"Kasım Basir, GPS’ten tamamen bağımsız bir sistem kullanıyor; bu da onu elektronik harp karşısında dirençli kılıyor."
YDH - İran, bu yılın bahar aylarında 1200 kilometre menzilli, katı yakıtlı Kasım Basir balistik füzesini tanıttı. Bu yeni füze, dış navigasyon sistemlerine ihtiyaç duymadan, uçuşun son safhasında optik arayıcı başlıkla hedefini bulabiliyor ve yüksek hassasiyetle vuruyor. Iranian Defensive Power Telegram kanalının verdiği bilgiye göre Kasım Basir, önceki modellerde yaşanan GPS bağımlılığına bağlı hassasiyet sorunlarını aşarken, elektronik harp ve savunma sistemlerine karşı gelişmiş direnç sağlıyor.
İran Savunma Bakanlığı, menzili 1200 kilometre olan katı yakıtlı balistik füze Kasım Basir’i tanıttı. Beklendiği gibi, daha önce “Basir” takısını taşıyan ve optik arayıcı başlıkla donatılan füzelerde olduğu gibi (Nasr Basir, Zülfikar Basir vb.), Kasım Basir de uçuşunun son safhasında hedefe ulaşana kadar hiçbir harici navigasyon sistemine (uydu tabanlı sistemler dahil) ihtiyaç duymayan optik arayıcıyla donatıldı. Bu teknoloji, füzeyi hassas vuruş kabiliyetine taşıyor.
Kasım Basir, Hac Kasım füzesinin geliştirilmiş bir versiyonu olarak öne çıkıyor. Daha önce Hac Kasım balistik füzesi tanıtılmıştı. Bu füze, Fatih ailesinin (Fatih-110, Fatih-313, Zülfikar vb.) katı yakıtlı taktik balistik füze serisinin devamı olarak geliştirildi. Zülfikar’ın 68 santimetrelik gövde çapı, Hac Kasım’da yaklaşık 90 santimetreye çıkarılmış, motorun büyütülmesiyle menzili 1400 kilometreye ulaşmıştı. Ancak başlık ve güdüm-kontrol sistemleri açıkça Zülfikar füzesinin altyapısına dayanıyordu.
Bu tanıtımdan yalnızca bir ay sonra, İran Ulusal Uzay Parkı’nın açılışı sırasında Zülfikar Basir balistik füzesi de sergilendi. Daha önce Fatih-110’da ve Halic-i Fars füzesinin geliştirilmesinde uygulanan optik arayıcı entegrasyonu, bu kez Zülfikar’a uygulanarak Zülfikar Basir ortaya çıktı ve füzenin menzili 700 kilometreye çıktı.
Zülfikar’a optik arayıcı takılmasının ardından, başlığı Hac Kasım’la büyük oranda ortak olan bu füze ailesinde, yakın gelecekte aynı sistemin Hac Kasım’a da entegre edileceği öngörülüyordu. Beklenti, dört yıl sekiz ay sonra gerçekleşti; uzun menzilli füzelerde yaşanan isabet sorununun giderilmesi amacıyla, nihayet Kasım Basir balistik füzesi tanıtıldı.
İran’ın balistik füzeleri genel olarak yüksek hassasiyetli jiroskoplara dayalı INS (ataletsel navigasyon sistemi) ile yol alıyor; daha uzun menzillerde ise güzergah düzeltmeleri için GPS gibi uydu tabanlı sistemlerden yararlanıyor. 500 kilometrenin altında yalnızca INS ile elde edilen 10 metrenin altında hassasiyet mümkünken, 500 kilometreyi aşan menzillerde bu başarı büyük ölçüde GPS’in yardımıyla sağlanıyordu. Ancak bu durum, İran’ın balistik füzeleri için zafiyet oluşturdu.
Bunun en bariz örneği Gerçek Vaat-2 harekatında görüldü. İran, yoğun füze atışında ciddi başarı sağladı; çok sayıda füze, düşman hava savunmasını aşmayı başardı. Ancak GPS’e bağımlılık nedeniyle hedefe hassas vuruş oranında ciddi bir düşüş yaşandı. Bunun başlıca nedeni ise GPS sinyalinin hedef bölgede kesilmesi ya da sinyale müdahale edilmesiydi.
