İsrailli üst düzey güvenlik yetkilileri ve bakanların, Gazze kentinde Hamas’a karşı kara saldırısını genişletmek yerine geçici bir ateşkes yapılmasını önerdiği bildirildi.
YDH- Wall Street Journal’ın haberine göre, İsrailli üst düzey güvenlik yetkilileri ve bakanlar, Başbakan Benyamin Netanyahu’ya, Gazze kentinde Hamas’a karşı kara saldırısını genişletmek yerine geçici bir ateşkes anlaşması yapması yönünde özel olarak çağrıda bulunuyor.
Pazar gecesi altı saat süren sert bir güvenlik kabinesi toplantısında, İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in, Netanyahu ve diğer üst düzey bakanlara operasyonun İsrail’in Gazze’de askeri yönetim kurmasına yol açabileceği uyarısında bulunduğu bildirildi.
Mossad Başkanı David Barnea ve Dışişleri Bakanı Gideon Saar’ın da son haftalarda Gazze kentindeki saldırıya devam edilmesi konusunda “tereddütlerini” dile getirdiği kaydedildi. Yetkililer, Zamir ile birlikte bu isimlerin, Gazze’de kalan İsrailli esirlerin en azından bir kısmının serbest bırakılmasını sağlayacak bir ateşkes anlaşmasının takip edilmesi gerektiğini savunduğunu aktardı.
Habere göre bu anlaşmazlık, Netanyahu ile güvenlik kurumlarındaki bazı yetkililer arasında savaşın hedefleri, uygulanışı ve Gazze’nin geleceği konusunda yaşanan “ayrışmayı” yansıtıyor. Netanyahu’nun, savaş için net bir çıkış stratejisi belirleyemediğini düşünen generaller ve güvenlik şefleriyle defalarca karşı karşıya geldiği belirtildi. Bu görüş ayrılığının, Netanyahu’nun Gazze kentindeki saldırıyı sürdürme kararı almasıyla yeniden kamuoyuna yansıdığı, savaşın devamına yönelik iç muhalefetin ve uluslararası kınamaların artmakta olduğu kaydedildi.
Zamir’in gündeme getirdiği “en büyük endişelerden” birinin, İsrail’in Gazze’de Hamas yönetimini ortadan kaldırması durumunda üstlenmesi gereken muhtemel “hukuki sorumluluklar” olduğu ifade edildi.
İsrailli ve yabancı hukuk uzmanlarının, bu durumda İsrail’in sağlık, eğitim ve temizlik gibi temel hizmetleri sağlamakla yükümlü hale gelebileceğini belirttiği aktarıldı. Tahminlere göre, böyle bir askeri yönetim İsrail’e yıllık yaklaşık 10 milyar dolara mal olabilir.
Diğer endişeler arasında “diplomatik sonuçlar” da yer alıyor. Habere göre, Saar, savaşın sürdürülmesinin diplomatik maliyetinden kaygı duyuyor. Sivil kayıpların artışı nedeniyle uluslararası eleştiriler yoğunlaşırken, Saar’ın “mümkün olduğunca fazla esirin şimdi kurtarılması gerektiğini” söylediği kaydedildi.
Gazze kentindeki saldırının, kalan İsrailli esirler ve İsrail askerleri için “riskli” olduğu belirtildi. Zamir’in, yaklaşık iki yıldır defalarca göreve çağrılan yedek askerlerin “tükenmişliği” nedeniyle personel yetersizliği yüzünden Gazze’nin tamamen işgaline karşı çıktığı bildirildi.
İsrail ordusunun Gazze’deki eski bir komutanı olan Israel Ziv, “Çok ağır bedelleri olacak bir operasyonun gerekliliği konusunda net bir anlaşmazlık var. Bu da esirleri geri getirmeyecek.” dedi.
Zamir’in, Ağustos ayı sonunda yaptığı bir konuşmada, ordunun tüm esirlerin serbest bırakılması için gerekli koşulları oluşturduğunu ve anlaşmanın altyapısının hazırlandığını söylediği hatırlatıldı.
