Haaretz: Utanç, şok ve hayal kırıklığı

YDH- İsrail gazetesi Haaretz'de ''231 Days of Failures by Netanyahu's Government. Where Did We Get To?'' başlığıyla yayınlanan makalenin yazarı gazeteci Yossi Verter, bir Filistin devletinin tanınmasını çevreleyen karmaşık siyasi meselelerin ele alınmasında sağduyu ve rasyonaliteye duyulan acil ihtiyacı vurguluyor; siyasi tiyatronun ve kişisel kan davalarının diplomatik çözümlere ve sorumlu liderliğe duyulan kritik ihtiyacı gölgelemesine izin vermenin zararlı sonuçlarını tartışmaya açıyor.

***

İsrail ordusu gözcülerinin kaçırılmasını gösteren videonun yayınlanması, olaya karışan ailelerin yaşadığı çaresizliği gün ışığına çıkardı. Bu eylem, son sekiz ay içinde ortaya çıkan üzücü bir düşüşe işaret etmektedir. Dümende sarhoş bir “Bay Topyekûn Zafer” ile tehlikeli bir yola girdiğimiz aşikârdır.

Başlangıçta, konu hakkında bilgi sahibi olanlar, gözcülerin kaçırılmasından hem huşu hem de saygı dolu bir ses tonuyla bahsettiler. Bu askerlerin aileleri ise dehşet içinde kaldı.

Hamas tarafından esir tutulan genç kadınların, ne yazık ki uzayan serbest bırakılma beklentisiyle teşhir edilmesi fikri akıl almazdı. Bu durumu çevreleyen endişe hiçbir açıklama gerektirmez.

Ordunun genç kadın üyeleri olarak Hamas örgütü tarafından hem av hem de değerli varlıklar olarak görülüyorlardı.

Aileleri, İsrail hükümetinin onların güvenli bir şekilde geri dönmeleri için gayretle çalıştığına dair bir umut kırıntısını bile korudukları sürece, böylesine sert bir tedbire başvurmayı düşünemezlerdi.

Talihsiz gerçek şu ki, odak noktası tutuklulardan, savaştan ve kayıplardan uzaklaşarak iç politika, tutuklama emirleri ve Filistin devletinin tanınması gibi konulara kaydı.

Binyamin Netanyahu'nun öncelikli dikkati ve çabaları artık bu konulara yönelmiş durumda. Savaş suçlusu olarak itham edilme ihtimali ve Avrupa'nın kendisine ve eşine kapılarını kapatma ihtimali, halkın parasıyla yozlaşmış ve savurgan hafta sonlarını geçirebilecekleri bir yer bulamaması, onu geceleri esaret altındaki 128 kişinin refahından daha fazla uykusuz bırakıyor.

Aklında sadece iki hedef vardır: Kerim Han'ı savuştururken Itamar Ben-Gvir'i de işin içinde tutmak.

Videoyu izleyen azıcık vicdanı olan herkes gözlerini devirmek zorunda kaldı: utanç, şok ve hayal kırıklığı. Sadece 3 dakika 10 saniye - ardından cehennemde 231 gün ve Gazze'nin tünellerinde yüz binlerce dakika.

Ancak vicdan, karar alıcılar arasında nadir bulunan bir şey. Güvenlik kabinesinin bir üyesi olan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, güzellik uykusunun bölünmemesi için videoyu izlemeyi reddetti.

Bazı bakanlar, ailelerin ricalarına rağmen videoyu izleme zahmetine katlanamadı. Umurlarında değil çünkü.

Bu yaklaşımın sorumlusu Başbakan Benjamin Netanyahu'dur. Çarşamba günü, videonun yayınlanmasından 20 dakika sonra, Filistin devletini tanıyacaklarını söyleyen ülkelere saldırdığı kendi videosunu yayınladı ve az önce gösterilenlerden hiç bahsetmedi.

Bu kasıtlı değildi, sadece ihmaldi, duyarsızlıktı, etrafında ona söyleyecek insanların olmamasıydı: Durun, burada bir şey oldu, yeniden çekin. Daha sonra, yoğun eleştiriler karşısında başka bir video yayınladı. “Onları eve getirmek için her şeyi yapmaya devam edeceğiz.” Yalan; isimlerini verme zahmetine bile girmedi.

