Vekalet savaşının sürdüğü Sudan’da askeri yönetim, Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurması karşılığında silah ve mühimmat desteği talep etti. The Wall Street Journal’a konuşan yetkililer, taslağı sunulan anlaşmanın Moskova’ya Süveyş Kanalı trafiğini izleme imkanı ve altın madenciliği haklarını da verebileceğini belirtti.
YDH - Vekalet savaşının devam ettiği Sudan’da askeri otoriteler, çatışmaların seyrini değiştirebilecek stratejik bir hamleyle Moskova’nın kapısını çaldı.
Sudanlı yetkililerin The Wall Street Journal gazetesine verdiği bilgiye göre Hartum yönetimi, Rusya’dan temin edilecek silahlar karşılığında Kızıldeniz kıyısında bir Rus askeri üssü kurulmasını öngören 25 yıllık bir işbirliği anlaşması teklif etti.
Ekim ayında Rusya’ya iletildiği belirtilen taslak anlaşma, Moskova’nın bölgedeki askeri varlığını kalıcı hale getirmeyi amaçlıyor.
Plana göre Rusya, kurulacak üste 300’e kadar asker konuşlandırabilecek ve nükleer tahrikli olanlar da dahil olmak üzere dört adede kadar savaş gemisini aynı anda limanda bulundurabilecek.
Nükleer gemiler ve Süveyş hattı gündemde
Afrikalı yetkililer, söz konusu tesisin Moskova’nın daha önce de bir deniz üssü kurmaya çalıştığı Port Sudan şehrinde ya da Kızıldeniz kıyısında henüz ismi açıklanmayan başka bir noktada inşa edilebileceğini belirtti.
Bu konum, Rusya’ya küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sinin gerçekleştiği ve Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rota olan Süveyş Kanalı’na giren ve çıkan gemi trafiğini izleme kapasitesi sunuyor.
Teklifin kapsamı yalnızca askeri erişimle sınırlı kalmadı. Kaynaklara göre anlaşma taslağı, Afrika’nın en büyük üçüncü altın üreticisi olan Sudan’daki madencilik imtiyazlarına Kremlin’in erişim sağlamasını da içeriyor.
Batı ile ilişkilerde kırılma riski
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ile şiddetli bir savaş yürüten ve zor durumda olan Sudan askeri rejimi, toprak kullanım hakkına karşılık Rusya’dan somut bir askeri destek bekliyor.
Yetkililer, Rusya’nın gelişmiş hava savunma sistemleri ve diğer silahları indirimli fiyatlarla Hartum’a sağlamasının öngörüldüğünü ifade etti.
İsmi açıklanmayan bir Sudanlı yetkili, Rus silahlarına acil ihtiyaç duyduklarını kabul etmekle birlikte, Moskova ile yapılacak böyle bir anlaşmanın ABD ile ilişkilerde sorun yaratabileceğine dikkat çekti.
Konuyu değerlendiren üst düzey bir Amerikalı yetkili de Rusya’nın Libya veya Port Sudan’da bir üs elde etmesinin, Moskova’nın güç gösterisi yapma kapasitesini genişleteceğini ve ona "cezasız bir şekilde hareket etme imkanı tanıyacağını" savundu.
Yarım kalan 2020 mutabakatı
Kremlin, Port Sudan’da varlık göstermek için yaklaşık beş yıldır diplomatik çaba harcıyor. Moskova ve Hartum, 2020 yılında Rus Donanması için bir lojistik destek merkezi kurulmasını öngören devletlerarası bir anlaşma imzalamıştı.
O dönemdeki mutabakat da benzer şekilde, Port Sudan’daki üste dört Rus gemisinin ve 300 askerin konuşlanmasına izin veriyordu. Ayrıca Moskova, üsse silah, teknik ekipman, mühimmat ile elektronik harp ve hava savunma sistemleri getirme hakkına sahip olacaktı.
Ancak ülkede patlak veren iç savaş nedeniyle bu anlaşma parlamentoda onaylanamadı ve yürürlüğe girmedi.
Geçen ayın ortasında Maritime Executive sitesi, Moskova’nın projeyi askıya aldığını ve Kızıldeniz kıyısında tutunarak Süveyş’in doğusunda varlık gösterme planlarından fiilen vazgeçtiğini bildirmişti.