Hamas’ın çarşamba günü, esirlerin bir kısmının serbest bırakılacağı bir ateşkesi desteklediğini yinelediği, ayrıca tüm esirlerin salıverilmesi karşılığında kalıcı ateşkes ve İsrail’in Gazze’den çekilmesi şartlarını içeren kapsamlı bir anlaşmaya hazır olduğunu açıkladığı bildirildi. Netanyahu’nun ofisinin bu açıklamayı “yeni hiçbir şey içermeyen bir propaganda” olarak nitelediği kaydedildi.
Askeri kanattaki tereddütlere rağmen saldırı hazırlıklarının sürdüğü ifade edildi. İsrail güçlerinin, yüz binlerce Filistinlinin yaşadığı ve bazı İsrailli esirlerin bulunduğu düşünülen Gazze kenti çevresindeki birçok mahallede operasyon yürüttüğü ve on binlerce yedek askeri seferber ettiği bildirildi.
Netanyahu’nun, “Gazze kentini Hamas’ın kalesi olarak tanımladığı ve bu operasyonun örgütü yenilgiye uğratmak için gerekli olduğunu” söylediği aktarıldı. Hükümetin, “sınırlı bir ateşkese ilgi göstermediği ve Hamas’ın teslim olması, tüm esirleri iade etmesi, silahsızlanması ve Gazze’deki yönetimi sivil bir idareye devretmesi şartıyla savaşı sonlandıracağını” açıkladığı bildirildi. İsrail’in güvenlik kontrolünü ise sürdürmek istediği kaydedildi.
Hamas’ın bu şartları kabul etmediği belirtildi. Arap arabulucular ve birçok İsrailli esir yakınının bu taleplerin gerçekçi olmadığını ve bir anlaşmayı engellediğini söylediği aktarıldı.
Güvenlik kurumlarında kısmi anlaşmayı destekleyenlerin, esirlerin hayatlarını kurtarmak için şu an bir fırsat bulunduğunu ve Hamas’a karşı mücadelenin daha sonra yeniden başlatılabileceğini savunduğu bildirildi.
Netanyahu’nun, Gazze’nin kontrolünü “üçüncü bir tarafa” devretmek istediğini ancak bunun kim olacağına dair açıklama yapmadığını belirttiği kaydedildi. Netanyahu’nun Hamas’ı iyi niyetle müzakere yapmamakla suçladığı, Hamas’ın ise aynı suçlamayı Netanyahu’ya yönelttiği aktarıldı.
Hamas’ın geçen ay masada bulunan 60 günlük bir ateşkes teklifini kabul edeceğini açıkladığı, plana göre Hamas’ın 10 canlı esiri serbest bırakacağı ve karşılığında Filistinli tutukluların salıverileceği, ateşkesin ilk gününde kalıcı barış görüşmelerine başlanacağı bildirildi. İsrail’in arabuluculara bu teklife dair net bir yanıt vermediği ve müzakerelerin şu an çıkmaza girdiği kaydedildi.
Habere göre, savaş boyunca Netanyahu, “savaş sonrası Gazze için planlama yapmaması ve uygulanamaz görülen askeri çözümlere bağlı kalması” nedeniyle generaller ve güvenlik şefleriyle defalarca karşı karşıya geldi. İsrail’in 2005’te sona erdirdiği askeri yönetimi yeniden kurup kurmaması gerektiği tartışmasının hükümette gündeme geldiği aktarıldı.
Önceki anlaşmazlıkların, Netanyahu’nun bazı üst düzey isimleri görevden almasına yol açtığı hatırlatıldı. Eski savunma bakanının, hükümeti kamuoyu önünde Gazze’nin tamamen işgaline sürüklemekle suçlamasının ardından görevden alındığı, eski Şin Bet başkanının ise ateşkes görüşmelerini yavaşlatmakla Netanyahu’yu suçladıktan sonra görevinden uzaklaştırıldığı bildirildi.
Netanyahu’nun eleştirmenlerinin, onun siyasi hayatta kalabilmek için savaşı uzattığını iddia ettiği, Netanyahu’nun ise bu suçlamayı reddettiği ifade edildi. Haberde, Netanyahu’nun koalisyonunun savaşı sonlandırmaya karşı çıkan ve Gazze’de Yahudi yerleşimlerinin yeniden inşasını savunan aşırı sağcı bakanların desteğine bağlı olduğu belirtildi.
