The Intercept, ABD’deki “hayır kurumları”nın İsrail ordusuna katılan Amerikalı “yalnız askerleri” milyonlarca dolarla desteklediğini, bu gönüllülerin Gazze’deki çatışmalarda görev aldığını ve kamuoyunda İsrail ordusunun “imajını” güçlendirmeye çalıştıklarını bildirdi.
YDH- The Intercept’te yayımlanan bir analize göre, İsrail ordusunda “yalnız asker” (lone soldier) olarak görev yapan Amerikalı gönüllüler, ülke genelinde siyasi ve sosyal etkinliklere katılarak, İsrail'in Gazze'deki bombardıman, zorunlu göç ve açlığa dayalı askeri harekatına “destek” sunuyor. Bu gönüllüler, Florida'da Ben Shapiro ile partilere katıldı, Washington’da Temsilciler Meclisi üyeleri Brian Mast ve Mike Lawler ile görüştü, New York Belediye Başkanı Eric Adams’la da Gracie Mansion’da buluştu.
Haberde, söz konusu organizasyonların büyük kısmının New York merkezli “hayır kurumu” Nevut tarafından düzenlendiği bildirildi. Nevut’un, İsrail ordusuna gönüllü olarak katılan Amerikalı “yalnız askerlere” destek sunduğu belirtildi. Kuruluşun yaklaşan etkinliklerinden biri, Gazze’deki savaşta görev yapmış yalnız asker gazileri için Panama’da düzenlenecek bir "iyilik kampı."
The Intercept’e göre, Nevut, 22 eyalette faaliyet gösteriyor ve yalnız asker programlarını doğrudan fonlayan en az 20 ABD merkezli vakıf arasında yer alıyor.
The Intercept’in vergi belgeleri incelemesine göre bu vakıflar, 2020’den bu yana asker alımı ve sonrasındaki destek süreçlerine toplamda “26 milyon” dolardan fazla harcama yaptı. Sunulan destekler arasında sübvanse edilmiş konutlar, terapi hizmetleri, wellness kampları ve askeri ekipmanlar bulunuyor.
Yalnız asker programları için 2023 yılı, vergi belgelerine göre şimdiye dek “en fazla gelir elde edilen” yıl oldu. Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki Aksa Tufanı Operasyonu’nun ardından İsrail'in yüz binlerce yedek askeri göreve çağırması üzerine, ABD’li bağışçılar söz konusu programlara yoğun şekilde kaynak aktardı. 2002-2020 arasında her yıl 3.000 ila 4.000 yalnız askerin İsrail ordusunda görev yaptığı, bu askerlerin yaklaşık üçte birinin Kuzey Amerika’dan geldiği belirtiliyor. 7 Ekim’den bu yana yalnızca ABD’den “7.000” kişinin “gönüllü” olarak orduya katıldığı ya da yeniden göreve döndüğü tahmin ediliyor.
İsrail ordusunun “son yıllardaki en ciddi asker bulma kriziyle” karşı karşıya olduğu belirtilen makalede, Başbakan Benyamin Netanyahu'nun Gazze'ye yönelik saldırıyı ikinci yıla taşımasıyla birlikte halkın protestolar düzenlediği, bazı askerlerin yedek görevlere katılmayı reddettiği ifade edildi.
İsrail’de yaklaşık “100 bin” askerin hizmete gitmediği tahmin edilirken, ABD ve diğer ülkelerden gelen “gönüllü askerler” takviye rolü üstleniyor. İsrail ordusu, geçen yıl en az “23 bin” ABD vatandaşının aktif görevde olduğunu tahmin etti; bu sayı hem yalnız askerleri hem de İsrail'e göç etmiş Amerikalıları kapsıyor.
Nevut ve benzeri kuruluşlar, sosyal medyada Gazze’de görev yapan askerlerin görüntülerini, atış poligonlarında çekilen videoları ve “keyifli ateş dozajı” gibi ifadeler içeren içerikleri paylaşıyor. Bir Instagram videosunda, askeri giysili bir kişi, "Buradaki herkes İsrail ordusunda görev yapıyor, çoğu Gazze’de savaşıyor." diyor. Başka bir paylaşım, savaşa geri dönmeyi düşünen yalnız asker gazilerine çağrıda bulunuyor. Bir gönderide ise “Bir yalnız askere ne sorulmamalı?” başlığıyla, “Kimseyi öldürdün mü?”, “Orada kaç kişi öldü?” gibi sorulardan kaçınılması öneriliyor.
The Intercept, ABD’nin İsrail’e yaptığı silah sevkiyatlarının hem Kongre hem de BM düzeyinde sorgulanmasına karşın, orduya katılmak üzere İsrail’e giden binlerce Amerikan vatandaşının çok daha az dikkat çektiğini belirtti.