Kasım Basir’in, navigasyonunda herhangi bir uyduya bağımlı olmadığı, tüm güzergahın INS tabanlı olarak geçildiği ve nihai safhada optik arayıcıyla hedefini bulup isabet sağladığı belirtiliyor.
Kasım Basir, GPS’ten tamamen bağımsız bir sistem kullanıyor; bu da onu elektronik harp karşısında dirençli kılıyor. Orta safhada +10 Mach, terminal safhanın başında ise yaklaşık 5 Mach hızla, manevra kabiliyeti olan bir savaş başlığıyla, İsrail ve ABD savunma sistemlerini aşarak hedefini büyük hassasiyetle vurabiliyor.
Füzenin burun kısmına entegre edilen optik arayıcı, uçuşun son safhasında hata payını asgari seviyeye indiriyor ve ayrılan savaş başlığı, hedefe yüksek isabet oranıyla ulaşıyor.
Ancak optik arayıcı entegrasyonu önemli bir zorluk barındırıyor: Çarpışma anındaki başlık hızı. Örneğin, Halic-i Fars ve Zülfikar Basir füzelerinde bu hız en fazla 3 Mach civarındayken, Hac Kasım gibi füzelerde çarpma anında (manevrasız durumda) 4,5-5 Mach’a ulaşıyor. Bu hızlarda, optik arayıcının sağlıklı çalışması, hatta arayıcı camının zarar görmemesi kritik bir sorun. Yayınlanan videoda, hedeften 161 kilometre mesafede tamamen siyah bir görüntü görülüyor; bu, ya arayıcının pasifleşmesiyle ya da koruyucu bir kapakla ilgili. Büyük ihtimalle ikinci ihtimal söz konusu çünkü başlık atmosfere yüksek hızda giriyor ve arayıcı camının zarar görmesi çok olası.
İran balistik füzeleri, 1200-1700 kilometre menzilde, çoklu atışlarla yoğun savunmaları aşmayı ve hedefe ulaşmayı başardı; ancak bazı modellerde GPS’e bağlılık nedeniyle hassasiyet kayıpları yaşandı. Füze başlıklarının manevra kabiliyeti ve yüksek hızları bu başarıda etkiliydi. Şimdi ise, optik arayıcının hedef tespiti ve kilidi için hızı azaltmak gerekliliği, Kasım Basir’de diğer modellere kıyasla daha fazla manevra ihtiyacını beraberinde getiriyor. Bu da arayıcı başlığın zarar görmesini engellemek için alınmış bir tedbir.
Kasım Basir’in başlığına entegre edilen optik arayıcı, İran’ın hassas vuruş sorununu —özellikle Hac Kasım üzerinde— büyük oranda çözüyor. Ancak bu kez de çarpışmadan hemen önce başlığın hızının düşürülmesi, yeni bir zafiyet oluşturabilir.
Sonuç olarak Kasım Basir, İran füze envanteri için hızlı, erişilebilir ve ekonomik bir çözüm sunuyor; hassasiyet sorununu büyük ölçüde gideriyor. Ancak yoğun hava savunma bölgelerine yönelik ilk dalga saldırılar için en uygun seçenek olmayabilir. Bu tür hedefler için, savunma sistemleri iyice yorulduktan sonra, son dalga olarak kullanılması daha mantıklı görünüyor.
Yayımlanan bilgilere göre, bu harp başlığı güncellemesi diğer balistik füzelere de uygulanacak ve İran’ın füzeleri artık her zamankinden daha hassas. Bu, İran için teknolojik bir sıçrama ve düşmanlar için kara, deniz her alanda caydırıcı bir yenilik anlamına geliyor.
Kasım Basir füzesinin özellikleri
— Tür: Balistik füze
— Üretici: İran
— Geliştirici: İran Savunma Bakanlığı
— Tanıtım: Mayıs 2025
— Uzunluk: 10,9 metre
— Çap: 0,9 metre
— Motor: Tek kademeli
— Yakıt: Katı kompozit
— Menzil: 1200 kilometre
— Orta safha hızı: +10 Mach
— Terminal safha hızı: Belirtilmemiş
— Hassasiyet: 1 metre
— Ağırlık: 7 ton
— Savaş başlığı: Ayrılabilen, manevra kabiliyetli
— Savaş başlığı ağırlığı: 500 kilogram
— Güdüm: INS – IIR (ataletsel navigasyon + kızılötesi/optik arayıcı)
Çeviri: YDH
