ABD, Tayvan’a yönelik ve tamamlandığında yılların en büyük silah satışlarından biri olacak 11,1 milyar dolarlık paketi duyurdu.
YDH- CNN International’ın haberine göre, ABD ile Tayvan, tamamlanması halinde Washington’un ada ile şimdiye kadar gerçekleştirdiği “en büyük silah satışlarından biri” olacak 11,1 milyar dolarlık bir silah paketi açıkladı.
Söz konusu anlaşmanın, her iki hükümet tarafından paylaşılan bilgilere göre, sekiz ayrı satın alımı kapsadığı bildirildi. Paket; HIMARS roket sistemleri, tanksavar füzeleri, zırh delici füzeler, dolaşan intihar dronları, obüsler, askeri yazılımlar ve diğer ekipmanlara ait parçaları içeriyor.
Pekin’den sert tepki
Anlaşmanın duyurulmasının ardından Pekin yönetimi, bu adıma “kesin bir şekilde karşı çıktığını ve şiddetle kınadığını” açıkladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Jiakun, perşembe günü düzenlenen rutin basın toplantısında, “ABD’nin Tayvan bağımsızlığını desteklemek için güç kullanma girişimi yalnızca geri tepecek ve Tayvan’ı kullanarak Çin’i çevreleme çabası kesinlikle başarılı olmayacaktır.” ifadelerini kullandı.
Tayvan’ın, son yıllarda Pekin’den gelen baskıların arttığını iddia ederek askeri alımlarını hızlandırdığı belirtildi.
CNN, Çin’e ait uçak ve gemilerin neredeyse her gün Tayvan çevresinde faaliyet gösterdiğini, ayrıca ada çevresindeki sularda ve hava sahasında düzenli olarak büyük çaplı tatbikatlar yapıldığını aktardı.
Washington–Tayvan savunma ilişkileri
Tayvan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “ABD’nin Tayvan’ın yeterli öz savunma kabiliyetlerini sürdürmesine, güçlü bir caydırıcılığı hızla inşa etmesine ve asimetrik savaş avantajlarını kullanmasına yardımcı olmayı sürdürdüğü” belirtildi.
Açıklamada, bu unsurların “bölgesel barış ve istikrarın korunmasının temelini oluşturduğu” kaydedildi.
ABD’nin Tayvan ile resmi diplomatik ilişkileri bulunmamakla birlikte, Washington’un ada ile yakın gayriresmi bağlar sürdürdüğü ve Tayvan’ın kendi savunması için silah satmasını zorunlu kılan yasal yükümlülüklere sahip olduğu hatırlatıldı.
Anlaşmanın toplam tutarının, Tayvan için “son yılların en büyük silah satışı” olduğu ifade edildi.
Bir ABD’li yetkili, “2010’dan bu yana yürütme organı, Tayvan’a yaklaşık 49 milyar dolarlık Yabancı Askeri Satış (FMS) için Kongre’yi bilgilendirdi.” dedi.
Silah satışlarına ilişkin duyurunun, ABD’nin yabancı askeri satışlarını yöneten Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı aracılığıyla yapıldığı belirtildi. Anlaşmaların yürürlüğe girmesi için Kongre onayının gerektiği, ancak Tayvan’ın ABD Kongresi’nde genel olarak iki partili bir desteğe sahip olduğu kaydedildi.
Özel savunma bütçesi ve “T-Dome” planı
Tayvan Savunma Bakanlığı, sekiz kalemden beşinin — HIMARS, füzeler ve dronlar — Devlet Başkanı Lai Ching-te’nin kasım ayı sonunda önerdiği ve henüz Tayvan parlamentosunda onaylanmayan “tarihi” 40 milyar dolarlık özel savunma bütçesi kapsamında finanse edilmesinin planlandığını bildirdi.
Bu bütçenin; hassas topçu sistemleri, uzun menzilli hassas taarruz füzeleri, hava savunma, balistik ve zırh karşıtı füzeler, dronlar ve karşı-dron sistemleri, yapay zekâ destekli sistemler ile ABD ve Tayvan tarafından ortak geliştirilen silahlara odaklandığı aktarıldı.
Bütçenin ayrıca, Lai’nin ekim ayında ayrıntı vermeden duyurduğu “T-Dome” hava savunma sisteminin başta olmak üzere Tayvan’ın savunma kabiliyetlerini güçlendirmeyi amaçladığı kaydedildi.
ABD’nin Tayvan’daki fiili büyükelçiliği konumundaki Amerikan Tayvan Enstitüsü Direktörü Raymond Greene, yakın zamanda yaptığı açıklamada, Tayvan parlamentosunun artan askeri harcamaları nihayetinde onaylamasını beklediğini söyledi. Greene, “Her bütçe meselesi yasama sürecinden geçmek zorunda, ancak bölgesel güvenlik ortamı ve Tayvan’ın karşı karşıya olduğu tehditler göz önüne alındığında, tüm tarafların artan savunma harcamaları konusunda sonunda bir araya geleceğinden son derece eminim.” dedi.
11,1 milyar dolarlık paketin, son Trump yönetimi döneminde Tayvan’a açıklanan ikinci silah anlaşması olduğu; bunun, kasım ayında uçaklar için yedek ve onarım parçalarını kapsayan 330 milyon dolarlık anlaşmanın ardından geldiği bildirildi.
Söz konusu anlaşma duyurulduğunda, Tayvan Devlet Başkanlığı Sözcüsü Karen Kuo, adanın savunma harcamalarını gelecek yıl gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 3’ünün üzerine, 2030’a kadar ise yüzde 5’ine çıkarmayı hedeflediğini belirtmişti.
Bu gelişmeler paralelinde ayrıca, Çinli güvenlik, askeri ve istihbarat kurumları tarafından Kasım ve Aralık 2025’te yayımlanan raporlar, Tayvan ile İsrail arasında savunma alanındaki işbirliğinin arttığını bildirmişti.
