saldırıdan sonra bu teklifini geri çekmek zorunda kaldığını belirtti.

“İsrail bilimi ve toplumu için uzun vadeli etkiler”

Araştırmacılara yer bulunamaması durumunda genç bilim insanlarının işe alınamayacağını belirten Chamovitz, “Bu, yalnızca üniversitemizi değil, tüm İsrail bilimini ve toplumunu etkileyecek zincirleme bir etkidir.” dedi.

Aynı zamanda İsrail Üniversite Rektörleri Birliği Başkanı olan Chamovitz, ülke genelindeki üniversite başkanlarının ve araştırmacıların dayanışma içinde olduğunu ve destek tekliflerinde bulunduğunu belirtti.