YDH- Kum İlmiye Havzası Müderrisleri Topluluğu Başkanı Ayetullah Muhammed Yezdi’nin hükümete yönelik eleştirel tutumuyla bilinen taklit mercilerinden Ayetullah Sanii’nin taklit mercii olmaya layık olmadığı yönündeki açıklaması İran’da yeni bir tartışma başlattı.
YDH- Kum İlmiye Havzası Müderrisleri Topluluğu Başkanı Ayetullah Muhammed Yezdi’nin hükümete yönelik eleştirel tutumuyla bilinen taklit mercilerinden Ayetullah Sanii’nin taklit mercii salahiyeti taşımadığı yönündeki açıklaması İran’da yeni bir tartışma başlattı.
İran’dan yayın yapan Ferdanews adlı internet sitesi, Kum İlmiye Havzası Müderrisleri Kurulu Başkanı Ayetullah Muhammed Yezdi’nin Ayetullah Sanii’nin “Merceiyet için gerekli niteliklerden yoksun olduğu”nu öne sürmesi üzerine ülkedeki diğer taklit mercilerinin bu konudaki görüşünü sordu.
İslam İnkılabı Rehberi Ayetullah Hamenei’nin bürosunun konuyla ilgili soru üzerine verdiği cevapta “bu konuda taklit mercilerinden birinin görüşüne başvurarak bu konuda bu mercilerin görüşünü hatırlattı”ğını belirten ferdanews, Ayetullah Sistani’nin bürosunun da Müderrisler Kurulu’nun mercilerin salahiyetini belirleyen bir merci olmadığını söylediğini duyurdu.
Ayetullah Sistani’nin bürosundan konuyla ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Bu konuda esas olan mukallidin kendisinin görüşüdür. Ama Ayetullah Sistani’nin bürosu, öncelikle Ayetullah Sistani’nin kendisini merceiyet için en bilgili kişi olarak ilan etmiş kendisinden sonra da Ayetullah Vahid Horasani’yi tanıtmıştır.”
İranlı Taklit Mercilerinden Ayetullah Musevi Erdebili’nin soruya verdiği cevapta “Ayetullah Sanii’yi taklit konusunda herhangi bir sakınca bulunmadığı”nı söylediğini belirten site, Ayetullah Nuri Hemedani’nin de sorularına şu cevabı verdiğini açıkladı: “Bir taklit merciinin salahiyeti o kadar kolayca tartışmaya açılamaz. Bir şahıs araştırmalarıyla Ayetullah Sanii’i taklit ediyorsa, söz konusu mercinin fasıklığı ispat oluncaya kadar o şahıs onu taklit etmeyi sürdürebilir.”
Ayetullah Mekarim Şirazi’nin bürosunun konuyla ilgili olarak “Ayetullah Sanii’yi taklit konusunda herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. İmam Humeyni de Ayetullah Muntezeri’nin siyasi görüşlerini reddediyordu; ama onun merciliğine herhangi bir halel gelmedi. Ayetullah Muntezeri’nin hala mukallitleri bulunmaktadır. Ayetullah Sanii konusunda da aynı şekilde davranılmalıdır” şeklinde cevap verdiğini belirten site, Ayetullah Vahid Horasani’nin ise bu soruya cevap vermek istemediğini belirttiğini ve konuyla ilgili olarak İslam İnkılabı Rehberi’nin bürosuna başvurulmasını istediğini ifade etti.
Ferdanews’in haberine göre Ayetullah Cevadi Amuli’nin bürosunun konuyla ilgili açıklaması da şöyle: “Bu konu mukallidin kendi teşhisine bırakılmıştır. Müderrisler Kurulu’nun sözleri mukallit için bir hüccetse Ayetullah Sanii’yi taklit etmeyi bırakmalıdır.”
Öte yandan İlna haber ajansının bildirdiğine göre İran İslam İnkılabı Rehberi’nin seçmekle görevli Uzmanlar Meclisi’nin Başkanı Ayetullah Haşimi Rafsancani, bugün bir grup üniversite öğrencisiyle yaptığı sohbet sırasında konuyla ilgili bir soruya şu cevabı verdi: “Merceiyet, daima halkın dini ve siyasi hayatında en etkili kurumlardan biri olarak inkar edilemeyecek ölçüde değerli bir varlık göstermiştir. Ancak merceiyet daima bağımsızlığını korumuş hükümetlerden bağımsız ve daima halka dayalı olarak var olagelmiştir. Şia tarihi içerisinde mercilerin hayatı incelenirse mercilerin hiçbir zaman belli bir yer tarafından atanıp azledilmediği görülür. Halk, bireysel olarak uygun gördüğü bir müçtehidi seçer.”
Kum İlmiye Havzası Müderrisler Kurulu, İran İslam Devrimi’nden bir süre sonra İslam Cumhuriyeti’ne yönelik bir darbede yer aldığına ilişkin belgelerin ifşa edilmesinin ardından dönemin en nüfuzlu taklit mercilerinden biri olan Ayetullah Şeriatmedari hakkında da resmi bir açıklamada bulunmuş ve Ayetullah Şariatmedari’nin merceiyet salahiyeti taşımadığını belirtmişti.
