İran yapımı Şahid-238 intihar İHA’sı, turbojet motor ve gelişmiş gövde tasarımıyla öne çıkıyor. Üç farklı varyantıyla sabit kara hedeflerinden hareketli ve hava hedeflerine kadar operasyonel kapasite sunan İHA, Tolo-10 motoru sayesinde 500–600 km/sa seyir hızı ve bin 200 km’ye varan menzil sağlıyor.
YDH- Islamic World News Agency (ISW News), İran yapımı yeni intihar insansız hava aracı (İHA) Şahid-238’e dair kapsamlı bir değerlendirme yayımlayarak sisteminin özellikleri ve sahadaki etkilerine dikkat çekti.
Şahid-238'in, İran’ın en bilinen intihar İHA’sı Şahid-136’nın gelişmiş bir versiyonu olduğunu kaydeden ISW News, turbojet motorla donatılan bu yeni modelin, saldırı kabiliyetlerini önemli ölçüde artırarak sahadaki rolünü farklı bir seviyeye taşıdığını öne sürdü.
İlk kez Ekim 2023’te yayımlanan “Bayrak Gemisi” belgeselinde tanıtılan Şahid-238, boyut ve platform açısından Şahid-136’ya benzese de en temel farkı pistonlu motor yerine mini turbojet motor kullanması.
Şahid-136, düşük radar kesit alanına rağmen sınırlı hızı ve pistonlu motorunun çıkardığı gürültü nedeniyle hem hava savunma sistemlerince hem de piyade unsurlarınca kolaylıkla tespit edilebiliyordu.
Şahid-238’in turbojet motoru, hız ve sessizlik avantajı sağlarken özel gövde yapısı da makineli tüfekler ve uçaksavar toplarına karşı dayanıklılığını artırıyor; bu özellikler İHA’nın operasyonel başarısını belirgin biçimde yükseltiyor.
İran’da geliştirilen turbojet motorları ve Ukrayna’da kullanılan Rus yapımı örneklerin enkazından elde edilen bulgular, Şahid-238’in Tolo-10 motoruyla donatıldığını ortaya koyuyor. bin 100 ila bin 200 newton itki gücü üreten bu motor, İHA’nın hızını 500–600 km/sa seviyesine çıkarırken, ağırlığını artırıyor ve yakıt kapasitesini azaltıyor.
MD550 pistonlu motorun 17,6 kiloluk ağırlığına karşılık Tolo-10’un 20,5 kilo olması, gövde içine yerleştirilmesi ve üst kısımdaki hava girişi eklentileriyle birlikte kapasiteyi daraltıyor; yakıt türü de benzinden Jet-A’ya dönüştürülmüş durumda.
Bu değişiklikler sayesinde hız avantajı sağlansa da uçuş süresi kısalıyor, maksimum kalkış ağırlığı ise 250 kilogramdan 380 kilograma çıkıyor. Daha önce Şahid-191’de de kullanılan Tolo-10 motor, Şahid-238’i daha hızlı bir intihar İHA’sına dönüştürürken, yüksek ısıl izi nedeniyle kızılötesi güdümlü füzeler karşısında daha savunmasız hale getiriyor.
Varyantlar
Şahid-238 bugüne dek üç ayrı versiyon halinde sergilendi: standart, termal arayıcı taşıyan ve pasif anti-radar donanımlı model.
Standart versiyon, Şahid-136’da olduğu gibi ataletsel ve uydu güdümüyle sabit kara hedeflerine taarruz için tasarlanmış durumda.
Termal görüntüleyici arayıcıya sahip versiyon, ataletsel ve uydu güdümünden hedef bölgeye yöneliyor; son safhada arayıcıyla hedefi seçip kilitleyerek dalışa geçiyor—bu özellik özellikle hareketli hedeflere karşı isabet oranını artırıyor.
Pasif anti-radar donanımlı model ise radar yayımlayan sistemleri tespit edip onlara kilitlenerek saldırı düzenlemek üzere tasarlandı; İHA belirlenen bölgeye girdikten sonra radar sinyallerini algılıyor ve hedefe yöneliyor.
Öte yandan Rusya’da yayımlanan belgeler, İran’dan tedarik edilen benzer İHA’ların orada M-237 adıyla üretildiğini gösteriyor. Ancak İran’ın resmî açıklamalarına göre tüm varyantlar Şahid-238 adını taşıyor; ihracatta veya lisanslı üretimde hedef ülke tarafından yeniden adlandırma yapılması ise olağan bir uygulama.
Yeni özellikler
Belgelerde göze çarpan önemli bir nokta, ısı arayıcıya sahip versiyonun yalnızca kara değil aynı zamanda hava hedeflerine de saldırabildiğinin belirtilmesidir; belgelerde bu modelin Amerikan MQ-9 Reaper’ı hedef alıp kilitlediği ifade ediliyor.
Tanıtım videolarında burun altında elektro-optik kamera taşıyan bir başka varyant da gösterildi; resmi sergilenmeyen bu modelin, intihar saldırısı yeteneğine ek olarak keşif ve gözetleme amacıyla kullanılabileceği değerlendiriliyor.
Ayrıca artan motor gücüyle birlikte kontrol mekanizmaları da güçlendirildi: Şahid-136’da dört olan kanat kontrol çubuğu sayısı Şahid-238’de sekize çıkarıldı.
Genel özellikler
Şahid-238’in genel özellikleri arasında maksimum kalkış ağırlığının 380 kilogram, savaş başlığının ise 50 kilogram olduğu belirtiliyor. Fırlatma işlemi, araç desteği veya roket iticisi (JATO) ile gerçekleştiriliyor; savaş uçaklarından fırlatma ihtimali gündeme gelmiş olsa da bu olasılık düşük görünüyor.
Uygulanabilirse menzil sınırlamasının ortadan kalkabileceği ifade ediliyor.
Teknik açıdan Şahid-238, bir intihar İHA’sı olarak İran’da Şahid Havacılık Sanayii tarafından üretiliyor ve 2023 yılında hizmete girdi.
Uzunluğu 3,5 metre, kanat açıklığı 3 metre olan İHA, Tolo-10 mini turbojet motoruyla 500–600 km/sa seyir hızı ve 700 km/sa üzeri dalış hızı sunuyor.
Maksimum menzili bin 200 kilometreye kadar ulaşabiliyor ve 9 bin 144 m uçuş tavanına sahip; bu açıdan Şahid-191 ile eşdeğer kabul ediliyor.
Uçuş süresi yaklaşık 2 saat olan Şahid-238, INS, GPS, radyo ve uydu güdümüyle hedefe yönlendiriliyor. Kalkış JATO veya araç desteğiyle yapılırken, iniş paraşüt aracılığıyla gerçekleştiriliyor.