Netanyahu'nun bu videodaki yanıtı, kendisinin ve halkının tutukluları en iyi ihtimalle görmezden gelme, en kötü ihtimalle de onlara saldırma niyetinde olduğu şeklinde kendi tabanına yönelikti. Böyle bir akşamda böyle bir video, Netanyahu'nun bu aşamada artık Ben-Gvir'e kendisini trollemesi için alan bırakmadığını gösteriyor. Belki de tüm niyeti budur.

Tutsak gözcülerin videosu Netanyahu'nun, hükümetin ve İsrail ordusunun başarısızlığının kanıtıdır. Netanyahu Filistin Yönetimi için “Bu şeytana bir devlet verilmemeli” dedi. Olabilir.

Ancak Binyamin Netanyahu denen bu şeytanın İsrail'i güvenlik, diplomatik ve ekonomik açıdan uçuruma sürüklemeye devam etmesine izin vermek de yasak olmalı. 

Hepsinden önemlisi, Netanyahu'nun Liri, Karina, Agam, Daniella ve Naama da dahil olmak üzere tutukluları kurban etmeye devam etmesine izin vermek yasak olmalı. 

Sorumluluk (Netanyahu'ya) ona aittir. Onları geri getirmek için her türlü bedel ödenmeye değer. Herhangi bir bedel.

Bakan Benny Gantz'dan hala bir beklentisi olan varsa, zavallı tweet'i nerede durduğumuzu açıkça ortaya koyuyor: bir yığın genel, muğlak söz (“Gerçekliğin gözünün içine bak... farklı bir gerçeklik yarat”). Ne söylemeye çalıştığı açık değildi. Bir değişiklik olsun diye mantıklı, kararlı bir şey söyleyememesi her zaman sinir bozucudur.

Ancak bu noktada zaten tahammül edilemez durumda. Bu hafta yaptığı ültimatom konuşmasında dile getirdiği talepler listesi Netanyahu tarafından 30 dakika içinde reddedildi. Hemen istifa etmek yerine Başbakanlık Ofisi ile gereksiz bir kavgaya sürüklendi.

Son tarih olan 8 Haziran hala geçerli. Ancak Lahey nedeniyle, Refah'taki operasyon nedeniyle, ölüler nedeniyle istifa etmesi artık çok daha az rahat olacak. Netanyahu'yu yorulmak bilmeyen bir erteleyici olarak görmeye alıştık. Artık bir varisi var.

Han Tiyatrosu
Üzerimizde dönen toz bulutlarını merak edenler için söyleyelim, bunlar İsrail'i vuran eşi benzeri görülmemiş diplomatik çığın sonuçları. Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki lideri Yahya Sinvar, sekiz ay sonra durumun bu hale geleceğini Ekim ayında hayal bile edemezdi.

Kendisinin ve isyancı katiller çetesinin yapamadığını İsrail'in sağcı hükümeti (Ulusal Birlik Partisi'nin pasif desteğiyle) onun yerine tamamladı.

“Tam zafer” tam bir diplomatik ve uluslararası yıkıma dönüştü. Bunun suçlusu, suç teşkil eden ve aptalca davranışlarıyla hükümetten başka kimse değildir.

Tutuklama kararları destanı ilk andan itibaren dehşet verici bir beceriksizlikle ele alınmıştır. İstihbarat Başbakan'ın makamına ulaştığında büyük bir panik patlak verdi.

Netanyahu her şeyi bıraktı ve Amerika'daki tüm saksı bitkileri ve Avrupa'daki tüm kapı kollarıyla panik içinde bir dizi telefon görüşmesi yaptı.

Sadece sahtekarlık ve dolandırıcılık yöntemlerini bildiği ve masumiyeti için yürütülen kampanya şu anda böyle görünüyor.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne ve Kerim Han'a mesaj üstüne mesaj gönderildi, öyle ki Lahey'deki çileden çıkmış başsavcı, kendisini herhangi bir eylemden caydırmayacak uygunsuz baskılara karşı uyardı.

Tam tersine. Netanyahu'nun sefil ve büzüşmüş çevresinde ona haddini bildirecek ya da iyi tavsiyelerde bulunacak kimse yok.

Konuyla ilgili uzman hukukçuları çağırdı. Bu arada onlar da sağlıklı eylem önerileri sundular. Yerel siyasi risk yarattıkları için mi yoksa sadece Netanyahu'nun eylemlerini belirleyen panik havası nedeniyle mi çöpe atıldılar, o başka türlüsünü seçti.

