Kremlin, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Washington ziyareti sonrasında, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış girişimlerinin “dünya genelinde takdir gördüğünü” belirtti.
YDH- ABC News televizyonunun aktardığına göre, Kremlin’in özel temsilcilerinden Kirill Dmitriev, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin pazar günü olası bir barış anlaşmasını görüşmek üzere Beyaz Saray’a gitmesinin ardından, ABD Başkanı Donald Trump’ın “barış çabalarını” övdü.
Dmitriev, aynı zamanda Rusya Doğrudan Yatırım Fonu’nun (RDIF) CEO’su olarak görev yapıyor ve ABD’li yetkililerle yürütülen müzakerelerde doğrudan rol alıyor. Dmitriev, X platformunda yaptığı paylaşımda, “Tüm dünya, Başkan Trump ve ekibinin barış çabalarını takdir ediyor” ifadelerini kullandı.
Kremlin çizgisinden eleştiriler
Dmitriev, paylaşımında ayrıca Ukrayna’ya verdikleri desteği sürdürdükleri gerekçesiyle “İngiltere/AB savaş yanlılarını” eleştirdi. Bu açıklama, Kremlin’in uzun süredir dile getirdiği ve ABD’nin diplomatik girişimlerinin NATO ve Avrupalı müttefikler tarafından baltalandığını öne süren söylemiyle paralellik gösterdi.
Trump ile Zelenskiy, pazar günü Florida’nın Palm Beach kentindeki Mar-a-Lago tesisinde bir araya geldi.
Putin–Trump telefon görüşmesi
Görüşme öncesinde Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonla konuştuğu bildirildi. Kremlin danışmanı Yuri Uşakov, Rusya’nın devlet ajansı TASS’a yaptığı açıklamada, söz konusu görüşmenin “Trump’ın girişimiyle organize edildiğini” aktardı.
Zelenskiy ile yaptığı görüşmenin ardından Trump, gazetecilere müzakere ekiplerinin “çok daha yaklaştığını, belki de çok yakında” bir barış anlaşmasına varılabileceğini söyledi.
Trump, “Harika bir toplantı yaptık. Pek çok konuyu ele aldık. Bildiğiniz gibi Başkan Putin ile iki saati aşkın süren çok iyi bir telefon görüşmem oldu. Birçok başlığı konuştuk ve gerçekten çok daha yaklaştığımızı düşünüyorum.” dedi.
Trump, savaşın sona erdirilmesi için gerekli başlıkların “yüzde 95’inin” ele alındığını ifade etti. Ayrıca Zelenskiy ile yaptığı ikili görüşmenin ardından Avrupalı liderlerle de telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve bunun olumlu geçtiğini aktardı.
En zorlu başlık: Toprak meselesi
Ancak Beyaz Saray’daki görüşmenin ardından en tartışmalı başlıkların hâlâ çözüme kavuşmadığı görüldü. Trump ve Zelenskiy, özellikle doğudaki Donbas bölgesiyle ilgili Ukrayna’nın toprak tavizleri konusunun henüz uzlaşmaya bağlanmadığını belirtti.
Rusya, Donetsk ve Luhansk bölgelerinden oluşan Donbas’ın tamamından Ukrayna güçlerinin çekilmesini talep ederken, Zelenskiy bu bölgeyi kapsayan bir “askerden arındırılmış bölge” önerisinde bulundu.
Trump, Ukrayna’nın defalarca gündeme getirdiği acil ateşkes çağrılarını da bir kez daha geri çevirdi. Bunun yerine, Putin’in çatışmaların durdurulmasından önce kapsamlı bir barış anlaşmasına varılması yönündeki talebine anlayış gösterdi.
Trump, Putin’le ilgili olarak, “Onun bakış açısını anlıyorum. Savaş sürerken durup sonra yeniden başlamak zorunda kalmak istemiyor.” dedi.
Zelenskiy’den olumlu değerlendirme
Zelenskiy ise Beyaz Saray ziyaretine ilişkin değerlendirmesinde daha olumlu bir tablo çizdi. Telegram’da yaptığı paylaşımda, “Müzakereler için Başkan Trump ve ekibine teşekkür ediyorum. ABD’ye destekleri için teşekkür ederim. Birlikte barışa giden adımlar vizyonumuzu hayata geçirebiliriz.” ifadelerini kullandı.
