İsrail Sefarad Hahambaşısı Yitzhak Yosef'in zorunlu askerlik uygulaması durumunda İsrail’den kitlesel olarak ayrılma tehdidi, işgal altındaki topraklarda önemli tartışmalara yol açtı.
YDH- El-Meyadin’in bildirdiğine göre, İsrail Baş Sefarad Hahamı Yitzhak Yosef, zorunlu askerlik uygulamasının yürürlüğe girmesi halinde İsrail’i kitlesel olarak terk etme tehdidinde bulunarak işgal altındaki topraklarda büyük bir tepkiye yol açtı.
Yosef, "Eğer onları askere gitmeye zorlarsanız, hepimiz yurt dışına taşınırız" dedi.
Uzmanlar, Yosef'in bu açıklamasının, İsrail’de "Haredim'in askere alınması" konusunda büyüyen bir tartışmanın ortasında yapılmasına dikkat çekiyorlar.
Hahambaşı, "Bilet alacağız; bizi orduya zorlamak diye bir şey yok. Devlet bunun üzerinde duruyor." dedi.
"Tüm bu laik insanlar, kollel ve yeşivalar olmadan ordunun başarılı olamayacağını anlamıyor," diyerek, dindar erkeklerin çalışmak ya da askere gitmek yerine Yahudi metinlerini okuduğu kurumlara atıfta bulunan Yitzhak Yosef, "Askerler sadece Tevrat öğrenenler sayesinde başarılı oluyor." dedi.
El-Meyadin, Yosef'in babası eski Hahambaşı Ovadia Yosef'in de 2013 yılında benzer bir açıklama yaparak, İsrail'de askerlik yapmaya zorlanmaktansa yurtdışına taşınmayı düşünebileceklerini söylediğini hatırlattı.
Ovadia Yosef, "Ne yazık ki İsrail Topraklarından ayrılmak zorunda kalabiliriz" demişti.
El-Meyadin, Yitzhak Yosef'in son açıklamasının, özellikle Gazze Şeridi'nde ve işgal altındaki Filistin'in kuzeyinde çeşitli cephelerde devam eden çatışmalarla aynı zamana denk gelmesi nedeniyle büyük önem taşıdığını belirtti.
Devam eden bu çatışmaların İsrail güçlerinin her gün kayıp vermesine ve ordu içinde gözle görülür bir gerilime yol açtığını kaydetti.
Ayrıca, İsrailli liderler ve siyasetçiler arasında da belirgin ayrışmalar yaşandığını söyleyen el-Meyadin, İsrail medyasında yer alan haberlerde de askerlerin önemli bir kısmında psikolojik krizlerin yaygınlığından bahsedildiğini vurguladı.
Hahambaşının açıklamasının, dini okul öğrencilerine askerlik hizmetinden kapsamlı bir muafiyet tanıyan politikanın kaldırılması için baskı artarken ultra-Ortodoks Yahudiler arasında artan hayal kırıklığını yansıttığı bildirildi.
Hahamın açıklamasına verilen yanıtlar
el-Meyadin’in aktardığına göre, Yosef'in açıklamaları sert tepkilere yol açarken, İsrail muhalefetinin lideri Yair Lapid de açıklamaları kınayarak şunları söyledi: "Haham Yosef'in sözleri, ülkenin savunması için hayatlarını feda eden İsrail askerleri için bir utanç ve hakarettir. Haham Yosef devletten maaş alan bir devlet çalışanıdır, devleti tehdit edemez"
Lapid, "İsrail ordusundan kim kaçarsa kaçsın İsrail Devleti'nden bir kuruş bile alamayacak" diye ekledi.
"İsrail evimiz" partisi başkanı Avigdor Liberman ise X hesabında şunları yazdı: "Haham Yitzhak Yosef ve ultra-Ortodoks işadamlarının İsrail'in güvenliğine zarar vermeye ve Halacha'ya aykırı davranmaya devam etmesi utanç verici."
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu da bu ayın başında yaptığı açıklamada, hükümetinin ultra-Ortodoks Yahudilerin askerlik hizmetinden muaf tutulmasına son vermenin bir yolunu bulacağını söylemişti.
Netanyahu, düzenlediği basın toplantısında, ordudaki asker açığı sorununa ilişkin yorum yaparak, "Ultra-Ortodoksların ordu ve kamu hizmetine alınmasına yönelik hedefler belirleyeceğiz. Bu hedefleri hayata geçirmenin yollarını da belirleyeceğiz," demişti.
Haredi Yahudileri İsrail Polisi ile çatıştı
El-Meyadin, İsrail polisi ile Haredi Yahudileri arasındaki çatışmaların, Haredi Yahudilerinin bugün İsrail’in zorunlu askerlik yasasını reddetmek için düzenledikleri protesto gösterileri ışığında yeniden başladığını açıkladı.
Konuyla ilgili haber yapan İsrail yayın kuruluşu Kanal 12, yüzlerce Haredi'nin protesto gösterileri düzenlediğini ve işgal altındaki Kudüs'te yolları kapattığını söyledi. "Askerlik yapmaktansa ölmeyi tercih ederiz" gibi sloganlar atılırken, İsrail medyası protestocular ile İsrail polisi arasında yoğun çatışmalar yaşandığını bildirdi.
Sonuç olarak, İsrail polisi protestoları zorla dağıtmaya çalıştı.
El-Meyadin, İsrail toplumunun ultra-Ortodoks kesiminin, İsrail ordusuna asker alımını reddettiğini ve bunun da rejim yetkililerini kaotik bir zorla askere alma durumuna itebileceğini kaydetti.
Bu meselenin, içeriden kaynaklanan zorlu bir iç çatışmayı yansıttığını söyleyen e-Meyadin, Knesset’in, Haredi Yahudilerini hizmetler ve maddi araçlarla cezbetmeye çalıştığını belirtti.
İşgal altındaki Filistin'de İsrail kuvvetlerinde askere alınmaya uygun yaklaşık 50.000 Haredi ortodoks genç yetişkin olduğunu tahmin eden yetkililer, ancak 2019 istatistiklerine göre sadece 1.200 kişinin askere alındığını söylüyorlar.
Üç hafta önce Knesset, daha fazla Ultra-Ortodoks erkeği orduya entegre edecek bir tasarıyı -iki kez daha okunmak üzere- kabul etmişti.
Haredi bir gazeteci olan Yanki Farber, tasarının yürürlüğe girmesi halinde öfke ve muhalefetle karşılanacağını öne sürmüştü.
