Eski ABD'li diplomatların açıklamaları, HTŞ lideri Colani'yi iktidara hazırlayan baş aktörün Türkiye olmadığını ortaya koydu. Eski Büyükelçi Robert S. Ford'un İdlib'de Colani ile gizlice görüştüğünün kanıtlanması, Washington'un Ankara'yı devre dışı bıraktığını gösteriyor.
YDH - Suriye'deki gelişmeler yeniden Türkiye'nin gündeminin ilk sıralarına yerleşirken, ortaya çıkan kanıtlar Ebu Muhammed el-Colani'yi (şimdiki adıyla Ahmed eş-Şaraa) öne çıkaran ve onu iktidar taşıyan ana unsurun Türkiye olmadığını gözler önüne serdi.
ABD'li eski diplomatların açıklamaları, Washington'un HTŞ liderini iktidara hazırlarken Ankara'yı bütünüyle baypas ettiğini gösteriyor.
Bu durum, Türkiye'nin desteklediği "Colani'yi MİT hazırladı" anlatısını çökertirken, Ankara'da ABD'nin bölgedeki gerçek niyetlerine dair ciddi endişelere yol açtı.
Konu, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Suriye Demokratik Güçleri (SDG) milislerini yeni rejimin ordusuna katılmaya çağırması ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Mazlum Abdi'nin Colani'nin ordusuna entegrasyonuna direndiğini belirtmesiyle yeniden alevlenmişti.
Ancak eski diplomatların itirafları, sahadaki denklemin çok daha farklı kurulduğunu gösteriyor.
Ford'un gizli İdlib görevi
Robert Ford, kısa süre önce Baltimore Dış İlişkiler Konseyi üyelerine verdiği bilgide, İdlib'de Colani ile gizlice üç kez görüştüğünü itiraf etti.
Bu görüşmelerin ikisi 2023'te, biri ise Esad yönetiminin devrilmesinin ardından Ocak 2024'te gerçekleşti.
Ford, Arapça konuştuğu Colani'nin ideolojik tutumunu yumuşattığını, pragmatik siyasete yöneldiğini ve çoğulcu kurumların yeniden inşasına sıcak baktığını gözlemlediğini belirtti.
Ford'un bu gizli temaslarının, çatışma bölgelerinde arabuluculuk yapan İngiliz sivil toplum kuruluşu InterMediate aracılığıyla, CIA ve MI6 ile koordineli şekilde organize edildiği anlaşıldı.
Bu durum, Batılı güçlerin Colani ile doğrudan müzakere etmek için Ankara'yı nasıl devre dışı bıraktığını açıkça gösteriyor.
Konuyla ilgili diğer kanıtlar da bu tezi güçlendiriyor. 119 numaralı Senato oturum tutanakları, ABD'li diplomatların ve istihbaratçıların 2018'den itibaren HTŞ liderleriyle "insani ve diplomatik etkileşim karşılığında ılımlılığa yönlendirilip yönlendirilemeyeceğini" tartıştığını ortaya koyuyor.
Nitekim üst düzey diplomat Barbara Leaf, 2024 yılında rahatlıkla Colani'yi ziyaret ederek ABD'nin durumu yakından izlediğini ve istikrar beklediğini iletmişti.
Ankara'nın anlatısı darbe aldı
Bu gelişmeler, ana akım medyanın ısrarla işlediği "Türkiye, Colani'yi Suriye'de yönetime hazırlamak için MİT'in bütün eğitim ve istihbarat imkânlarını kullandı" anlatısını temelden sarsıyor.
ABD'nin eski özel temsilcisi James Jeffrey'nin daha önce HTŞ ve Colani'yi İdlib'deki aktörler arasında "daha az riskli seçenek" olarak tanımlaması ve "onunla çalışılabileceğini" belirtmesi de Washington'un kendi planını işlettiğini teyit ediyor.
Colani'nin Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani ise Ford'un ziyaretlerinin önemini küçümseyerek, "Ford'un ziyareti siyasi müdahale değil, yalnızca İdlib'deki devrimci tecrübemizden ders çıkarmak için yapılan gözlem misyonuydu," dedi.
Ancak Ford ve Jeffrey'nin beyanları, ABD'nin Colani'yi "kontrol edilebilir bir varlık" ve İran'ın varlığına karşı denge unsuru olarak gördüğünü gösteriyor.