Zelenskiy, görüşmeleri “harika bir toplantı” olarak nitelendirerek, “Tüm başlıklarda anlamlı bir tartışma yaptık ve Ukrayna ile Amerikan ekiplerinin son haftalarda kaydettiği ilerlemeyi son derece takdir ediyorum.” dedi. Ayrıca ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff ile Trump’ın damadı Jared Kushner’a da teşekkür etti.
Zelenskiy, “Barış çerçevesinin tüm yönlerini ele aldık ve önemli sonuçlar elde ettik. Ayrıca atılacak adımların sıralamasını görüştük.” dedi. Güvenlik garantilerinin kalıcı barış için kilit önemde olduğunu vurgulayan Zelenskiy, ekiplerin tüm başlıklar üzerinde çalışmayı sürdüreceğini ve gelecek hafta yeniden bir araya gelme konusunda mutabakata varıldığını kaydetti.
Zelenskiy, Trump’ın ocak ayında Washington’da Ukraynalı ve Avrupalı liderleri ağırlamayı kabul ettiğini de belirterek, “Ukrayna barışa hazır.” dedi.
Süreç ve beklentiler
Trump, sürecin “gerçekten iyi gitmesi” halinde birkaç hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini, ancak bunun mümkün olmaması ihtimalinin de bulunduğunu söyledi. Trump, “Birkaç hafta içinde bir şekilde sonucu göreceğiz. Bu çok zor bir müzakere oldu.” ifadelerini kullandı.
Pazartesi günü Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin ile Trump’ın “çok yakın bir gelecekte” yeniden telefon görüşmesi yapacağını açıkladı. Peskov, Florida’daki görüşmelerin sonucunun henüz netleşmediğini ancak Moskova’nın Trump’ın barışın “önemli ölçüde yaklaştığı” yönündeki değerlendirmesine katıldığını ifade etti.
Putin ile Zelenskiy arasında olası bir telefon görüşmesine ilişkin soruya ise Peskov, “Şu aşamada böyle bir görüşmeden söz edilmiyor.” yanıtını verdi.
“Plan A barış”
Florida’dan dönüş yolunda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Zelenskiy, ABC News’e yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın bir “B planı” olup olmadığı sorusuna, “Ukrayna’nın her zaman bir plan A’sı vardı, o da barıştı.” dedi.
Zelenskiy, “Biz hiç savaş istemedik. Rusya’nın plan A’sı ise savaştı. Bu nedenle Rusya’nın artık plan B’yi, yani savaşı bitirmeyi düşünmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca Putin’le telefon görüşmesine ve savaşı sona erdirebilecek “her türlü seçeneğe” açık olduğunu belirtti.
Zelenskiy, ABD’nin Ukrayna’ya sağlayacağı güvenlik garantilerine ilişkin görüşmelerin sürdüğünü, mevcut taslakta garantilerin 15 yıllık bir süreyi kapsadığını ve uzatma ihtimali bulunduğunu söyledi. Kiev yönetiminin bu sürenin 30 ila 40 yıla çıkarılmasını talep ettiğini aktardı.
Sahadaki durum
Öte yandan, Kiev ve Moskova arasında gece boyunca uzun menzilli saldırıların karşılıklı olarak sürdüğü bildirildi. Ancak saldırıların ölçeğinin son günlerdeki büyük çaplı saldırılara kıyasla daha sınırlı olduğu belirtildi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’nın gece boyunca ülkeye 25 insansız hava aracı fırlattığını, bunların 21’inin düşürüldüğünü veya etkisiz hale getirildiğini, dört İHA’nın ise iki noktaya isabet ettiğini açıkladı. ABC News’in incelediği hava kuvvetleri verilerine göre, bu saldırı 27–28 Haziran gecesinden bu yana kaydedilen en düşük ölçekli saldırı oldu.
Rusya Savunma Bakanlığı ise gece boyunca en az 112 Ukrayna İHA’sının düşürüldüğünü duyurdu. Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı Rosaviatsiya, saldırılar sırasında Krasnodar, Kaluga ve Pskov’daki havaalanlarında geçici uçuş kısıtlamaları uygulandığını bildirdi.