Analizde, ABD’ye döndüklerinde bu gönüllü askerlerin, İsrail ordusunun “itibarını” savunmak amacıyla çeşitli konferanslarda konuşmalar yaptığı bildirildi.
Massachusetts merkezli Growing Wings adlı kuruluşa bağlı olarak Alabama’daki bir kilisede konuşan yalnız asker Eli Wininger, “Neredeyse Filistinli çocuklar için ölüyordum.” dedi. Los Angeles doğumlu olan Wininger, gençlik yıllarında Garin Tzabar adlı izci programına katılmış, ardından İsrail ordusunda görev yapmış ve sonrasında ABD’ye dönüp Friends of the IDF’de gönüllü çalışmaya başlamış. Etkinlikte yaptığı konuşmada, “Filistinli çocukları öldürmememiz gerektiği bize söylendi. Orada bunu yapan tek bir asker bile yok.” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler’e göre, 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de 50 binden fazla çocuk öldü ya da yaralandı. The Intercept, Wininger’in yorum taleplerine yanıt vermediğini bildirdi.
İsrail ordusunun yalnız askerlerle ilgili yorum yapmayı reddettiğinin söyleyen The Intercept, Nevut ve Growing Wings’in de sorulara dönüş yapmadığını belirtti.
The Intercept’e göre, ABD federal yasaları, ülke içinde yabancı ordular adına asker alımını yasaklıyor; ancak yabancı gönüllülerin desteklenmesine ve bu faaliyetlerin tanıtımına izin veriliyor. Konuya ilişkin net bir yasal çerçevenin bulunmadığını belirten uzmanlar, bu faaliyetlerin Amerikan dış politikasına ne ölçüde aykırı olduğu konusunda belirsizlik olduğuna işaret ediyor.
American University’de görev yapan akademisyen David Malet, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın resmî internet sitesinde Amerikalıların yabancı ordularda görev yapmasının istenmediğinin belirtildiğini, ancak bunun fiilen uygulanmasının zor olduğunu iddia etti.
Dışişleri Bakanlığı, İsrail ordusunda görev yapan ABD vatandaşlarının bu durumu resmî olarak bildirme zorunluluğu bulunmadığını belirtti. İki vatandaşlığa sahip kişilerin her iki ülkenin kanunlarına uyması gerektiği vurgulandı. Vatandaşların İsrail, Batı Şeria ve Gazze’ye yönelik seyahat tavsiyelerini dikkate almaları önerildi.
Makalede, ABD büyükelçiliklerinin yurtdışındaki vatandaşlara dair yaklaşık tahminlerde bulunduğu, ancak bu sayıların sürekli değiştiği ve resmî olarak paylaşılmadığı da aktarıldı. ABD vatandaşlarının başka ülkelere yaptığı seyahatleri bildirme zorunluluğu olmadığı için, kaç kişinin hangi ülkede bulunduğunun net şekilde takip edilmesinin mümkün olmadığı belirtildi.
Yalnız askerlerin, hem İsrail’de hem de Yahudi diasporasında her zamankinden “daha fazla ilgi ve takdir” gördüğü bildirildi. Malet, “Gönüllülerin sayısında artış olduğu açıkça görülüyor ve bu kişiler İsrail’de hoş karşılanıyor. 7 Ekim öncesine göre çok daha fazla tanınıyorlar ve anılıyorlar.” dedi.
Asker yetiştirme “boru hattı”
Becca Strober, 2009’da ABD’ye döndüğünde, Filadelfiya’daki babasının sinagogunda kahraman gibi karşılandı. “O sırada Batı Şeria’daki bir yerleşim yerinde nöbet tutuyordum.” diyen Strober, bugün bir işgal karşıtı aktivist olarak tanınıyor.
The Intercept’e konuşan Strober, İsrail ordusuna katılma fikriyle ilk kez 17 yaşındayken, lisede geçirdiği bir dönemde tanıştığını belirtti. Program mezunları, askeri üniformalarla öğrencilere hitap etmişti. “Orduya katılma üzerine birçok dolaylı konuşma yapılıyordu” diyen Strober, daha sonra Garin Tzabar programıyla İsrail’e gitti.
The Intercept’e göre, Garin Tzabar, ABD ve İsrail’de faaliyet gösteren Siyonist gençlik hareketi Tzofim tarafından destekleniyor. Tzofim’in ABD’de New York’ta kayıtlı bir hayır kurumu bulunuyor.
