Süleymaniye’de Lalezâr Oteli’nde düzenlenen operasyonla Halk Cephesi lideri Lahor Şeyh Cengi’nin tutuklanması, sadece bir güvenlik krizi değil; KYB içindeki güç mücadelesini derinleştiren ve Kürdistan Bölgesi’nin siyasi dengelerini sarsan tarihi bir dönüm noktası oldu.
Cuma sabahının erken saatlerinde Süleymaniye kenti, son yılların en ağır güvenlik krizlerinden birine sahne oldu.
Kürdistan Bölgesi güvenlik güçleri, terörle mücadele birlikleri, komando ve Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (KYB) bağlı Asayiş güçlerinin desteğiyle, Halk Cephesi partisinin lideri ve KYB’nin eski yöneticilerinden Lahor Şeyh Cengi için çıkarılan yakalama kararını uygulamak üzere Lalezâr Oteli’nde bir operasyon gerçekleştirdi.
Operasyondan önce çevre sakinleri hoparlörlerle bölgeyi boşaltmaya çağrıldı. Görgü tanıkları otelin çevresinde yoğun silah sesleri ve patlamalar yaşandığını, kentin hızla güvenlik atmosferine büründüğünü aktardı.
Süleymaniye Güvenlik Soruşturma Mahkemesi, yakalama kararının Irak Ceza Kanunu’nun 56. maddesi uyarınca ve “güvenlik ihlalleri ile kamu düzenini tehdit etme” suçlamalarıyla çıkarıldığını duyurdu.
Güvenlik kaynaklarının bildirdiğine göre, çatışmaların sonunda Lahor Şeyh Cengi ve kardeşi yakalanarak götürüldü. Aynı zamanda KYB’ye bağlı Kanal 8 televizyonu, otelin içinde bir tünel kazıldığını iddia etti; ancak bu iddia henüz resmi olarak doğrulanmadı.
Tepkiler
— Aras Şeyh Cengi: Operasyondan önce kardeşinin tutuklanması halinde “Süleymaniye yerle bir olacak” uyarısında bulunmuştu. Ayrıca yayımladığı bildiride “Her zaman silahlı güç kullanılarak anlaşmazlıkların çözülmesine karşı oldum” diyerek, KYB liderlerinden şehirde konuşlandırılan güçleri geri çekmelerini istedi.
— Kürdistan Komünist Partisi: Yayımladığı bildiride, Lalezâr Oteli krizinde hükümetin ve bölge kurumlarının “sadece seyirci rolü” üstlendiğini belirtti ve şiddetin derhal durdurulması ile anlaşmazlıkların yasal yollarla çözülmesi çağrısında bulundu.
— Mesrur Barzani (Kürdistan Bölgesi Başbakanı): Bu çatışmaları “bölgenin istikrarı ve güvenliği için bir tehdit” olarak değerlendirdi ve hiçbir sorunun Kürdistanlı gençlerin hayatına mal olmaması gerektiğini vurguladı; tüm taraflara itidal çağrısında bulundu.
Lahor Şeyh Cengi’nin kişiliği ve konumu
Siyasi geçmiş: 2021 yazına kadar KYB’nin (Kürdistan Yurtseverler Birliği) ortak liderliğinde Bafel Talabani’nin eski ortağıydı.
Güvenlik geçmişi: Uzun yıllar boyunca “Zanyari” adlı istihbarat teşkilatının başkanlığını yürüttü.
Görevden uzaklaştırılması: 2021 yılında Bafel’in hamlesiyle resmi yapıdan uzaklaştırıldı.
Mevcut konum: Ocak 2024’te kurulan “Halk Cephesi” partisinin lideridir. Her ne kadar küçük bir parti olsa da, Süleymaniye ve Kerkük’te kayda değer bir toplumsal tabana sahiptir.
Analiz ve perspektif
1) Tutuklama; tasfiye mi, güçlenme mi?
İlk bakışta düşünülenin aksine, Lahor’un tutuklanması muhtemelen onun siyasetten tamamen silinmesi anlamına gelmiyor. Şaswar Abdulwahid örneği, Kürdistan Bölgesi’nde siyasi gerekçelerle yapılan tutuklamaların bir figürün toplumsal konumunu güçlendirebileceğini göstermişti. Lahor da şimdi kendisini “ailevi ve partisel hesaplaşmaların kurbanı” olarak sunabilir ve halktaki memnuniyetsizlik dalgası üzerinde yükselebilir.
Kısa vadeli sonuçlar
— Süleymaniye’deki güvenlik durumu kırılgan kalmaya devam ediyor. Arbat, Tasiloce ve Mirgepan geçiş noktalarına birliklerin konuşlandırılması, yerel makamların bir isyan ya da sokak protestosundan endişe ettiğini gösteriyor.
— Rakip partilerin hızlı tepkileri ve Mesrur Barzani gibi isimlerin açıklamaları, meselenin artık bir KYB iç anlaşmazlığının ötesine geçerek bölgesel ve ulusal bir konuya dönüştüğünü ortaya koyuyor.
2) Uzun vadeli sonuçlar
— Irak 2025 Kasım seçimleri: Lahor’un tutuklanması, onun ve Halk Cephesi Partisi’nin oy tabanını güçlendirebilir. Süleymaniye’deki önemli bir protesto ve hoşnutsuzluk oyunun büyük ihtimalle ona yönelmesi bekleniyor.
— Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB): Bu adım, parti içindeki ailevi ve hizipsel çatlakları derinleştirecek ve Bafel Talabani’nin kamuoyundaki “baskıcı lider” imajını zayıflatacaktır.
— Bölgedeki güç dengesi: Krizin devam etmesi halinde, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) kadim rakibi KYB’nin zayıflamasından en fazla siyasi faydayı sağlayabilir.
Sonuç
Lahor Şeyh Cengi’nin Lalezâr Oteli’nde tutuklanması, basit bir güvenlik olayı değil; Kürdistan Bölgesi’nin siyasi dengelerinde bir dönüm noktasıdır. Bu adım, onu sahneden silmek yerine muhalefet lideri konumunda daha güçlü bir figüre dönüştürebilir ve özellikle Irak seçimleri öncesinde toplumsal tabanını genişletebilir.
Bafel Talabani bunu kısa vadede bir zafer olarak görebilir; ancak uzun vadede bunun siyasi bedelini ağır şekilde ödemesi muhtemeldir. Kürdistan Bölgesi’nin geleceği ise bu tutuklamanın KYB’nin otoritesini pekiştirip pekiştirmeyeceğini ya da Lahor’un muhalefet lideri olarak yeniden yükselişine mi zemin hazırlayacağını gösterecektir.