Görünüşe göre Hadas Klein ve Shlomo Filber'e uygulanan mafya taktiklerini kullanmanın mümkün olabileceğini düşündü. Bu nedenle, darbeyi önlemek yerine, Han'a yönelik açık tehditler de dahil olmak üzere “antisemitizm” ve “insanlığa karşı suç” hakkında feryat ederek mağduriyet gösterisine daha da düştü. 

Ne aptallık.

Diplomatik ve hukuki bir sorun karşısında diplomatik ve hukuki yöntemler kullanılmalıdır. Akılcı ve mantıklı bir şekilde. Fevrilik ve çığırtkanlık değil. Küresel arena popülist bir televizyon paneli değildir.

İsrail'in bir davası var: Kampanyanın başında İsrailli liderler her yöne “bir litre yakıt vermeyeceğiz” gibi tehditler savursa da, o zamandan beri insani yardım girmiş durumda.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin “yargı yetkisinin bulunmadığı” (İsrail Roma Sözleşmesi'ni imzalamamıştır) argümanı ağırlık taşımaktadır. 

Öte yandan, silahlı çetelerin Gazze'ye yardım taşıdığı düşünülen kamyonları durdurup Ben-Gvir polisinin herhangi bir müdahalesi olmaksızın malları yaktığı görüntüler Lahey'de İsrail aleyhine bir dava açılmasına yardımcı oluyor.

Ayaktan vurma türünde hepsi bu kadar değil: Netanyahu sağ eliyle Biden yönetimine kendisini Lahey'in fermanlarından kurtarması için yalvarıyor.

Sol eliyle de, 2015'te Başkan Barack Obama'ya karşı yaptığı önceki eylemden çok daha kötü bir eylemle, alçağın her zamanki sığınağı olan ABD Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilere bir konuşma hazırlıyor; bu konuşma, eğer yapılırsa, başkanlık seçimlerinin arifesinde en sempatik, en destekleyici, en kurtarıcı başkan için bir aşağılama olacaktır.

Maskaralık devam ediyor.

Filistin devletini tanıdıklarını açıklayan Avrupa ülkelerine karşı alınan cezalandırıcı tedbirler gülünç görünüyor. Bu konuda sağduyulu olunmalı, başbakanın ya da bu ülkelerin büyükelçilerini “azarlayan” Dışişleri Bakanı Israel Katz'ın televizyonda öfke nöbeti geçirdiği gibi tavırlar değil.

Ve kesinlikle (sözde) Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in Filistin Yönetimi'ne tahakkuk eden temizleme fonlarına el koyma yönündeki haydutça ve yasadışı kararı; Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın, sanki yeterince şiddet yanlısı yerleşimcimiz yokmuş gibi, Samiriye'nin kuzeyindeki ayrılma yasasını geçersiz kılma kararı; ya da Ulusal Utanç Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ve arka planda Suudi girişimi varken Netanyahu'ya “Filistin devleti” ifadesini kullanmaya cüret etmemesi için tehditler savurduğu küstah ziyareti gibi değil. 

Bu arada Amerikan yönetiminin tek istediği de buydu: Netanyahu'nun Suudi Arabistan ile sadece sivil Filistin unsurunu içeren bir normalleşme anlaşması için müzakerelere başlamaya hazır olduğunu açıklaması.

Böyle bir açıklama şartlı olacaktır ancak yine de umulan normalleşmeyi sağlayacak ve muhtemelen tutuklama kararlarını dondurarak İsrail üzerindeki baskıyı hafifletecektir.

Kanunsuzluk gelişiyor ve ülke bitmiş durumda. Bu insanlar sadece bir yangın görüyorlar ama onu söndürmek yerine alevlerin üzerine benzin döküyorlar. İletişim Bakanı Shlomo Karhi gibi, selefi Eyüp Kara'nın şu anda kamusal hayata büyük bir armağan gibi göründüğü adam.

Bu hafta Karhi de İsrail'in diplomatik ve imaj çöküşüne katkıda bulundu. Associated Press'e karşı aptalca hareketini geri çekmek zorunda kaldıktan sonra yaptığı tembel açıklama, başbakanın sert azarlamasını kamufle etti. Netanyahu'nun Karhi'den ne beklediği belli değil; onu tam olarak böyle eğitti.

Bilge bir adam bana şöyle demişti: ''Nereye geldik? Seyahate çıktığımız yere.''

***

Çeviri: YDH