Sudan’da Port Sudan hükümeti ve HDK öncülüğündeki paralel yapı, silahlı milislerle iktidarı paylaşıyor. HDK, SHKH-K ile kurduğu “Tasis” ittifakıyla meşruiyet ararken; ordu güç kaybediyor, ülke ise bir "ganimet devleti"ne dönüşüyor.
YDH- Sudan’da hem ordu destekli Port Sudan hükümeti hem de Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) öncülüğündeki paralel yapı, giderek daha fazla silahlı milis gruplara bağımlı hale geliyor.
Siyasi kararlar artık halkın talepleri ya da ulusal çıkarlar doğrultusunda değil, bu grupların çıkar dengeleri üzerinden şekilleniyor.
Başbakan Kamil İdris’in önerdiği teknokrat hükümet formülü, Darfur merkezli milis liderlerinin kendi pozisyonlarını bırakmaya yanaşmaması nedeniyle çöktü.
Bu isimler, devlet yetkisini elinde tutarak hem siyasi nüfuzlarını koruyor hem de kendi savaş ağlarını beslemeye devam ediyor.
Ordu lideri Abdulfettah el-Burhan, milisleri görevden almak yerine onlara taviz vererek etkisiz bir geçiş süreci yaratmış durumda. Bu tercihler, ordu içindeki kurumsal yapının zayıflamasına ve hiyerarşinin aşınmasına neden oluyor.
Öte yandan, HDK lideri Muhammed Hamdan Dagalo (Hemedti), Sudan Halk Kurtuluş Hareketi–Kuzey (SHKH–K) ile kurduğu “Tasis” adlı ittifakla paralel bir yönetim mekanizması oluşturdu.
Bu yeni yapı kapsamında, 31 üyeden oluşan bir liderlik konseyi ilan edildi. Konseyin oluşturulması, HDK’nin sadece sahada değil, siyasette de kurumsallaşma çabasında olduğunu gösteriyor.
Hedef, bu yapı üzerinden HDK’ye meşru bir hükümet görüntüsü kazandırmak ve uluslararası tanınırlık elde etmek. Aynı zamanda yeni konseyle birlikte yurtdışından silah temini ve finansal destek sağlamak da amaçlanıyor.
Uzmanlar, hem ordu hem HDK’nin, kendilerine sadık silahlı grupları çeşitli yollarla ödüllendirerek savaş alanındaki hakimiyetlerini sürdürmeye çalıştığını belirtiyor.
Bu yaklaşım, Sudan’ın merkezi devlet yapısını çökertiyor ve ülkeyi parçalı bir savaş ekonomisine dayanan "ganimet devleti" modeline sürüklüyor.
Altın madenleri, ticaret yolları ve tarım arazilerinin büyük bir bölümü HDK’nin kontrolünde bulunuyor. Bu kaynaklar, milis grupların mali bağımsızlık kazanmasında kritik rol oynuyor.
Diğer yandan ordu, bu gelir kaynaklarını kaybettikçe merkezî otoritesini de yitiriyor. HDK ise savaşçılarına maaş ödeyebilmek için yağma, zorla el koyma ve kontrol noktalarından elde edilen gelirleri kullanıyor.
Sonuç olarak Sudan, iki farklı savaş ağının kontrol alanına bölünmüş durumda. Her iki tarafın da bürokrasiyle milisleri iç içe geçirmesi, ülkenin geleceğini ciddi bir istikrarsızlığa sürüklüyor. Uzmanlara göre, yakın gelecekte sahadaki birçok milis grubun hangi güce bağlı olduğu ayırt edilemez hale gelecek.
Daha fazlasını okuyun: Sudan hükümeti Hartum'a geri döndü
Daha fazlasını okuyun: Sudan, dünyanın en ağır mülteci krizine sahne oluyor
Daha fazlasını okuyun: Sudan'da toplu mezarlar bulundu
Daha fazlasını okuyun: ABD, göçmenleri Güney Sudan'a sınır dışı ediyor
Daha fazlasını okuyun: Sudan’dan İsrail'e normalleşme ve iş birliği mesajı