Avustralya’da Tzofim bağlantılı gruplarda yer alan eski bir gençlik lideri, bu hareketin “çocukları çok erken yaşlardan itibaren İsrail’in ideolojisine hazırladığını” belirtti. “Beş yaşında eğitime başlıyorlar. 18 yaşına geldiklerinde ise orduya hazır, şartlanmış bir birey haline gelmiş oluyorlar.” dedi.
Analizde yer aldığına göre, Garin Tzabar hâlâ ABD’den yalnız asker topluyor. Bu askerler genellikle Gazze’de çatışmaya giriyor.
The Intercept, 7 Ekim’den bu yana İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçlerinin Batı Şeria’da en az 1.000 Filistinliyi öldürdüğünü belirtti.
Asker alımı sürecine çok sayıda Amerikan okulu da dahil. New Jersey’deki Frisch School, 2023 itibarıyla 51 mezununun İsrail ordusunda görev yaptığını açıkladı. Aynı eyaletteki Rae Kushner Yeshiva ise, IDF Sözcülüğü’nde sosyal medya yöneticisi olan bir mezununu “hasbara” (İsrail’in uluslararası kamu diplomasisi ve propaganda faaliyetleri) açısından övgüyle andı.
The Intercept’in incelediği Lone Soldier Foundation adlı bir kuruluş, yalnızca New Jersey’deki belirli bir sinagoga bağlı ailelerin çocuklarına maddi destek veriyor. 2023’te bu grup, askerî birliklere yönelik silah dışı ekipman temini için 80 bin dolardan fazla harcama yaptı.
Strober, Kuzey Amerika’dan gelen yalnız askerlerin “Siyonist ruhun” bir örneği olduğunu belirtti. “Bu, Amerikan Yahudi topluluklarını İsrail meselesine çok yakın tutuyor. İnsanlar eleştirel düşünemiyor, çünkü ya hizmet etmiş ya da öldürülmüş birini tanıyorlar.” dedi.
“Hayır kurumları”
Uluslararası kamuoyunun artan baskısıyla birlikte bazı ABD merkezli vakıflar, Batı Şeria’daki yasa dışı yerleşimlere doğrudan destek sağlamaktan geri adım atmış olsa da The Intercept 2023 yılında yalnız asker programlarına toplam “8,8 milyon dolarlık bağış” yapıldığını bildirdi. Bu rakamın daha yüksek olabileceği, çünkü bağışların belirli bir eşiğin altında raporlanmadığı ifade edildi.
En büyük fon sağlayıcı, İsrail ordusuyla resmî iş birliği içinde olduğu belirtilen Friends of the IDF adlı kuruluş. 2020’den bu yana yalnız asker programlarına “20 milyon dolara” yakın kaynak sağladı. Kurum, her yıl 6 bin 500’den fazla yalnız askere duygusal, psikolojik ve maddi destek sunduğunu belirtiyor.
Kuruluşun Instagram sayfasında, “İsrail askerlerinin sağlığı, refahı ve eğitimi için İsrail ordusu ile doğrudan çalışan tek ABD merkezli vakıf.” olduğu ifade ediliyor.
The Intercept’e göre, diğer kuruluşlar arasında Bayit Brigade öne çıkıyor. ABD ve İsrail’de faaliyet gösteren bu grup, askerlerin Tel Aviv’de uygun fiyatlı konut bulmasına yardımcı oluyor ve sahadaki ihtiyaçları karşılamak için acil yardım fonları oluşturuyor.
Bayit Brigade, İsrail ordusunun Gazze’de tünel operasyonları ve yıkım faaliyetleri yürüten Yahalom birimine kaynak sağladığını gösteren videolar paylaştı. Kuruluşun geliri, 2022’de yaklaşık 160 bin dolarken, 2023’te 1,3 milyon dolara çıktı.
The Intercept’e konuşan kuruluş yetkilileri, 7 Ekim sonrası “topluluk desteğini geçici olarak artırdıklarını” ancak “İsrail hükümeti ya da ordusuyla resmî ilişkilerinin bulunmadığını” ifade etti.
Destek ile doğrudan asker alma faaliyetleri arasındaki çizginin sıklıkla belirsizleştiği ifade edilen makalede, Garin Tzabar’ın İsrail Göç ve Entegrasyon Bakanlığı tarafından kısmen yürütüldüğü, diğer bazı grupların da hükümetle doğrudan ilişkisi olmasa da fiilen asker tedarik sistemine entegre olduğu belirtildi.
Friends of Emek Lone Soldiers, Batı Şeria’da Gazze’de görev yapan kadın askerler için konserler düzenledi. Michael Levin Lone Soldier Foundation adlı kuruluşun internet sitesinde ise Gazze’de görev yaparken destek aldığı belirtilen askerlerin tanıklıkları yer aldı.
